Verticillium dahliae
 Konidiofory | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Verticillium dahliae |
| Nazwa systematyczna | |
| Verticillium dahliae Kleb. Mykol. Zentbl. 3: 66 (1913) | |
Verticillium dahliae Kleb.– gatunek grzybów należący do klasy Sordariomycetes[1]. W Polsce ma status organizmu kwarantannowego[2].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Verticillium, Plectosphaerellaceae, Glomerellales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
- Verticillium albo-atrum f. angustum Wollenw. 1929
- Verticillium albo-atrum var. chlamydosporale Wollenw. 1929
- Verticillium albo-atrum var. dahliae (Kleb.) R. Nelson 1950
- Verticillium albo-atrum var. medium Wollenw. 1929
- Verticillium dahliae f. angustum (Wollenw.) J.F.H. Beyma 1940
- Verticillium dahliae f. cerebriforme J.F.H. Beyma 1940
- Verticillium dahliae f. chlamydosporale (Wollenw.) J.F.H. Beyma 1940
- Verticillium dahliae Kleb. 1913 f. dahliae
- Verticillium dahliae f. medium (Wollenw.) J.F.H. Beyma 1940
- Verticillium dahliae f. zonatum J.F.H. Beyma 1940
- Verticillium dahliae Kleb. 1913 var. dahliae
- Verticillium ovatum G.H. Berk. & A.B. Jacks. 1926
- Verticillium tracheiphilum Curzi 1925[3].
Występuje w postaci anamorfy, teleomorfa nie jest znana[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Hodowany w temperaturze 23 °C na agarze z dekstrozą ziemniaczaną i na agarze słodowym tworzy grzybnię o białej lub śmietankowej barwie. Po pewnym czasie zmienia barwę na czarną w wyniku wytwarzania w starszych koloniach dużej ilości czarnych mikrosklerocjów. Konidiofory mniej lub bardziej wyprostowane, bezbarwne, rozgałęzione. Na każdej gałązce końcowej znajdują się 3-4 fialidy, niekiedy wtórnie dzielące się. Fialidy są zróżnicowanej wielkości, najczęściej mają długość 16–35 μm i grubość 1–2,5 μm. Konidia powstają pojedynczo na wierzchołkach fialid. Mają kształt od elipsoidalnego do półcylindrycznego, są bezbarwne, nieseptowane lub z jedną przegrodą. Rozmiar 2,5–8 × 1,5–3 μm u odmiany dahliae i 5–12,5 × 1,5–3,5 μm u odmiany longisporum[5] (według Index Fungorum obydwie odmiany to synonimy)[1].
Formą przetrwalnikową są ciemnobrązowej barwy mikrosklerocja. Chlamydospory nie są wytwarzane. Mikrosklerocja zbudowane są ze strzępek o barwie od ciemnobrązowej do czarnej, mają zmienny kształt i zmienne rozmiary 15–50 (100) μm. Mogą być kuliste, wydłużone lub nieregularnie kuliste[5].
Strzępki są septowane, komórki jednojądrowe, haploidalne.
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Jest szeroko rozprzestrzeniony na kuli ziemskiej, głównie na obszarach o klimacie umiarkowanym i subtropikalnym. W tropikach spotykany jest bardzo rzadko[6].
Pasożyt i saprotrof roślin. Jest polifagiem i występuje na bardzo licznych gatunkach roślin, zarówno drzewiastych, jak i zielnych. Wywołuje u nich chorobę ogólnie nazywaną werticiliozą. Wśród roślin uprawnych są to werticilioza astra, werticilioza chmielu, werticilioza chrzanu, werticilioza chryzantemy, werticilioza drzew i krzewów owocowych, werticilioza gerbery, werticilioza liatry, werticilioza lilaka, werticilioza maliny, werticilioza słonecznika, werticilioza tojadu, werticilioza róży, werticilioza rzepaku, werticilioza truskawki, werticilioza zatrwianu, werticilioza ziemniaka[7], wśród roślin leśnych werticilioza drzew liściastych[8].
Gatunki podobne
[edytuj | edytuj kod]Często Verticillium dahliae mylony był z Verticillium albo-atrum. Odróżnia się od niego obecnością prawdziwych, tworzących kolonie mikrosklerocjów, które przy wzroście temperatury do 30 °C stają się czarne. W tkankach roślinnych podstawowe człony konidioforów V. albo-atrum są brązowe, a jego konidia niemal dwukrotnie większe od konidiów V. dahliae[5]. Dawniej V albo-atrum przypisywano główną rolę w wywoływaniu werticiliozy, według nowszych badań naukowych to V dahliae jest głównym patogenem tej choroby[6].
Verticillium tricorpus odróżnia się pomarańczową grzybnią oraz wytwarzaniem wszystkich form przetrwalnikowych: grzybni przetrwalnikowej, chlamydospor i mikrosklerocjów[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-14] (ang.).
- ↑ DZ.U.R.P. Z 25 sierpnia 2015 r, poz. 1227 [online] [dostęp 2020-01-04].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2016-11-29] (ang.).
- ↑ Verticillium dahliae [online], NC State University [dostęp 2016-11-29].
- ↑ a b c Verticillium dahliae [online], Mycobank [dostęp 2016-11-29].
- ↑ a b Wirtualna klinika roślin [online] [dostęp 2016-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-30].
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ Karol Manka, Fitopatologia leśna, Warszawa: PWRiL, 2005, ISBN 83-09-01793-6.
- ↑ Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.