Tygodnik Kulturalny

Tygodnik Kulturalny

Tygodnik kulturalno-literacki

Częstotliwość	tygodnik
Państwo	Polska
Adres	00-131 Warszawa, ul. Grzybowska 6/4
Wydawca	Wydawnictwo Prasa ZSL
Tematyka	społeczno-kulturalna
Pierwszy numer	1961
Ostatni numer	1990
Redaktor naczelny	Antoni Olcha, Feliks Starzec, Stanisław Adamczyk, Jerzy Kania
Średni nakład	320–350 tys. egz.
Średnia sprzedaż	320 tys. egz.
Liczba stron	16 wkładka
ISSN	0564-5751

Tygodnik Kulturalny – tygodnik ogólnopolski; wysokonakładowy tytuł kulturalno-literacki wydawany w latach 1961–1990, będący przetworzoną przez red. Stanisława Adamczyka kontynuacją związanego ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym czasopismem „Orka”.

„Tygodnik Kulturalny” zajmował się życiem społeczno-kulturalnym, literaturą i sztuką. Redaktorami naczelnymi byli: Antoni Olcha, Feliks Starzec, Stanisław Adamczyk 1968-1986, Jerzy Kania. Z „Tygodnikiem Kulturalnym” etatowo związany był m.in. wybitny poeta i pisarz Tadeusz Nowak, który zasiadał w kolegium redakcyjnym oraz Radzie Redakcyjnej i miał ogromny wpływ na kształtowanie się pisma. Wieloletnim kierownikiem działu kulturalnego był także red. Marek Arpad Kowalski. Z redakcją współpracował znany rysownik, karykaturzysta Szczepan Sadurski.

W Radzie Redakcyjnej „Tygodnika Kulturalnego”, w latach 1968–1986 (gdy redaktorem naczelnym był Stanisław Adamczyk) – zasiadali m.in.: prof. Roch Sulima, dr Maria Łopatkowa, pisarze i publicyści Julian Kawalec, Marian Pilot (w latach 1967–1978 pełnił także funkcję kierownika działu prozy), Zygmunt Trziszka, Tomasz Jastrun (pracował w redakcji w latach 1974–1978); poeci i pisarze Jan Bolesław Ożóg, Józef Ozga-Michalski (także etatowo związany z redakcją) oraz liczni dziennikarze, reporterzy, publicyści, krytycy, felietoniści. Z tytułem związany byli także m.in. scenarzyści i dramatopisarze Edward Redliński, Stanisław Srokowski oraz wielu innych pisarzy, poetów, twórców kultury, sztuki i animatorów kultury.

Niejako patronem TK był wybitny poeta i prozaik Stanisław Piętak, który pracował w redakcji od 1956 do samobójczej śmierci w styczniu 1964. Rok później redakcja „Tygodnika Kulturalnego” wraz z Ludową Spółdzielnią Wydawniczą oraz ZG ZSMP zaczęła przyznawać nagrodę literacką jego imienia.

Nagrody ustanowione przez „Tygodnik Kulturalny”

Rada Redakcyjna „Tygodnika Kulturalnego” oraz kolegium redakcji wyłoniły spośród twórców związanych z tytułem kapitułę Nagrody im. Stanisława Piętaka. W latach 1968–1986 przewodniczył kapitule redaktor naczelny Stanisław Adamczyk; sekretarzem Kapituły w latach 1978–1986 był Marek Różycki jr., kierujący działem literackim.

Nagrodę przyznawano ją corocznie w kategoriach: proza, poezja, krytyka literacka, publicystyka, dramat i reportaż. Niekiedy przyznawano nagrodę specjalną. Prawie wszyscy laureaci Nagrody byli autorami lub przewinęli się jako współpracownicy, a także – pracownicy redakcji „Tygodnika Kulturalnego”.

W 1980 „Tygodnik Kulturalny” ufundował Nagrodę im. Józefa Chałasińskiego, przyznawaną w zakresie socjologii literatury, literatury faktu i działalności społeczno-kulturalnej.

Inicjatywy kulturalne

Redakcja współpracowała z 2400 Gminnymi Ośrodkami Kultury (GOK) m.in. prowadząc Bank Doświadczeń oraz Inicjatyw w dziedzinie upowszechniania kultury, sztuki, literatury w Małych Ojczyznach poza wielkimi aglomeracjami miejskimi. Najciekawsze inicjatywy kulturalne były opisywane i propagowane na łamach „TK”. „Tygodnik Kulturalny” objął także patronatem – wraz Departamentem Książki Ministerstwa Kultury i Sztuki – biblioteki gminne, ich filie, a także punkty biblioteczne; redakcja organizowała spotkania w terenie z wybitnymi pisarzami, poetami oraz animatorami kultury – głównie w Gminnych Ośrodkach Kultury, ale także i w placówkach wojewódzkich.

„Tygodnik Kulturalny” po 1986

Wraz z oddelegowaniem Stanisława Adamczyka w 1986 przez Naczelny Komitet Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego na stanowisko kierownika Wydziału Kultury NK ZSL, przyznawanie Nagrody przejęła Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza do 1994, a z redakcji odeszła większość zespołu oraz współpracowników. Nowo powołany redaktor naczelny Jerzy Kania nie zwoływał już także Rady Redakcyjnej, która została w sposób naturalny rozwiązana.

W 1990 powstał tygodnik „Wokanda” w Warszawie, jako kontynuacja „Tygodnika Kulturalnego”, którego red. naczelnym był Stanisław Marat; od 1991 „Nowy Tydzień – Wokanda”.

Bibliografia

• Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon. Tower Press, 2000. Brak numerów stron w książce
• Prof. Józef Chałasiński, [w:] Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A–J, Wrocław 1983