Tuła
Mury kremla, Muzeum broni i rotundy, Sobór Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny, Pomnik w centrum Tuły, Fabryka pierników, Cerkiew monasterska | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Mer |
Olga Sljusarieza[1] | ||||
Powierzchnia |
145,8[2] km² | ||||
Wysokość |
170 m n.p.m. | ||||
Populacja (2024) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
7 (48 72) | ||||
Kod pocztowy |
300000–300999 | ||||
Tablice rejestracyjne |
71 | ||||
Położenie na mapie Rosji | |||||
Położenie na mapie obwodu tulskiego | |||||
54°12′N 37°37′E/54,200000 37,616667 | |||||
Strona internetowa |
Tuła (ros. Ту́ла) – miasto w europejskiej części Rosji, nad Upą, w podmoskiewskim zagłębiu węglowym, około 461 tys. mieszkańców (2024).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miasto wzmiankowane pierwszy raz w 1146. Początkowo znajdowało się w Księstwie Riazańskim. W 1503 zostało włączone do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. W latach 1507–1520 wzniesiono kreml w celu obrony przed Tatarami krymskimi. W XVI i XVII wieku było ośrodkiem hutnictwa.
Osobny artykuł:W 1712 z rozkazu Piotra I Wielkiego wybudowano w Tule pierwszą w Rosji fabrykę broni. W 1775 zostało stolicą guberni. W XIX wieku było ośrodkiem jubilerstwa, handlu wyrobami srebrnymi oraz produkcji samowarów. W latach 1918–1920, podczas wojny domowej w Rosji, znajdowała się tam baza zbrojeniowa Armii Czerwonej. Od 1937 jest stolicą obwodu. W czasie II wojny światowej od października do grudnia 1941 trwała obrona Tuły przed wojskami niemieckimi. 7 grudnia 1976 Tuła otrzymała tytuł miasta-bohatera (Город-герой)[4].
-
Stacja kolejowa
-
Uniwersytet Tulski
-
Cerkiew Smoleńskiej Ikony Matki Bożej
-
Sobór Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny na terenie kremlu i monasteru o tej samej nazwie
-
Ikonostas w soborze monasterskim
-
Sobór Katedralny Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny
-
Cerkiew Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny
-
Zabytkowa willa
Symbolem miasta są także tradycyjne pierniki tulskie[5].
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]Tuła jest dużym ośrodkiem przemysłu metalurgicznego, zbrojeniowego, obróbki maszyn, elektrotechnicznego i spożywczego. Udział najważniejszych gałęzi przemysłu wynosi: budowa maszyn i obróbka metali – 57,5%, produkcja uzbrojenia – 19%, przemysł spożywczy – 18%. Do największych przedsiębiorstw zaliczają się:
- OAO Tulskij Orużejnyj Zawod – producent broni myśliwskiej, rakiet przeciwpancernych, granatników i przede wszystkim broni strzeleckiej. W zakładach tych produkowano między innymi karabinki Kałasznikowa i nadal produkuje się jego zmodernizowane wersje.
- OAO Tulskij Maszynostroitielnyj Zawod (TMZ) – producent działek lotniczych i przeciwlotniczych, wcześniej także motocykli.
- OAO Tułacermet – zatrudniający ponad 10000 pracowników kombinat produkujący surówkę wielkopiecową.
- OAO Tulskij Transformatornyj Zawod – producent transformatorów toroidalnych.
- zakłady SPŁAW produkujące BM-30 Smiercz (ros. БМ-30 Смерч, Indeks GRAU 9K58),tj. rosyjski system artylerii rakietowej kalibru 300 mmi, dostosowany także do przenoszenia głowic z bombami kasetowymi (zabronionych przez konwencję genewską).
Nauka i oświata
[edytuj | edytuj kod]W Tule mieści się Tulski Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. L.N. Tołstoja. Jednym z doktorów honoris causa jest polski naukowiec, dr hab. Andrzej M. Michalski z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy[6].
W latach 1944–1960 w Tule mieściła się Tulska Suworowska Szkoła Wojskowa.
Sport
[edytuj | edytuj kod]- Arsienał Tuła – klub piłkarski
- Dinamo Tuła – klub piłkarski
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]- Albany, USA
- Kutaisi, Gruzja
- Bańska Bystrzyca, Słowacja
- Mohylew, Białoruś
- Villingen-Schwenningen, Niemcy (współpraca zawieszona od maja 2022[7])
- Wałbrzych, Polska (do 24 marca 2022 r.)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Мэром Тулы стала олимпийская чемпионка Ольга Слюсарева [online] [dostęp 2021-04-18] (ros.).
- ↑ Город Тула [online] [dostęp 2021-04-18] (ros.).
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года
- ↑ Ostatni dostęp: 2012-03.
- ↑ Spytek 2019 ↓, s. 111.
- ↑ UKW.edu.pl – dostęp 2007-12-13.
- ↑ Eberhard Stadler: Städtepartnerschaft mit dem russischen Tula wird auf Eis gelegt. SÜDKURIER, 13 maja 2022. [dostęp 2024-01-21]. (niem.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Patrycja Spytek. Kulturowy obraz gościnności utrwalony we frazeologii rosyjskiej. „Studia Orientalne”. 1, 2019. ISSN 2299-1999.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tuła, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 617 .