Tramwaje w Essen
| tramwaj | |
 Bombardier Flexity Classic na przystanku pod dworcem głównym | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Lokalizacja | |
| Organizator | |
| Operator | |
| Liczba linii |
7 |
| Lata funkcjonowania |
od 1893 |
| Infrastruktura | |
 System tramwajowy i kolei miejskiej w 2015 r. | |
| Długość sieci |
52,5 km |
| Rozstaw szyn |
1000 mm |
| Napięcie zasilania |
750 V DC |
| Liczba zajezdni |
2 |
| Tabor | |
| Liczba pojazdów |
94 |
Tramwaje w Essen – system tramwajowy działający w niemieckim mieście Essen od 1893 roku. Składa się z 7 linii kursujących po torowiskach o rozstawie 1000 mm[1]. Operatorem tramwajów w Essen od 2017 r. jest spółka Ruhrbahn[2][3]. System ma połączenie z tramwajami w Bochum i Gelsenkirchen poprzez linię nr 108[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki
[edytuj | edytuj kod]23 sierpnia 1893 r. Bank Handlu i Przemysłu (Bank für Handel und Industrie) oraz przedsiębiorca Herrmann Bachstein otworzyli dwie pierwsze linie tramwajowe w mieście. Pierwsza połączyła dworzec główny przez Kopstadtplatz i Viehofer Platz z dworcem Altenessen, druga wiodła z dworca głównego przez Limbecker Platz, Helenenstraße, Bergeborbeck do Germaniaplatz w Borbeck[4]. 11 lutego 1895 r. Bachstein założył spółkę akcyjną Süddeutsche Eisenbahn-Gesellschaft (SEG), do której wniósł system tramwajowy w Essen[5].
Czas kryzysu tramwajów
[edytuj | edytuj kod]
5 października 1967 r. oddano do użytku linię tramwajową poprowadzoną w tunelu od dworca do Bredeneyer Straße[6]. Pod koniec lat 60. XX wieku linię podmiejską z Essen do Oberhausen skrócono do granicy Essen w związku z likwidacją całego systemu w granicach Oberhausen[7]. W latach 70. XX wieku zamknięto i rozebrano wiele odcinków torowisk (np. do Beiseweg i Margarethenhöhe) w związku z poszerzaniem ulic i planowaną budową kolei miejskiej[6][8].
W latach 1975–1980 do Essen dostarczono łącznie 78 tramwajów typu M8C, M8S i M8D. 27 września 1985 r. zlikwidowano linię tramwajową Wasserturm – Kray i zastąpiono ją duobusami. 28 września 1991 r. otwarto Ost-West-Spange, linię tramwajową, która pozwoliła na przeniesienie tramwajów kursujących w centrum miasta pod ziemię.
Czas tramwajów niskopodłogowych
[edytuj | edytuj kod]
10 października 1997 r. EVAG podpisał umowę z Deutsche Waggonbau AG na dostawę 12 tramwajów typu M8D-NF, a pod koniec 1998 r. skorzystano z opcji dostawy 22 dodatkowych egzemplarzy. 4 września 1999 r. na ulice Essen wyruszył pierwszy niskopodłogowy tramwaj M8D-NF[9].
W grudniu 2011 Essen zamówiło w zakładach Bombardier 27 tramwajów typu M8D-NF2. Pierwszy dotarł do miasta w 2013 r.[9]
W 2015 r. w Oberhausen odbyło się referendum poświęcone odbudowie linii tramwajowej z Essen, w którym 57% mieszkańców opowiedziało się przeciwko pomysłowi przywrócenia tego połączenia[10].
Jesienią 2021 r. Bombardier dostarczył do Essen pierwsze dwa tramwaje NF4, ogółem zamówiono 26 egzemplarzy[11].
W 2024 r. rozpoczęto odbudowę naziemnych torowisk tramwajowych w centrum miasta, które były zlikwidowane w 1991 r. wraz z budową Ost-West-Spange. Prace mają zostać zakończone w 2026 r., po ich zakończeniu nowym odcinkiem torów mają kursować trzy linie[12]. W związku z ich uruchomieniem miasto zamierza zakupić jeszcze sześć tramwajów NF4[11].
Linie tramwajowe
[edytuj | edytuj kod]Stan z 13 czerwca 2024 r.[1]
| Linia | Trasa |
|---|---|
| 101 | Borbeck Germaniaplatz – Bergeborbeck Bf – Helenenstr. – Rathaus Essen – Essen Hbf – Rüttenscheid – Holsterhausen – Helenenstr. (powrót jako 106) |
| 103 | Dellwig Wertstr. – Borbeck – Altendorf – Rathaus Essen – Essen Hbf/Hollestr. (– Huttrop – Steele (S)) |
| 104 | MH-Ev. Krankenhaus – MH-Stadtmitte – MH-Winkhausen – MH-Grenze Borbeck – E-Schönebeck Abzw. Aktienstr. |
| 105 | Frintrop Unterstr. – Altendorf – Essen Hbf – Bergerhausen – Rellinghausen Finefraustr. (Naturlinie 105) |
| 106 | Helenenstr. – Holsterhausen – Rüttenscheid – Essen Hbf – Rathaus Essen – Helenenstr. – Bergeborbeck Bf – Borbeck Germaniaplatz (powrót jako 101) |
| 107 | Gelsenkirchen Hbf – Feldmark – E-Katernberg – Abzweig Katernberg – Zollverein – Stoppenberg – Rathaus Essen – Essen Hbf (– Rüttenscheid – Bredeney) (Kulturlinie 107) |
| 108 | Bredeney – Rüttenscheid – Essen Hbf – Rathaus Essen – Altenessen Bf |
| 109 | Frohnhausen Breilsort – Berthold-Beitz-Boulevard – Rathaus Essen – Huttrop – Steele (S) |
Tabor
[edytuj | edytuj kod]Liniowy
[edytuj | edytuj kod]Stan z 1 grudnia 2023 r.[13]
| Zdjęcie | Typ | Liczba | Lata produkcji | Numery taborowe |
|---|---|---|---|---|
|
Düwag M8C | 21 | 1980–1990 | 1151–1180; 1403; 1405; 1415 |
|
Adtranz/Bombardier Flexity M8D-NF | 34 | 1999–2001 | 1501–1534 |
_NF2-TW_1601.jpg)
|
Bombardier Flexity M8D-NF2 | 27 | 2013–2015 | 1601–1627 |
|
Alstom Flexity M8D-NF4 | 22 | 2021–2024 | 1051–1066; 1077–1082 |
Historyczny
[edytuj | edytuj kod]| Zdjęcie | Typ | Numery taborowe | Rok produkcji |
|---|---|---|---|
|
Herbrand T2 | 25 | 1900 |
|
Uerdingen T2 | 144 | 1921 |
| Linke-Hofmann T2 | 216 | 1927 | |
| Düwag T2 | 888 | 1949 | |
| Düwag T4 | 1501 | 1951 | |
|
Düwag T4 | 227 | 1955 |
| Westwaggon T3 | 322 | 1957 | |
|
Düwag GT4 | 705 | 1959 |
| Düwag GT6 | 259 | 1960 | |
| Düwag GT8 | 1753 | 1962 | |
| Düwag B4 | 2521 | 1962 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Tram [online], www.ruhrbahn.de [dostęp 2024-06-13] (niem.).
- ↑ Wolfgang Kintscher, Die Marke „Evag” wird für die „Ruhrbahn” ausradiert [online], www.waz.de, 23 czerwca 2017 [dostęp 2024-06-10] (niem.).
- ↑ Im Nahverkehr beginnt Freitag die neue Epoche [online], www.waz.de, 12 lipca 2017 [dostęp 2024-06-10] (niem.).
- ↑ 130 Jahre Straßenbahn in Essen [online], www.ruhrbahn.de, 23 sierpnia 2023 [dostęp 2024-06-11] (niem.).
- ↑ Kleine EVAG Statistik 2010 [online], Essener Verkehrs-Aktiengesellschaft, 2011 [zarchiwizowane z adresu 2011-11-16] (niem.).
- ↑ a b Essen – Stilllegung und Rückkehr der Straßenbahn an die Oberfläche [online], Urban Transport Magazine, 28 lipca 2020 [dostęp 2024-06-12] (niem.).
- ↑ Straßenbahnlinie zwischen Essen und Oberhausen: Neuer Anlauf [online], Radio Essen [dostęp 2024-06-12] (niem.).
- ↑ Bauarbeiten für neue oberirdische Straßenbahn in Essen starten [online], www1.wdr.de, 8 stycznia 2024 [dostęp 2024-06-12] (niem.).
- ↑ a b Bombardier – FLEXITY Classic [online], www.strassenbahn-online.de [dostęp 2024-06-12].
- ↑ Straßenbahn soll von Essen nach Oberhausen verlängert werden – das sind die Pläne [online], www.wa.de, 1 grudnia 2023 [dostęp 2024-06-12] (niem.).
- ↑ a b Niederflurstraßenbahnwagen NF4 (Essen), infoportal.mobil.nrw, 1970 [dostęp 2024-06-12] (niem.).
- ↑ Das Projekt CITYBAHN in Essen [online], www.essen.de [dostęp 2024-06-12] (niem.).
- ↑ tram-info Wagenparkliste Essen [online], www.tram-info.de [dostęp 2024-06-13].
| Środki transportu |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Przewoźnicy |
| ||||
| Infrastruktura |
