Tomasz Teofil Kuliński

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	3 października 1872
Miejscowość	Petersburg
Miejsce	kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Konsekrator	Antoni Fijałkowski
Współkonsekratorzy	Jerzy Iwaszkiewicz; Aleksander Gintowt-Dziewałtowski
Współkonsekrowani biskupi
Piotr Paweł Wierzbowski	6 października 1872
Karol Hryniewiecki	7 maja 1883
Szymon Marcin Kozłowski	13 maja 1883
Kazimierz Józef Wnorowski	20 maja 1883

Tomasz Teofil Kuliński
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1823 ; Ćmielów
Data i miejsce śmierci	8 stycznia 1907 ; Kielce
	Biskup diecezjalny kielecki
Okres sprawowania	1883–1907
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	6 lipca 1849
Nominacja biskupia	23 lutego 1872
Sakra biskupia	3 października 1872
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tomasz Teofil Kuliński (ur. 12 grudnia 1823 w Ćmielowie, zm. 8 stycznia 1907 w Kielcach) – duchowny rzymskokatolicki, wikariusz apostolski w Kielcach w latach 1870–1872, administrator apostolski w Kielcach w latach 1872–1883, biskup diecezjalny kielecki w latach 1883–1907.

Życiorys

Urodził się 12 grudnia 1823 w Ćmielowie. Kształcił się w Gimnazjum Wojewódzkim w Kielcach. Od 1843 studiował w Seminarium Duchownym w Kielcach, skąd po dwóch latach został przeniesiony na dalsze studia w Akademii Duchownej w Warszawie. Studia ukończył ze stopniem kandydata teologii^[1]. Wyświęcony na prezbitera został 6 lipca 1849^[1] w katedrze sandomierskiej^[2] przez Józefa Goldtmanna^[1], miejscowego biskupa diecezjalnego^[3].

Od 1850 był regensem, a od 1867 oficjałem konsystorza kieleckiego. W latach 1851–1883 prowadził wykłady w kieleckim seminarium duchownym z teologii dogmatycznej i wymowy kościelnej. Od 1850 był kanonikiem i kaznodzieją katedralnym^[1].

22 grudnia 1870 został mianowany wikariuszem apostolskim części diecezji krakowskiej w granicach Królestwa Polskiego z siedzibą w Kielcach^[4], zaś 23 lutego 1872 administratorem apostolskim i biskupem tytularnym Satali^[2]. Sakrę biskupią otrzymał 3 października 1872 w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Petersburgu^[5]. Konsekrował go arcybiskup metropolita mohylewski Antoni Fijałkowski, w asyście Jerzego Iwaszkiewicza, biskupa pomocniczego mohylewskiego, i Aleksandra Gintowta-Dziewałtowskiego, biskupa pomocniczego płockiego^[6]. 15 marca 1883 został ustanowiony biskupem diecezjalnym reaktywowanej diecezji kieleckiej. Jako rządca w Kielcach powiększył liczbę parafii, dbał o aktywizację duszpasterstwa parafialnego i rozwój duchowy kleru^[4], zreformował seminarium duchowne i przeprowadził przebudowę kościoła katedralnego^[2]. Utworzył Kieleckie Towarzystwo Dobroczynności, które wspierał finansowo, a także ufundował Dom św. Tomasza, będący sierocińcem i szkołą zawodową^[2]. Występował w obronie niezależności Kościoła wobec zaborcy^[4]. Gdy w 1893 nie zezwolił naczelnikowi Dyrekcji Nauczania w Kielcach na zwizytowanie seminarium, zostało ono zamknięte przez władze carskie pod zarzutem antyrządowego wychowywania alumnów, a wykładowców skazano na kilka lat zesłania na Syberię. W 1897 Kuliński otworzył seminarium z kadrą naukową z innych diecezji^[2]. W czasie swych rządów dwukrotnie zwizytował wszystkich parafie, udzielając sakramentu bierzmowania blisko połowie swych diecezjan^[7].

Był współkonsekratorem podczas sakr biskupów diecezjalnych: sejneńskiego Piotra Pawła Wierzbowskiego (1872), wileńskiego Karola Hryniewieckiego (1883), łuckiego i żytomierskiego Szymona Marcina Kozłowskiego (1883) oraz lubelskiego Kazimierza Józefa Wnorowskiego (1883)^[6].

Zmarł 8 stycznia 1907 w Kielcach. Został pochowany w podziemiach katedry kieleckiej^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d D. Wojciechowski. Działalność duszpasterska biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego (1870–1907). „Kieleckie Studia Teologiczne”. T. 4, s. 147, 2005. ISSN 1730-072X. [dostęp 2019-05-12].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Nota biograficzna Tomasza Teofila Kulińskiego na stronie parafii katedralnej w Kielcach. kielcekatedra.pl. [dostęp 2019-05-12].
↑ P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 122. ISBN 83-211-1311-7.
↑ ^a ^b ^c P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 235. ISBN 83-211-1311-7.
↑ K.R. Prokop. Sakry i sukcesja święceń biskupich pasterzy Kościoła kieleckiego (1805/1882–2007). „Kieleckie Studia Teologiczne”. T. 7, s. 258, 2008. ISSN 1730-072X. [dostęp 2019-05-12].
↑ ^a ^b Tomasz Teofil Kuliński. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2019-05-11]. (ang.).
↑ D. Wojciechowski. Działalność duszpasterska biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego (1870–1907). „Kieleckie Studia Teologiczne”. T. 4, s. 151–153, 2005. ISSN 1730-072X. [dostęp 2019-05-12].

Linki zewnętrzne

Tomasz Teofil Kuliński [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-10-30] (ang.).

[Wojciechowski-1] D. Wojciechowski. Działalność duszpasterska biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego (1870–1907). „Kieleckie Studia Teologiczne”. T. 4, s. 147, 2005. ISSN 1730-072X. [dostęp 2019-05-12].

[nota_biograficzna-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Nota biograficzna Tomasza Teofila Kulińskiego na stronie parafii katedralnej w Kielcach. kielcekatedra.pl. [dostęp 2019-05-12].

[Nitecki:_Goldtmann-3] P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 122. ISBN 83-211-1311-7.

[Nitecki-4] P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 235. ISBN 83-211-1311-7.

[Prokop-5] K.R. Prokop. Sakry i sukcesja święceń biskupich pasterzy Kościoła kieleckiego (1805/1882–2007). „Kieleckie Studia Teologiczne”. T. 7, s. 258, 2008. ISSN 1730-072X. [dostęp 2019-05-12].

[catholic-hierarchy-6] Tomasz Teofil Kuliński. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2019-05-11]. (ang.).

[Wojciechowski_151–153-7] D. Wojciechowski. Działalność duszpasterska biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego (1870–1907). „Kieleckie Studia Teologiczne”. T. 4, s. 151–153, 2005. ISSN 1730-072X. [dostęp 2019-05-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Biskupi diecezjalni	Józef Kleofas Wojciech Górski (1809–1818) Tomasz Teofil Kuliński (1883–1907) Augustyn Łosiński (1910–1937) Czesław Kaczmarek (1938–1963) Jan Jaroszewicz (1967–1980) Stanisław Szymecki (1981–1993) Kazimierz Ryczan (1993–2014) Jan Piotrowski (od 2014)
Biskupi pomocniczy	Franciszek Sonik (1936–1957) Szczepan Sobalkowski (1958) Jan Jaroszewicz (1958–1967) Edward Muszyński (1961–1968) Edward Materski (1968–1981) Jan Gurda (1972–1993) Mieczysław Jaworski (1982–2001) Piotr Skucha (1987–1992) Marian Florczyk (od 1998) Kazimierz Gurda (2005–2014) Andrzej Kaleta (od 2017)