Sprawa Tomasza Komendy
Kadr z policyjnego nagrania z oględzin miejsca zbrodni w Miłoszycach (1 stycznia 1997) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejsce | |
Data |
Noc z 31 grudnia 1996 na 1 stycznia 1997 |
Liczba zabitych |
1 - Małgorzata Kwiatkowska (ofiara zbrodni w Miłoszycach) |
Liczba rannych |
1 - Tomasz Komenda (niesłusznie skazany za zabójstwo w wyniku nieprawidłowości przy prowadzeniu postępowania dot. zbrodni w Miłoszycach; ofiara fizycznego i psychicznego znęcania się podczas pobytu w więzieniu) |
Typ ataku |
|
Sprawca | |
Położenie na mapie Jelcza-Laskowic | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu oławskiego | |
Położenie na mapie gminy Jelcz-Laskowice | |
51°02′55″N 17°18′39″E/51,048611 17,310833 |
Sprawa Tomasza Komendy – postępowanie karne przeciwko Tomaszowi Komendzie zakończone niesłusznym skazaniem 16 czerwca 2004 roku wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu na karę 25 lat pozbawienia wolności za zgwałcenie i zabójstwo 15-letniej Małgorzaty Kwiatkowskiej w Miłoszycach (ok. 20 km na wschód od Wrocławia)[4][5][6]. Orzeczenie to zmieniło wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 14 listopada 2003 roku, który w I instancji orzekł dla Tomasza Komendy karę 15 lat pozbawienia wolności[7]. 12 maja 2005 roku Sąd Najwyższy oddalił kasację wyroku od Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu jako oczywiście bezzasadną[8][9]. Karę odbywał w Zakładzie Karnym w Strzelinie. W połowie marca 2018 został przez sąd penitencjarny przy Sądzie Okręgowym we Wrocławiu warunkowo zwolniony z odbywania kary i wyszedł na wolność po 18 latach[10]. 16 maja 2018 roku Sąd Najwyższy uniewinnił Tomasza Komendę[11][12][13][14][15][16]. Mężczyzna zmarł 21 lutego 2024 w wieku niespełna 47 lat[17][18].
Według wyników sondażu opublikowanego w marcu 2018 roku przez Wirtualną Polskę o sprawie Tomasza Komendy słyszało 89% Polaków[19]. Wspomnienia niesłusznie skazanego spisał dziennikarz Superwizjera TVN Grzegorz Głuszak w książce 25 lat niewinności. Historia Tomasza Komendy[20], wydanej 11 września 2018 nakładem wydawnictwa Znak Literanova[21]. Za reportaż na antenie TVN o tym samym tytule 1 grudnia 2018 roku otrzymał nagrodę MediaTory w kategorii DetonaTOR[22], a w listopadzie 2018 roku wyróżnienie honorowe Nagrody im. Andrzeja Woyciechowskiego[23].
Okoliczności skazania Tomasza Komendy
[edytuj | edytuj kod]Noc sylwestrową 1996/1997 15-letnia Małgorzata Kwiatkowska, mieszkanka Jelcza-Laskowic spędziła, bawiąc się na dyskotece Alcatraz w Miłoszycach na ul. Kościelnej 5. Nastolatka piła tam alkohol, a na zewnątrz wyszła z jednym z poznanych kolegów. Ostatni raz widziana była z trzema mężczyznami, którzy ją prowadzili: Krzysztofem K. i Andrzejem W. oraz rozpoznanym przez świadków Ireneuszem Matuszakiem[5][6][24].
Rano między gospodarstwami znaleziono ciało nastolatki. Na sobie miała jedynie skarpetki z czerwonym paskiem, a wokół była duża ilość krwi[6]. Została ona brutalnie zgwałcona, na śniegu i mrozie umierała przez wiele godzin. Biegły z zakresu medycyny sądowej po autopsji napisał, że dziewczyna zmarła w wyniku wyziębienia i wykrwawienia. Śledczy ustalili, że sprawców było kilku. Świadczyły o tym ślady zostawione na miejscu zbrodni, między innymi DNA, jednak sprawców nie wykryto, a śledztwo umorzono[25].
W gospodarstwie obok Ireneusz Matuszak pił tej nocy. Tam również w pobliżu pustych butelek znaleziono mały naszyjnik z napisem „love” i kolczyk, ale biżuteria ta zwrócona została właścicielom gospodarstwa. W czasie przesłuchań świadek Matuszak, opowiadając, jak obserwował dziewczynę bawiącą się na dyskotece, wspomniał również o skarpetkach i ich czerwonym pasku[6].
W 2000 roku w programie Telewizyjne Biuro Śledcze telewizji Polsat przedstawiono rysunek z wizerunkiem mężczyzny, z którym miała bawić się wtedy 15-latka. Po programie na policję zadzwoniła Dorota P., która stwierdziła, że osoba z rysunku jest podobna do wnuka jej sąsiadki, Tomasza Komendy[26]. Eksperci z Akademii Medycznej we Wrocławiu napisali, że włos znaleziony na kominiarce z miejsca zbrodni może do niego należeć, jak również ślad zębów na ciele ofiary mógłby być jego, z zastrzeżeniem, że także kilku innych osób[27]. Dwa psy policyjne Lukas i Kir, niezależnie od siebie, wskazały, że zapach z czapki ofiary należy do Tomasza Komendy. Z kolei 12 osób dało mu alibi, że tamtego sylwestra spędzał we Wrocławiu[28].
16 listopada 1999 roku Tomasz Komenda został po raz pierwszy przesłuchany w charakterze świadka, zaś 29 listopada 1999 roku przesłuchano biegłego[21]. 19 kwietnia 2000 roku Komenda został zatrzymany, a następnie został aresztowany po przedstawieniu mu wcześniej zarzutu o treści: „W nocy z 31 grudnia 1996 roku na 1 stycznia 1997 roku w Miłoszycach, działając ze szczególnym okrucieństwem, wspólnie i w porozumieniu z innymi dotychczas nieustalonymi osobami, dopuścił się zgwałcenia Małgorzaty K., w następstwie czego doznała ona obrażeń w postaci podbiegnięć krwawych i rozerwania śluzówki pochwy, tkanek miękkich pomiędzy pochwą a odbytem z następowym dużym krwotokiem zewnętrznym, podbiegnięć krwawych śluzówki i ścian odbytu, podbiegniętych krwią wrzecionowatych pęknięć śluzówki odbytu stanowiące trwałą chorobę realnie zagrażającą życiu, to jest o przestępstwo z art. 197 § 3 kk w związku z art. 197 § 1 kk, art. 156 § 3 kk w związku z art. 156 § 1 punkt 2 kk w związku z art. 11 § 1 kk”[21].
Podczas przesłuchania tylko raz potwierdził policjantom, że tamtej nocy był w Miłoszycach i miał tam odbyć dobrowolny stosunek z pewną dziewczyną. Później powtarzał, że te wyjaśnienia zostały na nim wymuszone groźbami i zastraszaniem. 2 kwietnia 2001 roku, a zatem niecały rok od zatrzymania Tomasza Komendy, prokurator skierował do Sądu Okręgowego we Wrocławiu akt oskarżenia oskarżając go o gwałt ze szczególnym okrucieństwem i pobicie ze skutkiem śmiertelnym Małgorzaty K. 14 listopada 2003 roku przez sąd I instancji został skazany na 15 lat pozbawienia wolności za to, że „w nocy z 31 grudnia 1996 r. na 1 stycznia 1997 r. w Miłoszycach, działając ze szczególnym okrucieństwem, działając wspólnie i w porozumieniu z dotąd nie ustalonymi osobami, używając przemocy polegającej na zastosowaniu dużej siły fizycznej w celu przełamania oporu ofiary, powodując szereg urazów górnej partii ciała, dopuścił się zgwałcenia nieletniej Małgorzaty K. poprzez między innymi penetrację narządów rodnych i odbytu narzędziem tępym lub tępokrawędzistym, w następstwie czego doznała ona obrażeń w postaci rozległych podbiegnięć krwawych i rozerwania śluzówki pochwy, tkanek miękkich pomiędzy pochwą a odbytem z następowym dużym krwotokiem zewnętrznym. Podbiegnięć krwawych śluzówki i ścian odbytu, podbiegniętych krwią wrzecionowatych pęknięć śluzówki odbytu, stanowiących trwałą chorobę realnie zagrażającą życiu, które to obrażenia w połączeniu z wychłodzeniem organizmu skutkowały śmiercią wymienionej tj. o przestępstwo z art. 197 § 3 kk w zw. z art. 197 § 1 kk, art. 156 § 1 kk w zw. z art. 156 § 1 pkt. 2 w zw. z art. 11 § 2 kk”[28]. 16 czerwca 2004 roku Sąd Apelacyjny we Wrocławiu zmienił ten wyrok, zaostrzając karę i zmieniając kwalifikację prawną (przypisany oskarżonemu Tomaszowi Komendzie w pkt I części skazującej czyn kwalifikuje z art. 148 § 1 dkk w zw. z art. 168 § 2 dkk w zw. z art. 10 § 2 dkk i orzekł środek karny pozbawienia praw publicznych na okres 10 lat), a następnie skazał go prawomocnie na karę 25 lat więzienia[4]. Kasacja od tego wyroku, 12 maja 2005 roku, została przez Sąd Najwyższy oddalona jako oczywiście bezzasadna[9][29]. W trakcie śledztwa Komenda złożył zeznanie, w którym przyznał się do popełnienia zbrodni. Później w wywiadzie dla Superwizjera TVN w 2006 roku wyjaśnił, że zeznanie wymuszono na nim biciem[30].
Przyznałem się do tego, ale tylko z tego powodu na policji się przyznałem, bo (…) ci którzy mnie zatrzymywali powiedzieli, że mają na mnie takie, jakie mają dowody. I zaczęli mnie bić, żebym się do tego przyznał, bo ta sprawa za długo trwa, nie mogą odnaleźć prawdziwych sprawców, i ja muszę się do tego przyznać, bo inaczej nie wyjdę żywy z ich pokoju. I po prostu tak mnie bili, że nawet bym się przyznał, że strzelałem do papieża, nie? Jana Pawła II[30].
W momencie skazania Komenda miał ukończoną jedynie szkołę podstawową i szkołę specjalną. Pracował w myjni[31]. Nie miał wcześniej problemów z prawem[32].
Droga do uniewinnienia
[edytuj | edytuj kod]Sprawą zabójstwa zainteresowali się policjant Remigiusz Korejwo (ur. 1976) oraz dwóch innych policjantów z wydziału dochodzeniowo-śledczego, którzy przeanalizowali akta postępowania. W 2016 r. prokuratura wróciła do sprawy[33]. W czerwcu 2017 ujawniono, że związek ze śmiercią nastolatki może mieć Ireneusz Matuszak, który kilka razy był już skazywany za gwałty[34]. Stał się głównym oskarżonym w sprawie, gdyż okazało się, że w czasie przesłuchania świadek wskazywał na elementy, które w ocenie prokuratury mógł znać jedynie sprawca: czarne rajstopy i białe skarpetki z charakterystycznym wzorem. Mężczyzna twierdził, że skarpetki wystawały znad butów, choć nie mógł ich widzieć, gdyż nastolatka miała na sobie kozaki, a skarpetki były pod rajstopami[35].
Podczas powtórnej analizy akt okazało się, że nie zawierają one dowodów winy Tomasza Komendy[34], w związku z czym Prokuratorzy Prokuratury Krajowej: Robert Tomankiewicz i Dariusz Sobieski złożyli do Sądu Najwyższego wniosek o uniewinnienie prawomocnie skazanej osoby. 15 marca 2018 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu rozpoznając sprawę o zarządzenie przerwy w odbywaniu kary zdecydował z urzędu warunkowo zwolnić Tomasza Komendę z odbycia reszty kary[32]. 16 maja 2018 roku Sąd Najwyższy uchylił wyroki skazujące mężczyznę, stwierdzając, iż jest niewinny, a dowody w sposób jednoznaczny wykluczają jego sprawstwo, tj. uniewinnił go[15][14][13][12][11][34]. Sąd Najwyższy przyjął, że „zebrany w toku postępowania prowadzonego przez Prokuraturę Krajową Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu (syg. PK I WZ Ds.43.2017) materiał dowodowy umożliwił przedstawienie innej osobie zarzutu zgwałcenia ze szczególnym okrucieństwem i zabójstwa z zamiarem ewentualnym Małgorzaty Kwiatkowsiej, a jednocześnie w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wskazał, że Tomasz Komenda nie jest sprawcą czynu, za popełnienie którego został prawomocnie skazany”[21]. Nowa ekspertyza biegłych z Katedry Medycyny Sądowej z Poznania, sformułowana z wykorzystaniem nowoczesnej techniki badawczej, wyklucza pozostawienie śladów zębów przez oskarżonego. Ponadto DNA badanych włosów i innych wydzielin organizmu może należeć do innych osób, natomiast czapka z miejsca zdarzenia nie należała do oskarżonego[36].
Tomasz Komenda spędził w więzieniu 6540 dni (czterokrotnie występował o zarządzenie przerwy, nigdy nie uzyskał na to zgody). Znęcano się nad nim psychicznie i fizycznie, trzykrotnie próbował popełnić samobójstwo[37].
Późniejsze wydarzenia
[edytuj | edytuj kod]W czerwcu 2018 zmarła Dorota P., natomiast w październiku 2018 roku media poinformowały, że w sierpniu 2017 życie stracił inny świadek w tej sprawie, Piotr S., znajomy Matuszaka (został zamordowany podczas libacji alkoholowej)[26][38][39]. We wrześniu 2020 Sąd Okręgowy we Wrocławiu skazał Ireneusza Matuszaka[1] i Norberta Basiurę[2] za gwałt oraz zabójstwo 15-letniej Małgorzaty Kwiatkowskiej na 25 lat pozbawienia wolności i 10 lat pozbawienia praw publicznych[40][41][42][43]. W grudniu roku następnego sąd apelacyjny zmienił karę wymierzoną Norbertowi Basiurze na 15 lat pozbawienia wolności, utrzymując karę 25 lat pozbawienia wolności dla Ireneusza Matuszaka; 26 października 2023 Sąd Najwyższy oddalił kasację od tego wyroku[44].
W kwietniu 2019 Komenda złożył wniosek o przyznanie za niesłuszne pozbawienie wolności kwoty: 18 mln zł odszkodowania i 812 tys. zł zadośćuczynienia[45]. 8 lutego 2021 Sąd Okręgowy w Opolu orzekł, że Komenda otrzyma od Skarbu Państwa 12 mln zł zadośćuczynienia i 811 533,12 zł odszkodowania[46]. Ani prokurator, ani też wnioskodawca Komenda nie zdecydował się składać apelacji od tego orzeczenia – taka sytuacja zdarzyła się po raz pierwszy w historii polskiego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. W sprawie o odszkodowanie reprezentował go Zbigniew Ćwiąkalski[47].
28 grudnia 2023 roku Prokuratura Okręgowa w Łodzi umorzyła śledztwo ws. przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków skutkujących niesłusznym skazaniem Tomasza Komendy. Decyzję uargumentowano brakiem znamion czynu zabronionego[3].
Tomasz Komenda zmarł 21 lutego 2024 roku, w wieku 46 lat na nowotwór płuc[48][49][50]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Kiełczowskiej we Wrocławiu[51].
Tomasz Komenda w kulturze
[edytuj | edytuj kod]Film oparty na sprawie Tomasza Komendy
[edytuj | edytuj kod]W 2020 na ekrany kin wszedł film fabularny 25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy, polski dramat sensacyjny, w reżyserii Jana Holoubka, powstały na podstawie scenariusza Andrzeja Gołdy. Tytułową rolę zagrał Piotr Trojan, a w komponowaniu muzyki do filmu brał udział m.in. Kazik Staszewski. Podczas uroczystej premiery filmu 10 września 2020 w Warszawie Tomasz Komenda zdradził, że jego partnerka jest w ciąży i oświadczył się jej na oczach zgromadzonych gości i dziennikarzy. Anna Walter przyjęła oświadczyny[52].
21 stycznia 2021 premierę miał czteroodcinkowy miniserial, również zatytułowany 25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy, będący rozszerzeniem wydarzeń przedstawionych w filmie kinowym[53].
Sprawa Tomasza Komendy jako aluzja
[edytuj | edytuj kod]Sprawa Komendy jest przedmiotem aluzji. Stosowana jest ona m.in. przy porównaniu określonych sytuacji do sprawy niesłusznie skazanego za zbrodnię w Miłoszycach, np. w celu ekspresji poczucia niesprawiedliwego osądzenia[54][55].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Ireneusz Matuszak – Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym [online], rps.ms.gov.pl [dostęp 2023-06-26] .
- ↑ a b Norbert Piotr Basiura – Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym [online], rps.ms.gov.pl [dostęp 2023-06-26] .
- ↑ a b Nikt nie odpowie za niesłuszne skazanie Tomasza Komendy. Śledztwo umorzone [online], www.rmf24.pl [dostęp 2024-07-22] (pol.).
- ↑ a b Sprawa Tomasza Komendy. Przeprowadzono sekcję zwłok Doroty P [online], wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 2018-09-15] .
- ↑ a b Kim jest 41-letni Tomasz Komenda? Skazano go w sprawie Małgosi Kwiatkowskiej [online], natemat.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ a b c d Tomasz Komenda spędził w więzieniu 18 lat. Ale jest niewinny [online], www.polityka.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ PK: Sąd Najwyższy uniewinnił Tomasza Komendę od zbrodni zabójstwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2018 roku, sygnatura akt V KO 26/18, opublikowano: LEX nr 2515771)(komunikat) [online], PAP MediaRoom portal [dostęp 2021-03-06] (pol.).
- ↑ Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2005 roku, sygnatura akt V KK 411/04, opublikowano: LEX nr 151682.
- ↑ a b V KK 411/04. Postanowienie Sądu Najwyższego [online], lex.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ Milion za każdy rok w więzieniu. Tomasz Komenda żąda odszkodowania [online], tvp.info [dostęp 2018-09-15] .
- ↑ a b Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2018 roku, sygnatura akt V KO 26/18, opublikowano: LEX nr 2515771.
- ↑ a b V KO 26/18, Uznanie opinii biegłego za nowy dowód w postępowaniu wznowieniowym. Wyrok Sądu Najwyższego [online], lex.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ a b Sygn. akt V KO 26/18. Wyrok SN z 16 maja 2018 r. [doc].
- ↑ a b Sygn. akt V KO 26/18. Wyrok SN z 16 maja 2018 r. [pdf].
- ↑ a b Sygn. akt V KO 26/18. Komunikaty o sprawach. Sąd Najwyższy uniewinnił Tomasza Komendę.
- ↑ Tomasz Komenda ostatecznie uniewinniony [online], wroclaw.gosc.pl [dostęp 2018-09-15] .
- ↑ Media: Tomasz Komenda nie żyje [online], wiadomosci.wp.pl, 21 lutego 2024 [dostęp 2024-02-21] (pol.).
- ↑ Nie żyje Tomasz Komenda. Miał 47 lat [online], Onet Wiadomości, 21 lutego 2024 [dostęp 2024-02-21] (pol.).
- ↑ Polacy już zdecydowali. Tomasz Komenda powinien dostać odszkodowanie [online], opinie.wp.pl [dostęp 2018-09-15] .
- ↑ „25 lat niewinności”. Powstała książka o sprawie Tomasza Komendy [online], www.wprost.pl [dostęp 2018-09-15] .
- ↑ a b c d 25 lat niewinności | Grzegorz Głuszak- znak.com.pl [online], www.znak.com.pl [dostęp 2018-09-15] .
- ↑ Grzegorz Głuszak nagrodzony MediaTorem za reportaż o Tomaszu Komendzie [online], www.tvn24.pl [dostęp 2018-12-03] .
- ↑ Dziennikarze TVN laureatami Nagrody Radia Zet im. A. Woyciechowskiego [online], www.press.pl [dostęp 2018-12-03] .
- ↑ Ireneusz M. zeznawał tuż po zbrodni w Miłoszycach. Zdradził coś, o czym wiedział morderca [online], wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ Zbrodnia w Miłoszycach. Zarzuty po 20 latach [online], www.tvn24.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ a b Nie żyje Piotr S., świadek w sprawie Tomasza Komendy [online], www.wprost.pl [dostęp 2019-01-31] .
- ↑ Tomasz Komenda spędził w więzieniu 18 lat. Ale jest niewinny [online], polityka.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ a b Od skazania, do wolności. Wszystko co wiemy w sprawie Tomasza Komendy [online], tvn24.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ Postanowienie Sądu Najwyższego z 12 maja 2005 roku, sygnatura akt V KK 411/04, opublikowano: LEX nr 151682.
- ↑ a b Kod zbrodni [online], superwizjer.tvn.pl [dostęp 2021-07-20] (pol.).
- ↑ Ćwiąkalski chce 18 milionów zadośćuczynienia dla Tomasza Komendy [online], wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ a b Sprawa Tomasza Komendy. „Funkcjonariusz Remik” Remigiusz Korejwo [online], www.tvn24.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ Czekałem na was 18 lat „Gazeta Policyjna”, nr 167 / luty 2019 [online], gazeta.policja.pl [dostęp 2021-05-06] .
- ↑ a b c Sąd Najwyższy: Tomasz Komenda niewinny [online], rp.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ „Zbrodnia miłoszycka”. Podejrzany, Ireneusz M., poczytalny [online], tvn24.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ SN uniewinnił ofiarę pomyłki sądowej [online], prawo.pl, 16 maja 2018 [dostęp 2021-05-06] (pol.).
- ↑ Komenda przesiedział przez niego 18 lat. Ireneusz M. śmiał się ludziom w twarz. „Gówno mi zrobicie” [online], wiadomosci.wp.pl [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ Sprawa Tomasza Komendy i morderstwa w Miłoszycach: nie żyje kolejny świadek [online], rp.pl [dostęp 2019-01-31] .
- ↑ Świadek w sprawie Tomasza Komendy został zamordowany [online], tvp.info [dostęp 2019-01-31] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-21] (pol.).
- ↑ Zapadł wyrok ws. zbrodni w Miłoszycach. Wcześniej niesłusznie skazano za nią Tomasza Komendę [online], rmf24.pl, 25 września 2020 [dostęp 2020-09-25] (pol.).
- ↑ Polsat News , Zbrodnia, za którą skazano Komendę. Zapadł wyrok dla nowych oskarżonych [online], polsatnews.pl, 25 września 2020 [dostęp 2020-09-25] (pol.).
- ↑ Bartosz Kołodziejczyk , Tomasz Komenda doczekał sprawiedliwości? Jest wyrok ws. zbrodni miłoszyckiej [online], wiadomosci.wp.pl, 25 września 2020 [dostęp 2020-09-25] (pol.).
- ↑ 15-letnia Małgosia została zgwałcona i zostawiona na śmierć na mrozie. Po 23 latach zapadł wyrok, dwaj skazani [online], TVN24 [dostęp 2020-09-25] .
- ↑ Za tę zbrodnię niesłusznie skazano Tomasza Komendę. Jest wyrok Sądu Najwyższego. PAP.pl, 2023-10-26. [dostęp 2024-02-23].
- ↑ Był niewinny, w więzieniu spędził 18 lat. Jest wyrok, Tomasz Komenda dostanie zadośćuczynienie [online], TVN24 [dostęp 2021-02-08] (pol.).
- ↑ Polsat News , Odszkodowanie dla Tomasza Komendy. Jest decyzja sądu [online], polsatnews.pl [dostęp 2021-02-08] (pol.).
- ↑ Mateusz Mikowski , Tomasz Komenda nie będzie żądał wyższego odszkodowania za 18 lat niesłusznego więzienia [online], Bankier.pl, 18 marca 2021 [dostęp 2023-03-28] .
- ↑ Tomasz Komenda nie żyje. Spędził 18 lat w więzieniu za zbrodnię, której nie popełnił [online], uwaga.tvn.pl, 21 lutego 2024 [dostęp 2024-02-21] (pol.).
- ↑ Media: Tomasz Komenda nie żyje. Mężczyzna zmarł w wieku 46 lat [online], gazeta.pl, 21 lutego 2024 [dostęp 2024-02-21] (pol.).
- ↑ Nie żyje Tomasz Komenda. Spędził niesłusznie w więzieniu 18 lat [online], onet.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ Pogrzeb Tomasza Komendy. „Śmierć jest bezsilna, jej moc nie działa”. wroclaw.se.pl. [dostęp 2024-02-26].
- ↑ Anna Ryta , Zaskakująca decyzja Tomasza Komendy. Dostał owacje na stojąco [online], gwiazdy.wp.pl, 10 września 2020 [dostęp 2020-09-12] (pol.).
- ↑ 25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy. [dostęp 2023-03-28].
- ↑ Anna Pawelczyk , Jarosław Jakimowicz gorzko o tych, którzy już go skazali. Porównał się do Tomasza Komendy [online], plejadapl, 5 lutego 2021 [dostęp 2021-07-18] (pol.).
- ↑ Marcin Kozak , Reportaż ze śledztwa [online], callout.pl [dostęp 2021-07-18] (pol.).