Przejdź do zawartości

Thomas Dehler

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Thomas Dehler
Ilustracja
(1964)
Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1897
Lichtenfels

Data i miejsce śmierci

21 lipca 1967
Streitberg

Minister sprawiedliwości Niemiec
Okres

od 20 września 1949
do 20 października 1953

Poprzednik

urząd ustanowiony

Następca

Fritz Neumayer

Thomas Dehler (ur. 14 grudnia 1897 w Lichtenfels, zm. 21 lipca 1967 w Streitbergu w gminie Wiesenttal) – niemiecki prawnik, federalny minister sprawiedliwości (1949–1953), przewodniczący FDP (1954–1957), wiceprzewodniczący Bundestagu (1960-1967)[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Studiował na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium, Uniwersytecie Albrechta i Ludwika we Fryburgu oraz Uniwersytecie Juliusza i Maksymiliana w Würzburgu. W latach 1916–1918 walczył na froncie I wojny światowej[1]. W 1920 roku wstąpił do Niemieckiej Partii Demokratycznej (DPP), gdzie poznał późniejszego prezydenta Niemiec i założyciela FDP Theodora Heussa. Po obronie doktoratu, odbył aplikację adwokacką, po czym od 1924 pracował jako prawnik w Monachium, a następnie od 1926 osiadł w Bambergu[2].

Zawarł w 1925 roku związek małżeński z Żydówką Irmą Frank (1898-1971), a także wielokrotnie występował jako obrońca w procesach osób żydowskiego pochodzenia, co poskutkowało szykanami i prześladowniami ze strony władz nazistowskich[3][4]. W 1938 został w Norymberdze aresztowany przez Gestapo[5]. Utrzymywał kontakty z antyhitlerowskim ruchem oporu, m.in. z berlińską Robinsohn-Strassmann-Gruppe[6]. W 1944 roku skierowany jako robotnik przymusowy do obozu pracy Schelditz[7][4].

W maju 1945 powrócił do Bambergu, gdzie powołano go na stanowisko prokuratora generalnego[8]. W latach 1946–1956 był przewodniczącym FDP w Bawarii, a 1954–1957 na szczeblu federalnym. Od 1949 roku był członkiem Bundestagu. W latach 1953–1957 przewodniczył klubowi parlamentarnemu FDP, a w latach 1960-1967 był wiceprzewodniczącym niemieckiego parlamentu[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Stiftung Deutsches Historisches Museum, Stiftung Haus der Geschichte der Bundesrepublik Deutschland, Gerade auf LeMO gesehen: LeMO Biografie: Thomas Dehler [online], www.hdg.de [dostęp 2023-03-27] (niem.).
  2. Thomas Dehler [online], Thomas-Dehler-Stiftung, 12 kwietnia 2016 [dostęp 2023-03-27] (niem.).
  3. Thomas Dehler [online], www.demokratie-geschichte.de [dostęp 2023-03-27] (ang.).
  4. a b Parsifal als Amokläufer, „Der Spiegel”, 7 grudnia 1997, ISSN 2195-1349 [dostęp 2023-03-27] (niem.).
  5. Deutsche Biographie, Dehler, Thomas - Deutsche Biographie [online], www.deutsche-biographie.de [dostęp 2023-03-27] (niem.).
  6. Zivilcourage: Dem Unrecht immer die Stirn bieten [online], obermain.de, 27 października 2020 [dostęp 2023-03-27].
  7. Arbeitspapier09_2008 [online], willy-aron.de [dostęp 2024-04-26].
  8. Seite [online], www.konrad-adenauer.de [dostęp 2023-03-27] (niem.).