Przejdź do zawartości

Thomas Chatterton

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Thomas Chatterton
Thomas Rowley, Decimus
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 listopada 1752
Bristol

Data i miejsce śmierci

24 sierpnia 1770
Holborn

Narodowość

angielska

Język

angielski

Dziedzina sztuki

poezja

Thomas Chatterton (ur. 20 listopada 1752 w Bristolu[1], zm. 24 sierpnia 1770 w Holborn) – angielski poeta preromantyzmu. Autor popularnych ballad, ogłoszonych jako odkryte utwory średniowieczne[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Samobójstwo Chattertona, obraz Henry’ego Wallisa.

Był synem nauczyciela, który zmarł jednak niedługo przed jego narodzinami. Rodzinę utrzymywała matka, zarabiając na życie szyciem[1]. Uczęszczał do szkoły parafialnej, gdzie cieszył się opinią nieuka, później terminował jako pisarz u miejscowego adwokata. Wolny czas poświęcał studiom nad historią średniowieczną oraz starymi manuskryptami znajdującymi się w kolekcji jego ojca i bibliotece kościelnej[3]. Z czasem wykreował postać fikcyjnego XV-wiecznego poety, Thomasa Rowleya, którego nazwisko zapożyczył od bristolskiego księdza odnalezionego w kościelnych księgach[1][3]. Odkrytymi rzekomo przez siebie średniowiecznymi rękopisami z utworami Rowleya usiłował zainteresować antykwariuszy, którzy jednak rozpoznali w nich oszustwo. Mistyfikacji nie dał się także zwieść Horatio Walpole, który poradził Chattertonowi publikowanie pod własnym nazwiskiem bardziej współczesnych wierszy, głównie satyr[1][3]. Utwory te, zamieszczane na łamach gazet, nie spotkały się jednak z większym zainteresowaniem publiczności, w związku z czym po przeprowadzce do Londynu w 1770 roku Chatterton nie był w stanie utrzymać się z pisarstwa. Pozbawiony stałego zawodu i głodujący, popełnił samobójstwo zażywając arszenik[1][3].

Poezje rzekomego Thomasa Rowleya zostały wydane drukiem przez Thomasa Tyrwhitta w 1777 roku i stały się bestsellerem, również ze względu na wpisujące się w konwencję romantyczną nieszczęśliwe losy Chattertona. Choć już ich wydawca przekonany był o fałszerstwie, wokół autentyczności utworów przez wiele lat toczyła się dyskusja podobna jak wokół Pieśni Osjana[1][3].

Polskie tłumaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Jedną z ballad Chattertona pt. Tragedia bristolska, czyli śmierć pana Karola Bawdina (ang. Bristowe Tragedie: Or The Dethe Of Syr Charles Badwin) Jan Kasprowicz zamieścił w swoim tłumaczeniu na język polski w autorskiej antologii Poeci angielscy wydanej w 1907[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f The Broadview Anthology of Literature of the Revolutionary Period 1770-1832. edited by D.L. Macdonald and Anne McWhir. Peterborough: Broadview Press, 2010, s. 208.
  2. Przemysław Mroczkowski, Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław 1981, s. 314.
  3. a b c d e Lopa Sanyal: English Literature in Eighteenth Century. New Delhi: Discovery Publishing House, 2006, s. 290-292.
  4. Poeci angielscy (wybór poezyi). Jan Kasprowicz (red.). Warszawa: Księgarnia H. Altenberga, 1907, s. 62.