Tesfaye Gebre Kidan
 Tesfaye Gebre Kidan | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Prezydent Etiopii (p.o.) | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Tesfaye Gebre Kidan Geletu (amh. ተስፋዬ ገብረ ኪዳን ገለቱ ur. w 1935 w regionie Szeua, zm. 2 czerwca 2004 w Addis Abebie) – etiopski generał i polityk komunistyczny, od 26 kwietnia do 21 maja 1991 wiceprezydent Etiopii, od 21 do 28 maja 1991 pełniący obowiązki prezydenta Etiopii.
Kariera wojskowa
[edytuj | edytuj kod]Początkowo pracował jako nauczyciel w szkole podstawowej w prowincji Gamo Gofa. Ze względu na niskie zarobki oraz standard życia postanowił zrezygnować z pracy nauczyciela i wstąpił do Akademii Wojskowej Holetta. W czasie nauki w akademii poznał Mengystu Hajle Marjama. Był członkiem Dergu[1]. Jako pułkownik dowodził siłami etiopskimi podczas Wojny w Ogadenie, w szczególności podczas bitwy o Dżidżigę[1], a także podczas działań w Somalii i Erytrei[2]. Po awansie na stopień generała został mianowany ministrem obrony[3], a 14 maja 1988 został gubernatorem oraz dowódcą naczelnym w Erytrei[4]. Był członkiem sądu wojskowego podczas procesu wysokiej rangi oficerów próbujących obalić Mengystu podczas zamachu stanu w 1989.
Kariera polityczna
[edytuj | edytuj kod]W kwietniu 1991 został powołany na urząd wiceprezydenta Etiopii, który sprawował do 21 maja 1991, gdy został pełniącym obowiązki prezydenta po ucieczce z kraju Mengystu Hajle Marjama[5][6]. Urząd sprawował przez tydzień. Nie będąc w stanie realnie kontrolować sytuacji w kraju i tracąc dowództwo nad armią, 27 maja 1991 ustąpił ze stanowiska po ogłoszeniu jednostronnego zawieszenia broni[7]. Początkowo wystąpił o azyl w ambasadzie Stanów Zjednoczonych, jednakże jego wniosek został odrzucony przez ambasadora Roberta G. Houdeka[8].
Azyl w ambasadzie Włoch
[edytuj | edytuj kod]Po obaleniu rządu Etiopskiej Partii Robotniczej 28 maja 1991 i wkroczeniu Etiopskiego Ludowo-Rewolucyjnego Frontu Demokratycznego do Addis Abeby, wraz z trzema innymi wysoko postawionymi urzędnikami rządu Mengystu – premierem Hailu Yimenu, ministrem spraw zagranicznych Berhanu Bayehem oraz szefem sztabu generalnego Adisem Tedlą udali się do ambasady Włoch, gdzie otrzymali schronienie[9][10]. Rząd włoski konsekwentnie odmawiał ich wydania władzom Etiopii ze względu na sprzeciw dla zasądzonej wobec nich kary śmierci w kraju[9]. Podczas pobytu w ambasadzie doznał udaru mózgu, w wyniku którego musiał poruszać się na wózku inwalidzkim[11].
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]4 czerwca 2004 została oficjalnie potwierdzona jego śmierć[12]. Według części źródeł zmarł 2 czerwca 2004 w wyniku obrażeń otrzymanych po uderzeniu w głowę butelką podczas kłótni z Berhanu Bayehem, z którym przebywał w ambasadzie Włoch[7]. CNN zdementowało jednak te doniesienia[13]. Wcześniej w placówce samobójstwo popełnił Hailu Yimenu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gebru Tareke: The Ethiopian revolution: war in the Horn of Africa. New Haven: Yale University Press, 2009, s. 197. ISBN 978-0-300-15615-7. OCLC 586143256.
- ↑ Gayle Smith: Dispatches: The War in Eritrea. Middle East Report, 1982-06. [dostęp 2024-10-03]. (ang.).
- ↑ Christopher Clapham: Transformation and continuity in revolutionary Ethiopia. Cambridge: Cambridge University Press, 1990, s. 82, seria: African studies series. ISBN 978-0-521-39650-9.
- ↑ Patrick Gilkes: Building Ethiopia’s Revolutionary Party. Middle East Report, 1982-06. [dostęp 2024-10-03]. (ang.).
- ↑ Harris M. Lentz: Heads of states and governments: a worldwide encyclopedia of over 2,300 leaders, 1945 through 1992. Londyn: Fitzroy Dearborn, 1995, s. 1813-1814. ISBN 978-1-884964-44-2.
- ↑ Clifford Krauss: Ethiopia's Dictator Flees; Officials Seeking U.S. Help. The New York Times, 1991-05-22. [dostęp 2024-10-03]. (ang.).
- ↑ a b Peter Biles: Languishing in an Addis embassy. BBC News, 2005-12-28. [dostęp 2024-10-03]. (ang.).
- ↑ Paul B. Henze: Layers of time: a history of Ethiopia. New York: St. Martin's Press, 2000, s. 332. ISBN 978-0-312-22719-7.
- ↑ a b Robert Stefanicki: Przez 30 lat ukrywali się we włoskiej ambasadzie. Teraz etiopscy zbrodniarze odzyskają wolność. wyborcza.pl, 2021-01-06. [dostęp 2024-10-03]. (pol.).
- ↑ Lisa Beyer: Ethiopia: Rebels Take Charge. Time, 1991-06-10. [dostęp 2024-10-03]. (ang.).
- ↑ Arefaynie Fantahun: Twenty eight years holed up in Italian Embassy. Ethiopia Observer, 2019-02-17. [dostęp 2024-09-22]. (ang.).
- ↑ Ethiopia's 7-day president dies in hideout. NBC News, 2004-06-04. [dostęp 2024-09-22]. (ang.).
- ↑ Eoin McSweeney: Ethiopian war criminals able to leave Italian embassy after nearly 30 years. CNN World, 2020-12-30. [dostęp 2024-09-22]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gebru Tareke: The Ethiopian revolution: war in the Horn of Africa. New Haven: Yale University Press, 2009, s. 197. ISBN 978-0-300-15615-7. OCLC 586143256.
- Christopher Clapham: Transformation and continuity in revolutionary Ethiopia. Cambridge: Cambridge University Press, 1990, s. 82, seria: African studies series. ISBN 978-0-521-39650-9.
- Harris M. Lentz: Heads of states and governments: a worldwide encyclopedia of over 2,300 leaders, 1945 through 1992. Londyn: Fitzroy Dearborn, 1995, s. 1813-1814. ISBN 978-1-884964-44-2.
- Paul B. Henze: Layers of time: a history of Ethiopia. New York: St. Martin's Press, 2000, s. 332. ISBN 978-0-312-22719-7.
| Derg (1974–1987) | |
|---|---|
| Ludowo-Demokratyczna Republika Etiopii (1987–1991) | |
| Federalna Demokratyczna Republika Etiopii (od 1991) |
