Tan Sitong
| |||||||||||
| Nazwisko chińskie | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
Tan Sitong (ur. 10 marca 1865, zm. 28 września 1898) – chiński publicysta, poeta, pisarz i filozof. Antymandżurski rewolucjonista, zwolennik liberalnych reform i okcydentalizacji Chin.
Wcześnie stracił matkę i był wychowywany przez macochę; w młodości odbył podróże po chińskich prowincjach (m.in. Xinjiangu), w trakcie których napisał ponad 200 wierszy o społecznej wymowie[1]. Od 1896 roku wraz z Liang Qichao prowadził działalność publicystyczną, nawołując do reform. Został dostrzeżony przez reformatorsko nastawionego gubernatora prowincji Hunan, Chen Baozhena, który zaangażował go do pracy przy projektach modernizacyjnych[1]. Był uczniem Yanga Wenhui.
Był jednym z czołowych działaczy okresu znanego jako sto dni reform; 20 czerwca 1898 roku został mianowany przez cesarza Guangxu jednym z czterech członków Wielkiej Rady[1]. Po upadku stu dni reform jako jeden z nielicznych nie zdecydował się na emigrację i pozostał w kraju. 28 września 1898 roku z rozkazu cesarzowej Cixi został stracony wraz z pięcioma innymi reformatorami[2].
Tan Sitong był autorem traktatu Nauka o humanitarności (仁學, Renxue), w którym próbował dokonać syntezy filozofii neokonfucjańskiej z pojęciami zaczerpniętymi z nowoczesnej nauki zachodniej, zwłaszcza z zakresu fizyki i chemii[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Tang Sitong - An Eminent Chinese Revolutionist. history.cultural-china.com. [dostęp 2010-06-16]. (ang.).
- ↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 29. ISBN 83-88542-68-0.
- ↑ Feng Youlan: Krótka historia filozofii chińskiej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 366. ISBN 83-01-13421-6.