Takachiho (1885)

Takachiho

Takachiho na pocztówce z 1905 roku
Klasa	krążownik pancernopokładowy
Historia
Stocznia	W.G. Armstrong & Company, Newcastle upon Tyne
Położenie stępki	10 kwietnia 1884
Wodowanie	16 maja 1885
Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Wejście do służby	26 marca 1886
Zatopiony	17 października 1914
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	3650 t
Długość	91,4 m
Szerokość	14 m
Zanurzenie	6,4 m
Napęd
2 maszyny parowe podwójnego rozprężania, 6 kotłów, 2 śruby, 7000 ihp
Prędkość	18,5 węzła
Zasięg	9500 mil przy prędkości 13 węzłów (8000 mm przy 10 w.)
Uzbrojenie
2 × 260 mm (później 152 mm) (2×I) 6 × 150 mm (później 152 mm) (6×I) 2 działa 6-funtowe 40 kartaczownic Nordenfelta (10×IV) 4 kartaczownice Gatlinga (4×I) 4 wt 380
Opancerzenie
Tarcze dział 37 mm, pokład 50–76 mm, wieża dowodzenia 37 mm
Załoga	325 (365; 342 w 1904)

Takachiho (jap. 高千穂) – drugi krążownik pancernopokładowy typu Naniwa, zbudowany dla Japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej w stoczni Armstrong Whitworth w Wielkiej Brytanii. Razem ze swym okrętem siostrzanym służył w dwóch wojnach i okazał się bardzo udaną jednostką. Nazwa pochodzi od świętej góry w paśmie Kirishima (Park Narodowy Kirishima-Yaku).

Projekt

Główny architekt okrętowy Armstronga, William Henry White, stworzył konstrukcję krążowników typu „Naniwa” w oparciu o przełomową konstrukcję „Esmeraldy” budowanej w stoczni Armstronga w latach 1881−1884. Japońskie jednostki otrzymały jednak silniejszy pancerz, wykorzystano bunkry węglowe jako dodatkową osłonę, podwójne dno podzielono na wiele przedziałów wodoszczelnych i podwyższono wolną burtę, co dawało lepszą dzielność morską.

Konstrukcja

Rzuty okrętu (1888)

Okręty te były do tego stopnia identyczne, że aby umożliwić własnym jednostkom rozróżnienie krążowników, na „Takachiho” namalowano czerwony pas („Naniwa” nosiła czarny); ponadto „Takachiho” miał kilka rejek do podnoszenia flag sygnałowych na maszcie, a „Naniwa” - tylko jedną. Około 1902 roku, podczas przezbrajania w działa wyłącznie 152 mm, na „Takachiho” podwyższono także komin, o ok. 1 m.

Służba

Krążownik nie uczestniczył w pierwszym starciu wojny chińsko-japońskiej (pod Pungdo). Wziął natomiast udział, w składzie Szybkiej Eskadry admirała Tsuboi, w bitwie u ujścia Jalu, gdzie został trafiony tylko raz, nie ponosząc praktycznie żadnych strat. Na okręcie zginął tylko jeden marynarz, a dwóch zostało rannych. Jest natomiast prawdopodobne, że trafienie wystrzelonego z ok. 370 m granatu z jego 260 mm działa, przesądziło o zatopieniu chińskiego krążownika „Zhiyuan”, choć nie ma co do tego pewności. Następnie „Yoshino” i „Takachiho” zasypały ogniem krążownik „Jingyuan”, który zatonął po kilkudziesięciu minutach.

Następnie uczestniczył w operacjach przeciw Lüshun (Port Artur) i Weihaiwei, gdzie m.in. ścigał chińskie torpedowce, które usiłowały przerwać japońską blokadę. Kilka miesięcy później, wraz z „Naniwą” wszedł w skład eskadry wysłanej przeciw Tajwanowi: krążowniki dokonały rekonesansu portu i sytuacji w Tajpej podczas proklamowania Republiki Tajwanu, a następnie (razem z „Chiyodą” i „Matsushimą”) uczestniczyły w ostrzale fortów podczas zdobycie Keelungu i zdobyciu Peskadorów.

Podczas wojny rosyjsko-japońskiej w latach 1904–1905, „Takachiho” eskortował japońskie transportowce do portu Czemulpo, a następnie wziął tam udział w bitwie z rosyjskimi okrętami. W starciu pod Ulsan wraz z „Naniwą” dobił uszkodzony rosyjski krążownik pancerny „Ruryk” (rosyjski pocisk zranił 13 marynarzy). Przydzielony następnie do Czwartej Flotylli Połączonych Flot, uczestniczył bitwie pod Cuszimą, gdzie został trafiony ciężkim pociskiem poniżej linii wodnej.

W 1907 okręt został przebudowany na stawiacz min.

Po wybuchu I wojny światowej „Takachiho” przewoził wojska japońskie, które miały zaatakować niemiecką kolonię w Qingdao. W nocy z 17 na 18 października 1914 roku, został zaatakowany przez niemiecki niszczyciel SMS S 90. Druga z celnych torped spowodowała eksplozję 120 min na pokładzie „Takachiho” i okręt wyleciał w powietrze; z załogi ocalało jedynie trzech ludzi. Według innych publikacji, wybuchły komory amunicyjne. Zginęło według różnych źródeł 253 (z 256) lub 264 lub 271 osób (z 354).

Bibliografia

• James W. Davidson: The Island of Formosa, Past and Present. London: Macmillian & Co, 1903. (ang.).
• Fred. T. Jane: The Imperial Japanese Navy. Londyn: W. Thacker & Co., 1904. (ang.).
• Rotem Kowner: Historical Dictionary of the Russo-Japanese War. Lanham, Maryland: The Scarecrow Press, Inc., 2006. ISBN 978-0810849273.
• Herbert Wrigley Wilson: Ironclads in Action; a Sketch of Naval Warfare from 1855 to 1895. London: S. Low, 1896. (ang.).