Tajemny wspólnik

Tajemny wspólnik
The Secret Sharer
Autor	Joseph Conrad
Typ utworu	nowela
	Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Wielka Brytania
Język	angielski
Data wydania	1910
Wydawca	Harper’s Magazine
	Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1924
Wydawca	Towarzystwo Wydawnicze „Ignis”
Przekład	Jerzy Bohdan Rychliński

Tajemny wspólnik (The Secret Sharer) – nowela Josepha Conrada napisana w 1909 i opublikowana w 1910 w czasopiśmie „Harper’s Magazine”. W formie książkowej ukazała się w zbiorze Między lądem a morzem (Twixt Land and Sea, 1912).

W Polsce zbiór wydany w 1924 w ramach Pism zbiorowych w tłumaczeniu Jerzego Bohdana Rychlińskiego jako Ukryty sojusznik^[1].

Fabuła

Świeżo mianowany kapitan statku płynącego po Zatoce Syjamskiej w tajemnicy przed własną załogą ukrywa w swojej kajucie Leggatta, marynarza zbiegłego z innego statku, gdzie został oskarżony o morderstwo. Kapitan przechowuje uciekiniera, karmi go i wysłuchuje jego historii. Potem ryzykując rozbicie statku, umożliwia zbiegowi ucieczkę na stały ląd^[2].

Odbiór

Maria Dąbrowska pisze o noweli, że jest „jakby odmianą Murzyna z załogi „Narcyza”” i mówi „o sprawach i ludziach zawadzających, a jednocześnie angażujących nas w jakieś rozpaczliwe przywiązanie czy zobowiązanie, zdolne niepostrzeżenie stać się na pewien czas całą treścią naszego życia”^[3].

Adaptacje

Nowela była trzykrotnie filmowana:

Twarzą w twarz (Face to Face, 1952), reż. John Brahm, Bretaigne Windust, w rolach głównych James Mason, Gene Lockhart, Michael Pate^[4],
Tajemniczy sojusznik (Secret Sharer, 2014), brytyjsko-polski film, reż. Peter Fudakowski, w rolach głównych Jack Laskey, Zhu Zhu^[5],
The Secret Sharer (1967), reż. Larry Yust, w rolach głównych Aron Kincaid, David Soul^[6].

Amerykański pisarz s-f Robert Silverberg napisał w 1987 opowiadanie Tajemny gość (The Secret Sharer), w którym twórczo zaadaptował nowelę Conrada, umieszczając akcję na statku międzygwiezdnym. Opowiadanie zdobyło Nagrodę Locusa w 1988^[7].

Przypisy

↑ Między lądem a morzem = Twixt land and sea tales / Józef Conrad Korzeniowski ; [tł. z ang. J. Lemański "Uśmiech szczęścia", J. B. Rychliński "Ukryty sojusznik" i A. Zagórska "Freja z Siedmiu Wysp" ; przedmowę tł. A. Zagórska]. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2020-06-24]. (pol.).
↑ Hanna Segal: Joseph Conrad a kryzys wieku średniego. Onet, 2005-07-13. [dostęp 2020-08-14]. (pol.).
↑ Nowe przekłady Conrada. W: Maria Dąbrowska: Szkice o Conradzie. Wyd. II uzupełnione. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1974, s. 51. (pol.).
↑ Twarzą w twarz (1952) Face to Face (original title) [online], IMDb [dostęp 2020-08-14] (ang.).
↑ Tajemniczy sojusznik (2014) [online], IMDb [dostęp 2020-08-14] (ang.).
↑ The Secret Sharer (1967) [online], IMDb [dostęp 2020-08-14] (ang.).
↑ Locus Awards 1988. Science Fiction Awards Database. [dostęp 2020-08-14]. (ang.).

[1] Między lądem a morzem = Twixt land and sea tales / Józef Conrad Korzeniowski ; [tł. z ang. J. Lemański "Uśmiech szczęścia", J. B. Rychliński "Ukryty sojusznik" i A. Zagórska "Freja z Siedmiu Wysp" ; przedmowę tł. A. Zagórska]. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2020-06-24]. (pol.).

[2] Hanna Segal: Joseph Conrad a kryzys wieku średniego. Onet, 2005-07-13. [dostęp 2020-08-14]. (pol.).

[3] Nowe przekłady Conrada. W: Maria Dąbrowska: Szkice o Conradzie. Wyd. II uzupełnione. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1974, s. 51. (pol.).

[4] Twarzą w twarz (1952) Face to Face (original title) [online], IMDb [dostęp 2020-08-14] (ang.).

[5] Tajemniczy sojusznik (2014) [online], IMDb [dostęp 2020-08-14] (ang.).

[6] The Secret Sharer (1967) [online], IMDb [dostęp 2020-08-14] (ang.).

[7] Locus Awards 1988. Science Fiction Awards Database. [dostęp 2020-08-14]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Powieści i nowele	Szaleństwo Almayera Wyrzutek Murzyn z załogi „Narcyza” Lord Jim Spadkobiercy Jądro ciemności Przygoda Nostromo Tajny agent W oczach Zachodu Gra losu Zwycięstwo Smuga cienia Złota strzała Ocalenie Korsarz Charakter przestępstwa W zawieszeniu Siostry
Zbiory nowel i opowiadań	Opowieści niepokojące (Karain, wspomnienie, Idioci, Placówka postępu, Powrót, Laguna) Młodość i inne opowiadania (Młodość, Jądro ciemności, U kresu sił) Tajfun i inne opowiadania (Tajfun, Amy Foster, Falk, Jutro) Sześć opowieści (Gaspar Ruiz, Donosiciel, Bestia, Anarchista, Pojedynek, Il Conde) Między lądem a morzem (Uśmiech fortuny, Tajemny wspólnik, Freja z Siedmiu Wysp) Wśród prądów (Plantator z Malaty, Wspólnik, Gospoda dwóch wiedźm, Dla dolarów) Opowieści zasłyszane (Dusza wojownika, Książę Roman, Opowieść, Czarny oficer)
Dramaty	Jutro Anna Śmieszka Tajny agent, dramat w czterech aktach
Eseje i wspomnienia	Zwierciadło morza Ze wspomnień O życiu i literaturze Ostatnie szkice