Przejdź do zawartości

Szymon Koszyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szymon Koszyk
Data i miejsce urodzenia

3 lipca 1891
Zaodrze

Data i miejsce śmierci

11 sierpnia 1972
Opole - Zaodrze

Zawód, zajęcie

publicysta

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy

Szymon Koszyk (ur. 3 lipca 1891 w Zaodrzu, zm. 11 sierpnia 1972 w Opolu - Zaodrzu) – polski publicysta, działacz narodowy i społeczny związany ze Śląskiem Opolskim, pierwszy burmistrz Głuchołaz w okresie po II wojnie światowej[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył szkołę nauczycielską w Prószkowie oraz szkołę we Włoszech. Współpracował z "Gazetą Opolską" i pismem "Der Weisse Adler". Wcielony w 1914 do armii niemieckiej podczas I wojny światowej. Walczył pod Verdun, gdzie został ciężko ranny. Zdezerterował z armii niemieckiej w 1918. Ukrył się w Tarnowie gdzie wyszkolił oddział wojska, z którym zdobył miejscowe koszary austriackie. W 1919 wrócił do Opola skąd został wydelegowany jako konsultant do Paryża na konferencję pokojową[potrzebny przypis]. Po I powstaniu śląskim założył w Gosławicach drużynę skautową pod nazwą Towarzystwo Skautów Opolskich; organizacja pozostała niezależna względem promowanego przez Polski Komisariat Plebiscytowy Związku Harcerstwa Polskiego, ale podporządkowała się mu organizacyjnie[2].

W 1920 zorganizował w Opolu pochód w dniu 3 maja 1920, który skończył się starciem z niemieckimi bojówkami. W okresie od sierpnia 1920 do lutego 1921 był dowódcą POW na powiat opolski.

W III powstaniu śląskim dowódca I baonu opolskiego, następnie pracował w sztabie dowództwa podgrupy "Linke". Powstańcze oddziały gr. "Linke" składały się w dużej części z niemieckojęzycznych Ślązaków, sam dowódca Szymon Koszyk po polsku mówił słabo. Do legend powstańczych należy historia, gdy w starciach pod Opolem schwytano polskojęzycznego "orgesza" (członka organizacji "Orgesch" Georga Eschericha), walczącego przeciw Polsce, ten po polsku błagał o litość, Szymon Koszyk zaś po niemiecku: "Du verfluchte Hund, sprich deutsch, ich verstehe nicht polnisch!" ("przeklęty psie, mów po niemiecku, ja nie rozumiem po polsku!")[3].

W 1923 został aresztowany we Frankfurcie nad Menem pod zarzutem szpiegostwa. Po 3 latach został uwolniony na skutek interwencji nuncjusza apostolskiego i powrócił na Górny Śląsk. Od 1926 pracował w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach i redagował "Tygodnik Ilustrowany", "Zwrot" i "Polonię"[potrzebny przypis].

W czasie II wojny światowej ukrywał się na Kresach i w Krakowie. Był w tym czasie członkiem tajnej organizacji Nowy Węgiel. Od 4 maja 1945 do końca 1947 pełnił funkcję burmistrza Głuchołaz, gdzie wydał "Kalendarz Głuchołaski na rok 1946", po czym wrócił do Opola, gdzie pracował w prasie.

Współtwórca Archiwum Miejskiego w Opolu, gdzie pracował w latach 1948–1951. Wcześniej, w latach 30. pracował jako archiwista w Archiwum Biura Sejmu Śląskiego w Katowicach oraz w Archiwum Książąt Pszczyńskich w Pszczynie.

Członek Związku Literatów Polskich, Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, Instytutu Śląskiego, ZBoWiD i PTTK. Od 1957 na emeryturze. W 1971 został odznaczony Orderem Sztandaru Pracy I klasy[4]. Zmarł w 1972.

Twórczość[5]

[edytuj | edytuj kod]
  • Pieśni Skautów Opolskich (1920) (debiut)
  • Pogwarki Opolski (gawędy i przyczynki folklorystyczne)
  • Opolanie w bitwie pod Grunwaldem (szkic historyczny)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Ewa Dawidejt-Jastrzębska, Turystyka krajoznawcza na pograniczu nysko-jesenickim w kontekście pamięci kulturowej. Wybrane aspekty., [w:] Wspólne dziedzictwo pogranicza nysko-jesenickiego Euroregionu Pradziad – historia turystyki [pdf], materiały pokonferencyjne, Nysa, Krapkowice: Starostwo Powiatowe w Nysie; Drukarnia Sady, 2009, s. 147 [dostęp 2017-12-27].
  2. ↑ Edward Wieczorek, Dzieje krajoznawstwa na Górnym Śląsku [pdf], Komisja Historii i Tradycji ZG PTTK, 2006, s. 12 [dostęp 2017-12-27].
  3. ↑ Ryszard Hajduk, "Pogmatwane drogi", str. 188/189, Wyd. MON, Warszawa, 1979, ISBN 83-11-06265-X
  4. ↑ Lista odznaczonych. „Nowiny”, s. 2, Nr 123 z 6 maja 1971. 
  5. ↑ Opolszczyzna, Opole, listopad 1961, str. 16
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szymon_Koszyk&oldid=75340951”