Szlarnik ciemnobrzuchy

Szlarnik ciemnobrzuchy
	Zosterops silvanus
	J.L. Peters & Loveridge, 1935
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	szlarniki
Rodzaj	Zosterops
Gatunek	szlarnik ciemnobrzuchy
Synonimy
	Zoosterops silvanus J.L. Peters & Loveridge, 1935; Zosterops senegalensis silvana J.L. Peters & Loveridge, 1935; Zosterops poliogastrus silvanus J.L. Peters & Loveridge, 1935; Zosterops poliogaster silvanus J.L. Peters & Loveridge, 1935;
	Zoosterops silvanus J.L. Peters & Loveridge, 1935; Zosterops senegalensis silvana J.L. Peters & Loveridge, 1935; Zosterops poliogastrus silvanus J.L. Peters & Loveridge, 1935; Zosterops poliogaster silvanus J.L. Peters & Loveridge, 1935;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies

Szlarnik ciemnobrzuchy^[4], szlarnik leśny^[5] (Zosterops silvanus) – gatunek małego ptaka z rodziny szlarników (Zosteropidae). Jest endemitem Kenii. Według IUCN jest to gatunek narażony na wyginięcie.

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali James Lee Peters i Arthur Loveridge w 1935 roku na łamach „Proceedings of the Biological Society of Washington”. Autorzy nadali gatunkowi nazwę Zosterops silvanus, a jako miejsce typowe wskazali górę Mbololo w Kenii^[2]^[6].

Jest to jeden z gatunków Zosterops, których taksonomia uległa zmianie w ostatnich latach. Do niedawna uznawany był za podgatunek szlarnika białookiego (Zosterops poliogastrus)^[7]^[8]. Obecnie uznawany jest za odrębny, monotypowy gatunek^[2]^[4]^[9]^[10]^[11].

Etymologia

Zosterops (Fosterops): gr. ζωστηρ zōstēr, ζωστηρος zōstēros „pas”; ωψ ōps, ωπος ōpos „oko”^[12].
silvanus: łac. silvanus – „z lasu”, łac. silva – „las, teren lesisty”^[13].

Morfologia

Mały ptak o szpiczastym, zakrzywionym, stosunkowo długim, czarnym dziobie. Nogi i stopy od koloru łupkowego do jasnoszarego. Tęczówki brązowe lub orzechowe. Nie występuje dymorfizm płciowy. Wokół oczu charakterystyczne dosyć duże, białe obrączki oczne, które od strony dzioba są węższe i przerwane czarną plamką. Od dzioba do oczu czarne zabarwienie, tuż nad dziobem jaśniejsze żółte przebarwienie. Górna część głowy i jej boki oraz kark i grzbiet oliwkowozielone. Podgardle, gardło, dolna część szyi i górna część piersi zielonkawożółte. Dolna część piersi, brzuch i boki szare, nieco jaśniejsze w tylnej części. Pokrywy podogonowe żółte. Ogon ciemnobrązowy z wąskimi zielonymi krawędziami. Skrzydła czarniawo-brązowe z zielonymi krawędziami lotek. Spody skrzydeł białawe z żółtym odcieniem. Młode osobniki przypominają dorosłe. Długość ciała 11–11,3 cm^[7].

Zasięg występowania

Szlarnik ciemnobrzuchy występuje w południowej Kenii na bardzo niewielkich obszarach gór Taita Hills w hrabstwie Taita-Taveta oraz na samotnej górze Kasigau^[7]. Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 870 km², a obszar zajmowany (AOO, Area of Occupancy) tylko 116 km²^[14].

Ekologia

Jego głównym habitatem są obrzeża lasów górskich, zarośla i ogrody z drzewami. Preferuje wysokie drzewa z gałęziami pokrytymi mchem, obszary z licznymi kwiatami, młodymi liśćmi i owocami oraz skupiska cyprysów. Występuje na wysokościach od 840 do 1725 m n.p.m. Jest gatunkiem osiadłym. Długość pokolenia jest określana na 2,6 roku^[14].

Dieta tego gatunku nie jest dobrze zbadana, ale prawdopodobnie składa się z owadów, jagód i nektaru. Występuje w stadach około złożonych z około 15 osobników, ale na górze Kasigau stada liczą około 80 ptaków, a spotykano także stada liczące nawet 135–175 ptaków^[7].

Rozmnażanie

Brak informacji, ale podobno rozmnaża się cały rok. Sukces rozrodczy jest bardzo niewielki z powodu drapieżnictwa^[7].

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody gatunek ten od 2022 roku jest zaliczany do kategorii VU (ang. Vulnerable – gatunek narażony)^[3]. Liczebność populacji jest szacowana na nie mniej niż 1200 i nie więcej niż 9500 osobników. Występują one w kilku osobnych populacjach. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako spadkowy. Spowodowane to jest zmniejszaniem się jego naturalnego habitatu^[3]^[14].

Przypisy

↑ Zosterops silvanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Denis Lepage: Taita White-eye Zosterops silvanus Peters, JL; Loveridge, A 1935. Avibase. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Zosterops silvanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ZOSTEROPIDAE Bonaparte, 1853 - SZLARNIKI - WHITE-EYES (wersja: 2023-03-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-08-30].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 357, 1999.
↑ James L. Peters & ArthurJ.L.P.& A. Loveridge James L. Peters & ArthurJ.L.P.& A., New Birds from Kenya Colony, „Proceedings of the Biological Society of Washington”, 48, Waszyngton 1935, s. 77 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Josep del Hoyo, Nigel Collar & Guy M. Kirwan: Taita White-eye Zosterops silvanus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
↑ Natalia C. García, Bas van Balen, Josep del Hoyo, Nigel Collar & Guy M. Kirwan: Heuglin's White-eye Zosterops poliogastrus, version 2.0. [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman & B.K. Keeney) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2022. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
↑ D.J.D.J. Pearson D.J.D.J., D.A.D.A. Turner D.A.D.A., A taxonomic review of the genus Zosterops in East Africa, with a revised list of species occurring in Kenya, Uganda and Tanzania, „Scopus: Journal of East African Ornithology”, 37, 2017, s. 1–13 .
↑ Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., PASSERIFORMES, ZOSTEROPIDAE Bonaparte 1853, White-eyes and Yuhinas, Wersja 5.013 (2021-11-26) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2023-08-30] (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sylviid babblers, parrotbills, white-eyes. IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
↑ Zosterops, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-07-30] (ang.).
↑ silvanus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-30] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Taita White-eye Zosterops silvanus. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] Zosterops silvanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[AviBase-2] Denis Lepage: Taita White-eye Zosterops silvanus Peters, JL; Loveridge, A 1935. Avibase. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).

[iucn-3] Zosterops silvanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ZOSTEROPIDAE Bonaparte, 1853 - SZLARNIKI - WHITE-EYES (wersja: 2023-03-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-08-30].

[mc-5] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 357, 1999.

[Pierwszy-6] James L. Peters & ArthurJ.L.P.& A. Loveridge James L. Peters & ArthurJ.L.P.& A., New Birds from Kenya Colony, „Proceedings of the Biological Society of Washington”, 48, Waszyngton 1935, s. 77 (ang.).

[botw-7] Josep del Hoyo, Nigel Collar & Guy M. Kirwan: Taita White-eye Zosterops silvanus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).

[botw2-8] Natalia C. García, Bas van Balen, Josep del Hoyo, Nigel Collar & Guy M. Kirwan: Heuglin's White-eye Zosterops poliogastrus, version 2.0. [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman & B.K. Keeney) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2022. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).

[Person&Turner-9] D.J.D.J. Pearson D.J.D.J., D.A.D.A. Turner D.A.D.A., A taxonomic review of the genus Zosterops in East Africa, with a revised list of species occurring in Kenya, Uganda and Tanzania, „Scopus: Journal of East African Ornithology”, 37, 2017, s. 1–13 .

[Zoon-10] Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., PASSERIFORMES, ZOSTEROPIDAE Bonaparte 1853, White-eyes and Yuhinas, Wersja 5.013 (2021-11-26) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2023-08-30] (ang.).

[ioc-11] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sylviid babblers, parrotbills, white-eyes. IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2023-08-30]. (ang.).

[12] Zosterops, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-07-30] (ang.).

[13] silvanus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-30] (ang.).

[birdlife-14] Taita White-eye Zosterops silvanus. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]