Szerpowie
Szerpowie (tyb: ཤར་པ།, transliteracja Wyliego shar pa, dosłownie „ludzie wschodu”, z sher „wschód” wa „lud”) – lud tybetański zamieszkujący Himalaje w Indiach i Nepalu, przybyły na te tereny z Tybetu około XIII–XIV wieku. Populacja wynosi ok. 120 tys. ludzi (dane z 1993–1995). Szerpowie w większości są wyznawcami tybetańskiej odmiany buddyzmu. Zamieszkują oni piętrowe domy z oborą na dole, są bowiem hodowcami jaków. Domy te zbudowane są zazwyczaj na wysokości 3 do 6 tys. metrów n.p.m.; to od wieków stałe środowisko Szerpów[1].
Rolnictwo
[edytuj | edytuj kod]Szerpowie uprawiają małe poletka, np. ryż, herbatę, owoce cytrusowe, na wyższych pasmach górskich pszenicę, ziemniaki, warzywa oraz hodują jaki, owce i kozy[1].
Himalaizm
[edytuj | edytuj kod]Szerpowscy mężczyźni są przeważnie tragarzami i przewodnikami wypraw w Himalaje. Dwóch z nich – Lhakpa Tenzing i Phurba Tashi – zyskało popularność bijąc rekord liczby wejść na Mount Everest – 21 razy[2]. Później rekord ten pobił Kami Rita, który do 2024 roku stanął na szczycie Mount Everest 30 razy[3]. Jednym z bardziej znanych Szerpów był również Tenzing Norgay, który razem z Edmundem Hillarym jako pierwsi ludzie stanęli na szczycie Mount Everestu 29 maja 1953[4].
18 kwietnia 2014 roku doszło do jednego z najcięższych wypadków na Mount Everest wywołanego przez lawinę, która zabiła 16 Szerpów[2].
16 stycznia 2021 roku grupa Nepalczyków wspięła się na K2 – jedyny ośmiotysięcznik niezdobyty dotąd zimą[5]. W zespole było 9 Szerpów i 1 Gurkha (Nirmal Purja)[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b K2. Kim są Szerpowie, którzy zdobyli szczyt? Wyjaśniamy. sport.onet.pl, 16 stycznia 2021. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-19)].
- ↑ a b 21 razy na Mount Everest i z powrotem. „Świat Wiedzy”, s. 22-29, kwiecień 2016. Bauer. ISSN 2083-5825.
- ↑ Kami Rita Sherpa po raz 30. zdobył Mount Everest. Nikt na tym szczycie nie bywa częściej [online], Polskie Radio, 22 maja 2024 [dostęp 2024-05-23] (pol.).
- ↑ First ascent of Everest (male), [w:] Guinness World Records [online], guinnessworldrecords.com [dostęp 2023-05-19] (ang.).
- ↑ Historyczny moment. Szerpowie zdobyli zimą szczyt K2!. sport.pl. [dostęp 2021-01-16]. (pol.).
- ↑ Ludzie maszyny na szczycie. To oni zdobyli K2. eurosport.tvn24.pl, 2021-01-16. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).