Szastazaur
| Shastasaurus | |||
| Merriam, 1895 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
szastazaur | ||
| Gatunki | |||
| |||
Szastazaur (Shastasaurus) – rodzaj ichtiozaura z rodziny Shastasauridae. Żył w późnym triasie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej i być może Chin. Jego szczątki odkryto w Kalifornii, Kolumbii Brytyjskiej i Kuejczou[1].
Gatunek typowy rodzaju Shastasaurus, S. pacificus, został opisany w 1895 roku przez Merriama w oparciu o pięć kręgów, fragmenty żeber i kości łonowe odkryte w Kalifornii. Siedem lat później Merriam opisał kolejne pięć gatunków, jednak później zsynonimizowano je z S. pacificus lub przeniesiono do nowych rodzajów[2]. W 2009 roku Shang i Li przenieśli do rodzaju Shastasaurus gatunek Guizhouichthyosaurus tangae[3], jednak analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Sandera i współpracowników wskazuje, że gatunek ten należy do bardziej zaawansowanego kladu Parvipelvia. Na podstawie tej analizy Sander i in. do Shastasaurus włączyli dwa inne gatunki: S. liangae z Chin – początkowo umieszczony w osobnym rodzaju Guanlingsaurus – oraz S. sikanniensis z Kolumbii Brytyjskiej, początkowo opisany jako drugi gatunek z rodzaju Shonisaurus[1]. Natomiast analiza przeprowadzona przez Ji i współpracowników (2013) wykazała bliższe pokrewieństwo S. sikanniensis i S. liangae z Shonisaurus popularis niż z Shastasaurus pacificus; w związku z tym autorzy pozostawili gatunek S. sikanniensis w rodzaju Shonisaurus, zaś S. liangae – w rodzaju Guanlingsaurus[4]. Niektórzy autorzy uznawali gatunek typowy, S. pacificus, a tym samym cały rodzaj, za nomen dubium[2], jednak odkrycie nowych skamieniałości potwierdziło ważność tego gatunku[1].
Shastasaurus – w rozumieniu Sandera i in., tj. obejmujący gatunki S. pacificus, S. liangae i S. sikanniensis – cechował się bardzo dużymi rozmiarami: S. sikanniensis mógł dorastać do około 21 m długości[5], a pozostałe gatunki także przekraczały 7 m długości. Cechowały się one stosunkowo krótkim pyskiem i bardzo dużą liczbą kręgów (ok. 200 u S. liangae). Pysk był bezzębny[1], choć zęby występowały u młodych S. sikanniensis[5]. Prawdopodobnie szastazaury żywiły się bezmuszlowymi głowonogami i rybami, które „zasysały” w podobny sposób jak niektóre współczesne walenie z grupy zębowców[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e P. Martin Sander, Chen Xiaohong, Chen Long, Wang Xiaofeng. Short-snouted toothless ichthyosaur from China suggests Late Triassic diversification of suction feeding ichthyosaurs. „PLoS ONE”. 6 (5): e19480, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0019480. (ang.).
- ↑ a b Elizabeth L. Nicholls, Makoto Matabe. A new genus of ichthyosaur from the Late Triassic Pardonet Formation of British Columbia: bridging the Triassic-Jurassic gap. „Canadian Journal of Earth Sciences”. 38 (6), s. 983–1002, 2001. DOI: 10.1139/e00-115. (ang.).
- ↑ Shang Qinhua, Li Chun. On the occurrence of the ichthyosaur Shastasaurus in the Guanling biota (Late Triassic), Guizhou, China. „Vertebrata PalAsiatica”. 47 (3), s. 178–193, 2009. (ang.).
- ↑ Cheng Ji, Da-Yong Jiang, Ryosuke Motani, Wei-Cheng Hao, Zuo-Yu Sun i Tao Cai. A new juvenile specimen of Guanlingsaurus (Ichthyosauria, Shastasauridae) from the Upper Triassic of southwestern China. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 33 (2), s. 340–348, 2013. DOI: 10.1080/02724634.2013.723082. (ang.).
- ↑ a b Elizabeth L. Nicholls, Makoto Matabe. Giant ichthyosaurs of the Triassic—a new species of Shonisaurus from the Pardonet Formation (Norian: Late Triassic) of British Columbia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 24 (4), s. 838–849, 2004. DOI: 10.1671/0272-4634(2004)024[0838:GIOTTN]2.0.CO;2. (ang.).