Przejdź do zawartości

System pisma

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Współczesne piktogramy
Chiński ideogram wu o znaczeniu „nie”

System pisma – sposób zapisu języka przy pomocy znaków graficznych.

Podstawowe systemy pisma

[edytuj | edytuj kod]

Systemy pisma

[edytuj | edytuj kod]
Różne typy pisma
Rozmieszczenie różnych typów pisma na świecie

Większość współczesnych języków europejskich używa systemu mieszanego, w którym:

  • słowa są zapisywane fonetycznym systemem alfabetycznym
  • nazwy własne są zapisywane fonetycznym systemem alfabetycznym
  • systemem znaczeniowym zapisuje się m.in.:
    • liczby są zapisywane systemem znaczeniowym, bardzo rzadko zapisuje się je fonetycznie. Tak więc zwykle 120 a nie 'sto dwadzieścia'
    • nazwy substancji chemicznych, np. zapis HCl występuje znacznie częściej niż zapis chlorowodór

W większości z tych języków jednak w zapisie „normalnych” słów istnieją obok elementów fonetycznych również elementy znaczeniowe – wiele allomorfów zapisuje się w ten sam sposób pomimo odmiennego ich brzmienia. W języku polskim dotyczy to głównie dźwięczności spółgłoski końcowej (np. chleb i chleba choć b w chleb wymawiane jest zwykle p). W języku angielskim zjawisko to ma znacznie większy zasięg. Np.:

  • do /du/
  • does /dʌz/
  • don't /dəʊnt/
  • doesn't /dʌzənt/

Trzy fonetycznie różne allomorfy (/du/, /dʌ/, /dəʊ/) są tu zapisywanie w ten sam sposób ze względu na wspólne znaczenie. W piśmie angielskim to zjawisko występuje tak często, że można mieć wątpliwości, czy zasadne jest określanie go pismem fonetycznym.

Dla porównania w piśmie japońskim używa się:

  • Dla większości „normalnych” słów systemu znaczeniowego kanji
  • Dla końcówek gramatycznych oraz rzadszych „normalnych” słów fonetycznego systemu sylabicznego hiragana.
  • Dla japońskich nazw własnych używa się systemu sylabicznego hiragana. Wiele nazw własnych zapisuje się systemem znaczeniowym kanji.
  • Dla zapożyczeń z języków zachodnich oraz dla zachodnich nazw własnych używa się fonetycznego systemu sylabicznego katakana.
  • Do niektórych nazw obcych (np. skróty nazw organizacji) używa się rōmaji, czyli alfabetu łacińskiego.
  • Czasem używa się rōmaji lub hiragana do wszystkiego w sytuacjach, w których trudno byłoby używać innych systemów.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]