Surwa
Surwa (bułg. cурва) – obrzędy ludowe związane ze świętowaniem Nowego Roku (przypadającym według kalendarza juliańskiego na 13/14 stycznia), praktykowane we wsiach regionu Pernika w środkowo-zachodniej Bułgarii, a polegające na tym, że grupy przebierańców nazywanych Surwakari urządzają gry i zabawy w centrum wsi oraz odwiedzają okoliczne wsie i poszczególne domostwa.
W 2015 roku Surwa została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Surwa jest praktykowana we wsiach regionu Pernika w środkowo-zachodniej Bułgarii z okazji Nowego Roku przypadającego według kalendarza juliańskiego na 13/14 stycznia[1]. Uczestnicy obrzędów nazywani są surwakarami – noszą specjalne, własnoręcznie wykonane maski, a niektórzy odtwarzają role, m.in. nowożeńców, księdza, niedźwiedzia itd. Surwakarzy ubrani są w futrzane lub szmaciane kostiumy, a ich maski mają charakter zoomorfocznyː często z rogami lub kłapiącymi dziobami, widoczne są też umorusane sadzą twarze z brodami i wąsami[2]. Maski z regionu Pernika wykonywane są ze skór kozich lub owczych, przybierane piórami i skrzydłami ptactwa domowego[2].
W zabawie uczestniczy ok. 2500 mieszkańców regionu[1] – każda wieś tworzy własną grupę surwakarów[2].
Wieczorem 13 stycznia surwakarzy zbierają się w centrum wsi, gdzie palą ogniska, bawią się i zaczepiają mieszkańców[1]. Surwakarzy odwiedzają wówczas okoliczne wsie i spotykają się z innymi grupami surwakarów, z którymi tańczą tradycyjny taniec horo[1].
Rankiem 14 stycznia surwakarzy – wyłącznie wolni młodzi mężczyźni – odwiedzają poszczególne domostwa we wsi, odgrywając scenki zaślubin nowożeńców, a „niedźwiedź” ma zapewnić gospodarzom dobre zdrowie[1]. Gospodarze czekają na surwakarów z zastawionymi stołami i obdarowują ich drobnymi prezentami, które przekazywane są później na cele charytatywne[1]. Obrzęd ten spełniał funkcje inicjacyjne dla młodych mężczyzn[1].
Od 1966 roku w ostatni weekend stycznia w Perniku urządzany jest noworoczny festiwal przebierańców Surwa, który w 1985 roku uzyskał status festiwalu międzynarodowego[3][4].
W 2015 roku Surwa została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g UNESCO ICH: Nomination File No. 00968. [dostęp 2016-03-06]. (ang.).
- ↑ a b c Surva – the International Festival of the Masquerade Games: Carnival games. [dostęp 2016-03-06]. (ang.).
- ↑ Surva – the International Festival of the Masquerade Games: History. [dostęp 2016-02-27]. (ang.).
- ↑ Surva – the International Festival of the Masquerade Games: Festival. [dostęp 2016-03-06]. (ang.).
- ↑ UNESCO ICH: Surova folk feast in Pernik region. [dostęp 2016-03-01]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- UNESCO: Surova folk feast in Pernik region. [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2016-03-01]. (ang.).