Superfosfat

Superfosfat – nawóz fosforowy zawierający rozpuszczalny w wodzie diwodorofosforan wapnia, Ca(H₂PO₄)₂. Najlepiej przyswajalny przez rośliny jest w formie H₂PO₄^-, jednocześnie ta forma jest najbardziej podatna na sorpcję glebową i przechodzi w nierozpuszczalne w wodzie sole glinu, żelaza, wapnia^[1]. Otrzymywany głównie z fosforytów i apatytów przez działanie na nie kwasami mineralnymi. Nawóz może mieć formę drobnoziarnistą (pylistą) albo granulowaną (drobne ziarenka o średnicy 2–4 mm)^[2].

Odmiany superfosfatu

Superfosfat zwyczajny

Superfosfat zwyczajny (pojedynczy) otrzymuje się przez zalanie zmielonej skały fosforytowej kwasem siarkowym, w wyniku czego zawiera gips, będący balastem:

Ca₃(PO₄)₂ 2H₂SO₄ → Ca(H₂PO₄)₂ 2CaSO₄

Zawartość fosforu w superfosfacie zwyczajnym wynosi 15–19% w przeliczeniu na P₂O₅.

Superfosfat podwójny (potrójny)

W wyniku działania na fosforyty kwasem fosforowym:

Ca₃(PO₄)₂ 4H₃PO₄ → 3Ca(H₂PO₄)₂

otrzymuje się superfosfat podwójny (potrójny)^[a] o znacznie większej zawartości fosforu – 46% w przeliczeniu na P₂O₅.

Superfosfat amoniakalny

Ten rodzaj superfosfatu powstaje w wyniku zobojętnienia nadmiaru kwasów pozostałych w nawozie po procesie produkcyjnym za pomocą amoniaku. Zawiera około 2% przyswajalnego azotu.

Formy superfosfatu

Superfosfat prosty pylisty – zawiera 18% P₂O₅, 10% siarki w postaci siarczanów, 28% tlenku wapnia oraz mikroskładniki. Szary proszek.o odczynie wyraźnie kwaśnym. Jest to nawóz przedsiewny, wymagający wymieszania z glebą. Pogłównie może być stosowany tylko na użytkach zielonych. Nie należy stosować go na glebach kwaśnych i zasadowych z powodu łatwego uwsteczniania^[1].

Superfosfat prosty granulowany – zawiera 19% P₂O_5. Jest łatwiejszy w stosowaniu jednocześnie mniej narażony na uwstecznianie. Nie ulega tak łatwo uwstecznianiu jak superfosfat prosty pylisty. Nawóz ten wymaga wymieszania z glebą. Jest stosowany przedsiewnie, niekiedy w małych dawkach razem z nasionami^[1].

Superfosfat potrójny granulowany – zawiera 46% P₂O₅, Nawóz łatwo przyswajalny, stasowany przedsiewnie. Można go stasować pod wszystkie rośny i wszystkie gleby^[1].

Superfosfat borowany – zawiera 44% P₂O₅ oraz 0,5% boru. Właściwości podobne jak superfosfat potrójny granulowany. Stosuje się go pod rośliny uprawne wrażliwe na niedobór boru (np. buraki, lucerna)^[1].

Uwagi

↑ Nazwy „superfosfat podwójny” i „superfosfat potrójny” stosowane są zamiennie.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Produkcja roślinna. Wyd. II. T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1995.
↑ Mała Encyklopedia Rolnicza. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1964.

Bibliografia

Encyklopedia techniki CHEMIA. Warszawa: WNT, 1965.

[3] Nazwy „superfosfat podwójny” i „superfosfat potrójny” stosowane są zamiennie.

[:0-1] Produkcja roślinna. Wyd. II. T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1995.

[2] Mała Encyklopedia Rolnicza. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1964.

[1]

[2]

[a]