Przejdź do zawartości

Strzępiak kosmkowaty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Strzępiak kosmkowaty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

strzępiakowate

Rodzaj

strzępiak

Gatunek

strzępiak kosmkowaty

Nazwa systematyczna
Inocybe flocculosa Sacc.
Syll. fung. (Abellini) 5: 768 (1887)

Strzępiak kosmkowaty (Inocybe flocculosa Sacc.) – gatunek grzybów z rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus flocculosus Berk. 1836
  • Inocybe crocifolia Herink 1954
  • Inocybe flocculosa var. abjecta (P. Karst.) R. Heim 1931
  • Inocybe flocculosa var. ampullaceocystis Bizio & Consiglio 2005
  • Inocybe flocculosa var. crocifolia (Herink) Kuyper 1986
  • Inocybe flocculosa Sacc. 1887, var. flocculosa
  • Inocybe gausapata Kühner 1955
  • Inocybe geraniolens Bon & Beller 1976
  • Inocybe subtigrina Kühner 1955

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 2–4 (6) cm, kształt początkowo półkulisty, później płasko rozpostarty z niewielkim garbkiem. Brzeg początkowo podwinięty, potem prosty i poszarpany. Zasnówka znika dość szybko. Powierzchnia młodych owocników filcowato-włóknista o orzechowobrązowej barwie, u starszych staje się włóknisto-lejkowata lub pasemkowata z dużymi łuskami na brzegu kapelusza, a pierwotna barwa utrzymuje się tylko na szczycie kapelusza, brzegi jaśnieją[4].

Blaszki

Przyrośnięte do trzonu, mieszane (oprócz blaszek kompletnych występują międzyblaszki). Początkowo są białawe, potem szaroochrowe, w końcu jasnobrązowe. Ostrza słabo orzęsione[4].

Trzon

Wysokość 2–5 cm, grubość 0,3–0,5 cm. Powierzchnia początkowo biaława, potem o barwie wosku, czasami jasno czerwonobrązowawa. Jest kosmkowato orzęsiony, a w dolnej części pokryty przylegającymi włókienkami[4].

Miąższ

Białawy, powyżej blaszek występuje w nim hialinowa pręga. Ma kwaskowaty smak[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki o rozmiarach 7,7–9,4 × 5,1–5,5 μm. Wysmukłe, butelkowate cheilocystydy i pleurocystydy mają ściany o grubości do 1,7 μm, a niektóre z nich główkę kryształków na szczycie. Kaulocystydy mają rozmiar 35–85 × 13–18 μm, są podobne w kształcie do cheilo- i pleurocystyd, ale mają cieńszą ścianę[4].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Notowany jest w Ameryce Północnej, Europie, Japonii, na wyspach Kanaryjskich i w południowej Australii[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski opisano wiele jego stanowisk[3].

Rośnie na ziemi w lasach liściastych i iglastych, wzdłuż dróg polnych, rzadziej w parkach, na śmietniskach. Obserwowano występowanie pod olszami, bukami, świerkami, sosnami, topolami, dębami, wierzbami i lipami. Preferuje gleby wapienne[3].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb mikoryzowy[3]. Jak wszystkie niemal strzępiaki jest trujący[4]

Gatunki podobne

[edytuj | edytuj kod]

Jest kilka podobnych gatunków strzępiaków: strzępiak torfowiskowy (Inocybe proximella), strzępiak poszarpany (Inocybe lacera), strzępiak wełnisty (Inocybe lanuginosa). Różnią się niewiele barwą oraz szczegółami w budowie łusek i włókienek pokrywających kapelusz i trzon[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2016-10-20]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  3. a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f Andrzej. Nespiak: Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe). Warszawa – Kraków: PWN, 1990. ISBN 83-01-08749-8.
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  6. Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.