Strupina

Strupina
	wieś
	; Kościół w Strupinie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	trzebnicki
Gmina	Prusice
Liczba ludności (IV 2017)	464
Strefa numeracyjna	71
Kod pocztowy	55-110
Tablice rejestracyjne	DTR
SIMC	0879950
	Położenie na mapie gminy Prusice Strupina
	Położenie na mapie Polski Strupina
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Strupina
	Położenie na mapie powiatu trzebnickiego Strupina
	51°23′18″N 16°48′39″E/51,388333 16,810833
	Multimedia w Wikimedia Commons

Strupina (niem. Stroppen) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Prusice. Dawniej miasto; uzyskała lokację miejską przed 1253 rokiem, zdegradowana w 1945 roku^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Położenie

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 339 oraz kończy bieg droga wojewódzka nr 342.

Toponimia

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w obecnej polskiej formie Strupina^[5]^[6]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Stroppavia^[7].

Natomiast według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości wywodzi się od polskiej nazwy stróży - posterunku strażniczego o obronnym charakterze^[8]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Strossa podając jej znaczenie "Wachtplatz" czyli w języku polskim "Miejsce posterunku, stróży"^[8]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Stroppen^[8] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

Historia

Dokładna data nadania praw miejskich Strupinie nie jest znana. Po raz pierwszy jako miasto wymieniana jest w źródle z 1253 r. Jeszcze w 1500 r. miasto rządziło się na prawie polskim. Mieszkańcy trudnili się głównie rolnictwem. Miasteczko było jednym z najmniejszych na Śląsku. W 1733 r. Strupinę zniszczył wielki pożar. W 1787 r. było tutaj 532 mieszkańców i 93 domy. W 1861 r. miasto miało 903 mieszkańców, a w chwili wybuchu II wojny światowej 711 mieszkańców.

Silnie zniszczona w 1945 r. Strupina została włączona do Polski i utraciła prawa miejskie^[9].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[10]:

kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. Niepokalanego Serca NMP, z lat 1879-1881. W kościele m.in. epitafia, m.in.:
- Sebastiana von Nostitz (zm. 1587) z herbami:
  - po lewej stronie, von: Nostitz, Zopterwolf, Lewen, Promitz;
  - po prawej, von: Popschitz, Nostitz, Warkoschen, Rechenberg;
- Margarety von Buswoyen (zm. 1609), żony Antonia von Pusch z herbami:
  - po lewej stronie, von: Buswoyen, X,
  - po prawej, von: Kreckwitz, Seherr von Thoss
- Heleny von Schirnagern, (zm. 1610), żony Nickela Latufskes
  - po lewej stronie, von: Schirnagern
  - po prawej, von: Falkenhayn
- Kathariny von Nostitz (zm. 1606), żony Kaspara von Seidlitz und Mirschelwitz
  - po lewej stronie, von: Nostitz, Loeben (?),
  - po prawej, von: X, Promniz, Rothkirch (?)^[11].

Demografia

Liczba ludności Strupiny

Edukacja

W roku 2007 w Strupinie zamknięto gimnazjum, a uczniowie poszczególnych wsi uczęszczają do szkoły w Prusicach. W roku szkolnym 2013/2014 w budynku dawnego gimnazjum, został otwarty oddział 0-3 szkoły podstawowej w Piotrkowicach.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132138
↑ Strupina - Urząd Miasta i Gminy w Prusicach [online], prusice.pl [dostęp 2018-04-03] (pol.).
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1228 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 72-73.
↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 181. ISBN 978-83-910595-2-4.
↑ ^a ^b ^c HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 87, OCLC 456751858 (niem.).
↑ przewodn. kom. red. Stanisław Pazyra: Miasta polskie w Tysiącleciu, Tom II. Wrocław - Warszawa - Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965-1967, s. 587.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 176. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
↑ Strupina (niem. Stroppen), gm. Prusice, pow. Trzebnica. [dostęp 2023-09-21]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Stróża, niem. Stroppen, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 411 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132138

[GminaPrusice-2] Strupina - Urząd Miasta i Gminy w Prusicach [online], prusice.pl [dostęp 2018-04-03] (pol.).

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1228 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 72-73.

[5] Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online

[6] H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889

[7] Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 181. ISBN 978-83-910595-2-4.

[Adamy-8] HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 87, OCLC 456751858 (niem.).

[MiastaWTys-9] rzewodn. kom. red. Stanisław Pazyra: Miasta polskie w Tysiącleciu, Tom II. Wrocław - Warszawa - Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965-1967, s. 587.

[10] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 176. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

[11] Strupina (niem. Stroppen), gm. Prusice, pow. Trzebnica. [dostęp 2023-09-21]. (pol.).

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Miasto	Prusice
Wsie	Borów Borówek Brzeźno Budzicz Chodlewko Dębnica Gola Górowo Jagoszyce Kaszyce Wielkie Kopaszyn Kosinowo Krościna Mała Krościna Wielka Ligota Strupińska Ligotka Pawłów Trzebnicki Pększyn Pietrowice Małe Piotrkowice Raszowice Skokowa Strupina Świerzów Wilkowa Wszemirów Zakrzewo
Część miasta	Górkowice
Części wsi	Kuraszkówek Łęgów Żłobki
Przysiółki wsi	Gąski Raki Sucha

Przynależność wojewódzka	woj. wrocławskie
Miasta (1945–75)	Oborniki Śląskie (od 1945) Strupina (do 1945) Trzebnica
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Czeszów (do 1954) Łozina (od 1973) Oborniki Śląskie Prusice (od 1973) Skarszyn (do 1954) Skokowa (do 1954) Trzebnica Wisznia Mała Zawonia
Gromady (1954–72)	Czeszów (1954–71) Domanowice (1954–59) Kowale (1954–61) Kuźniczysko (1954–59) Ligota (1954–59) Łozina (1968–72) Łuczyna (1954–61) Oborniki Śląskie (1954–72) Osolin (1954–59) Pasikurowice (1960–68) Pawłowice (1954–59) Pawłów Trzebnicki (1954–59) Pęgów (1954–71) Piotrkowice (1954–59) Piotrkowiczki (1954–59) Prusice (← 1958–72) Psary (1954–61) Siedlec (1954–59) Skarszyn (1954–68) Skokowa (1954–72) Szewce (1954–59) Taczów Wielki (1954–59) Trzebnica (1954–72) Ujeździec Wielki (1960–72) Uraz (← 1955–61) Węgrów (1954–59) Wisznia Mała (1954–72) Zawonia (1954–72)