Stefan Niewitecki
sierżant pilot | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne |
Armia Cesarstwa Niemieckiego |
Formacja |
Luftstreitkräfte |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Stefan Niewitecki (ur. 17 sierpnia 1895 r. w Szubinie, zm. 25 maja 1967 r. w Szczecinie) – sierżant pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Józefa i Apolonii z domu Marten[1]. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do odbycia służby wojskowej w armii cesarstwa niemieckiego[2]. Został skierowany na szkolenie lotnicze do Grudziądza i Poznania, po jego ukończeniu walczył na froncie zachodnim. Podczas lotu bojowego 3 maja 1918 roku został zestrzelony i znalazł się w niewoli brytyjskiej[2][3].
Po uwolnieniu wstąpił do armii Hallera, w składzie której powrócił do Polski[2]. Zgłosił się do służby w polskim lotnictwie, otrzymał przydział do 2 eskadry wywiadowczej[2]. W jej składzie brał udział w walkach podczas powstania wielkopolskiego, następnie został skierowany na front wojny polsko-bolszewickiej. 20 kwietnia 1920 roku, podczas lotu z ppor. obs. Janem Żardeckim, został zestrzelony w okolicach Żytomierza. Udało im się zbiec z niewoli i po kilku tygodniach powrócić do macierzystej jednostki[2][4].
Został przeniesiony do 14 eskadry wywiadowczej[2]. Podczas lotu 22 września 1920 roku, w załodze z pchor. obs. Mieczysławem Serdeckim, przeprowadzał rozpoznanie rejonu Szepietówki dla sztabu 13 Dywizji Piechoty 3 Armii. Na drodze Annopol-Ostróg napotkali oddziały 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego, które zaatakowali i rozproszyli[5]. Pomimo zranienia pilota w rękę i 14-krotnego trafienia samolotu zdołali powrócić na lotnisko[6].
10 listopada 1920 roku został przeniesiony do rezerwy[2]. Zamieszkał w Bydgoszczy gdzie prowadził kilka przedsiębiorstw (m.in. kręgielnię, firmę przewozową oraz restaurację). Był członkiem i prezesem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, członkiem Stronnictwa Narodowego i Bractwa Kurkowego w Żninie[3].
Po wybuchu II wojny światowej został zmobilizowany i walczył w kampanii wrześniowej a następnie w oddziałach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. W 1946 roku został zdemobilizowany i powrócił do Polski[3]. Zamieszkał w Szczecinie, gdzie zmarł 25 maja 1967 i został pochowany na cmentarzu Centralnym (kwatera 40A, rząd 7, grób 16)[7].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Za swą służbę w polskim lotnictwie otrzymał odznaczania[8]:
- Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 435[1]
- Polowa Odznaka Pilota nr 102 – 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e f g Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ a b c Niewitecki Stefan sierż. pil.. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-01-23]. (pol.).
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 142.
- ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 106.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 181.
- ↑ niebieskaeskadra.pl. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2020-01-23]. (pol.).
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 245, 256.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Niewitecki Stafan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.18-1147 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-01].
- Marian Romeyko (red.): Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918-1921). Początki, organizacja, personel i sprzęt. T. I. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918-1921). Walka i demobilizacja. T. II. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Ludzie urodzeni w Szubinie
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Polową Odznaką Pilota
- Podoficerowie lotnictwa II Rzeczypospolitej
- Polscy lotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Pochowani na cmentarzu Centralnym w Szczecinie
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1967
- Żołnierze Lotnictwa Cesarstwa Niemieckiego
- Żołnierze Armii Polskiej we Francji 1917–1919
- Piloci 2 Eskadry Wywiadowczej
- Piloci 14 Eskadry Wywiadowczej