Stanisław Szurlej

Stanisław Szurlej

pułkownik audytor
Data i miejsce urodzenia	21 listopada 1878 Lutcza
Data i miejsce śmierci	10 sierpnia 1965 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1914–1921 i 1939–1944
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Ministerstwo Spraw Wojskowych
Stanowiska	Szef Sądownictwa Wojskowego i Naczelny Prokurator Wojskowy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa II wojna światowa
Odznaczenia

Stanisław Szurlej (ur. 21 listopada 1878 w Lutczy, zm. 10 sierpnia 1965 w Londynie) – polski doktor nauk prawnych, adwokat, publicysta, pułkownik audytor Wojska Polskiego.

Życiorys

Stanisław Szurlej urodził się 21 listopada 1878 roku w Lutczy, powiecie strzyżowskim. Był absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1902 doktor nauk prawnych, od 1909 adwokat. W 1910 otworzył we Lwowie kancelarię adwokacką przy ulicy Akademickiej 2. Później prowadził kancelarię przy Alejach Ujazdowskich 18 w Warszawie.

Po zakończeniu wojny z bolszewikami zweryfikowany został w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów artylerii. W 1924 był oficerem rezerwy 1 pułku artylerii najcięższej w Warszawie. W 1929 został przeniesiony do pospolitego ruszenia, z zachowaniem przydziału do 1 pan. Dziesięć lat później zajmował 11. lokatę na liście starszeństwa oficerów pospolitego ruszenia artylerii, pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa-Miasto III i posiadał przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I, jako oficer „przewidziany do użycia w czasie wojny”.

Był członkiem Stronnictwa Narodowego. Działał w środowisku kombatanckim, był prezesem Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej. W 1937 został uhonorowany Złotym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury. W okresie międzywojennym zdobył sławę i przydomek „złotousty” w wielu głośnych procesach, między innymi jako obrońca generała brygady Michała Żymierskiego w 1927 i Wincentego Witosa w procesie brzeskim oraz jako pełnomocnik rodziny zamordowanego w sprawie zabójstwa Tadeusza Hołówki. Był także obrońcą kapitana Marian Jureckiego oskarżonego o zabójstwo szwagra, porucznika Aleksandra Głogowskiego oraz obrońcą porucznika Leona Pruszanowskiego oskarżonego o zabójstwo porucznika rezerwy obserwatora Zdzisława Bilażewskiego.

6 listopada 1939 roku Minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Władysław Sikorski mianował go szefem Sądownictwa Wojskowego i Naczelnym Prokuratorem Wojskowym. 20 czerwca 1940 roku został awansowany na pułkownika w korpusie oficerów audytorów. 28 czerwca 1944 roku został przeniesiony w stan spoczynku. Od 1940 roku był prezesem Stowarzyszenia Prawników Polskich w Zjednoczonym Królestwie.

Po wojnie, w Londynie, został współzałożycielem Instytutu im. generała Władysława Sikorskiego. Od 1964 roku był jego honorowym członkiem. Z małżeństwa z Jadwigą z Ciepielowskich, zawartego w 1908 roku, miał córkę Stefanię, zamężną Kossowską – pisarkę i dziennikarkę oraz syna Stanisława – prawnika.

Zmarł 10 sierpnia 1965 roku w Londynie. Pochowany na cmentarzu Highgate Cemetery w Londynie.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 718, 762.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 273, 837.
• Leszek Kania, Służba sprawiedliwości Wojska Polskiego we Francji i w Wielkiej Brytanii (październik 1939–październik 1940), Przegląd Historyczno-Wojskowy Nr 1 (247), Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2014, ISSN 1640-6281.
• Zdzisław Krzemiński, Sławni warszawscy adwokaci, Kraków 2000
• Zdzisław Krzemiński, Złotousty Mecenas Szurlej, „Palestra“, 29, 1985, 10 (334), s. 70-76.