Przejdź do zawartości

Stanisław Klementowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Klementowski
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

22 stycznia 1894
Bołszowce

Data i miejsce śmierci

26 stycznia 1945
Dössel

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Grupa „Włodzimierz”

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Stanisław Klementowski[a] (ur. 22 stycznia 1894 w Bołszowcach, zm. 26 stycznia 1945 w Dössel) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 22 stycznia 1894 w Bołszowcach, w ówczesnym powiecie rohatyńskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Ludwika i Julii z Miholdów[4][5]. Do szkoły powszechnej uczęszczał w rodzinnej wsi[4]. W latach 1910–1914 uczył się w c. k. Seminarium Nauczycielskim Męskim we Lwowie, gdzie zdał maturę[4]. W 1912 został członkiem Drużyn Sokolich[4].

W 1914 wstąpił do Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu do Legionu Zachodniego w Krakowie[4]. Został wcielony do 13 kompanii 2 pułku piechoty[4][5]. Od 14 stycznia do 14 maja 1915 był elewem Szkoły Podchorążych Legionów Polskich w Marmaros-Sziget i Kamieńsku[5]. Kurs ukończył „ze stopniem dostatecznym” i 14 maja 1915 został mianowany aspirantem oficerskim w randze tytularnego sierżanta z poborami plutonowego[6][7]. Po ukończeniu kursu został przeniesiony do 4 kompanii 4 pułku piechoty[4][5]. 15 grudnia 1915 został mianowany chorążym (komendantem plutonu w XII randze), a 1 lipca 1916 awansowany na podporucznika[8][9]. Wiosną 1917 został przedstawiony do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola[5]. W tym okresie uczestniczył także w Kursie Wyszkolenia nr 4 w Zambrowie[5]. W sierpniu 1917, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii i przydzielony do 58 pułku piechoty[4].

18 listopada 1918 generał Bolesław Roja mianował go z dniem 1 kwietnia 1918 kapitanem (z pominięciem stopnia porucznika)[10]. 13 grudnia 1918 został ranny w walkach pod Rawą Ruską[4]. 1 grudnia 1919 został warunkowo mianowany z dniem 1 grudnia tego roku kapitanem w 23 pułku piechoty[11]. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[12]. Służył wówczas w Batalionie Zapasowym 23 pułku piechoty[12]. Jesienią 1920 został wyznaczony na stanowisko dowódcy Batalionu Zapasowego 45 pułku piechoty[4].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 45 pułku piechoty w Równem[13]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 325. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14][15]. W lipcu tego roku został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki komendanta Kadry Batalionu Zapasowego 45 pp[16][17]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 15 sierpnia 1924 i 98. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18][19][20]. W tym samym roku został przesunięty na stanowisko komendanta składnicy wojennej[21]. W maju 1925 został zatwierdzony na stanowisku dowódcy I batalionu[22]. W maju 1927 został przeniesiony do 21 pułku piechoty w Warszawie na stanowisko dowódcy III batalionu[23]. W kwietniu 1928, w związku z likwidacją III batalionu, został przesunięty na stanowisko dowódcy I batalionu[24][25]. 16 maja 1930 objął dowództwo Batalionu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 5 w Krakowie[26][27]. 2 grudnia 1930 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 1 stycznia 1931 i 21. lokatą w korpusie oficerów piechoty[28][29][30]. Z dniem 15 lipca 1932 został przeniesiony do 20 pułku piechoty w Krakowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[31][32]. 25 listopada 1933 generał brygady Stanisław Burhardt-Bukacki napisał w opinii: „bardzo dobry zastępca dowódcy pułku”[33]. W styczniu 1934 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu na stanowisko kierownika Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego[34]. 15 kwietnia 1938 został przeniesiony do Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie na stanowisko zastępcy dyrektora urzędu[5][35]. W 1939 został wyznaczony na stanowisko I zastępcy dyrektora PUWFiPW[5].

W kampanii wrześniowej walczył w Grupie „Włodzimierz” na stanowisku dowódcy odwodu[36]. 21 września 1939 wycofał się z Uściługa na Krasnystaw, w rejonie którego dołączył do 19 Brygady Piechoty[37][38]. 27 września 1939 dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w Oflagu VI B Dössel[5][39]. Tam 26 stycznia 1945 zmarł i został pochowany[39].

Był żonaty, miał córkę Hankę (ur. 1921)[4].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stanisław II Klementowski”[1], w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie Stanisława I Klementowskiego ur. 10 listopada 1893 w Jabłonkowie, w rodzinie Stefana i Julii z Kaczkowskich, porucznika rezerwy 23 pułku piechoty[2][3].
  2. Stanisław Klementowski w kwestionariuszu kawalera Orderu Virtuti Militari napisał 26 marca 1934, że posiadał Krzyż Walecznych nadany po raz pierwszy. Na załączonej do kwestionariusza fotografii występuje w mundurze z przypiętym Krzyżem Walecznych nadanym po reaz pierwszy[4]. W „Roczniku Oficerskim 1928” podano, że był odznaczony Krzyżem Walecznych po raz pierwszy i drugi[25]. W „Roczniku Oficerskim 1932” podano, że był odznaczony Krzyżem Walecznych po raz pierwszy, drugi i trzeci[29]. Tak samo podali autorzy „Rocznika oficerskiego 1939”[43].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 257, 407.
  2. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 123.
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 192, 499.
  4. a b c d e f g h i j k l m n Stanisław Klementowski. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.59-4982 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-11].
  5. a b c d e f g h i Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 : Klementowski Stanisław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-11-16].
  6. Rozkaz nr 123. „Goniec Polowy Legionów : Dziennik rozporzadzeń Komendy Legionów Polskich”. 4, s. 1, 1915-05-29. Piotrków. .
  7. Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 270.
  8. Rozkaz nr 178. „Goniec Polowy Legionów : Dziennik rozporzadzeń Komendy Legionów Polskich”. 12, s. 2, 1916-01-15. Lwów. .
  9. Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 19.
  10. Rozkaz ↓, Nr 11 z 18 listopada 1918, s. 2.
  11. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 100 z 31 grudnia 1919, poz. 4413.
  12. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920, s. 785.
  13. Spis oficerów 1921 ↓, s. 149, 690.
  14. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 42.
  15. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 407.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922, s. 549.
  17. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 257.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 734.
  19. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 350.
  20. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 175.
  21. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 237.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925, s. 270.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927, s. 145.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928, s. 173.
  25. a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 37.
  26. Rybka 1932 ↓, s. 16.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930, s. 206.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 327.
  29. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 24.
  30. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 12, w marcu 1939 zajmował 10. lokatę.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 232.
  32. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 550.
  33. Opinie podpułkowników piechoty. [w:] Referat Personalny GISZ, sygn. 701/1/120, s. 349 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1938. [dostęp 2024-11-17].
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 7.
  35. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 444.
  36. Głowacki 1986 ↓, s. 219.
  37. Głowacki 1986 ↓, s. 220.
  38. Zarzycki 1996 ↓, s. 37.
  39. a b Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-11-10].
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 stycznia 1923, s. 17.
  41. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 361.
  43. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 12.
  44. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 664.
  45. Monitor Polski nr 260, poz. 634. 1928-11-10. [dostęp 2024-11-15].
  46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 406.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]