Stanisław Bełza
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Odznaczenia | |
Stanisław Bełza (ur. 3 listopada 1849 w Warszawie[1], zm. 24 sierpnia 1929 tamże[1]) – adwokat, pisarz, podróżnik i działacz kulturalny na Śląsku.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Józefa Bełzy (ur. 1805 Masłowice k. Wielunia - zm. 1888), chemika oraz Augusty Bogumiły Teofili Ostrowskiej (ur. 1829 Dąbrowa k. Wielunia). Mąż Jadwigi z Kobylańskich. Ojciec Witolda Bełzy, bydgoskiego bibliotekarza i działacza literacko-oświatowego oraz kulturalnego. Brat Władysława Bełzy.
W 1921 założył Towarzystwo Narodowo-Kulturalnej Pracy dla Górnego Śląska oraz Biblioteki im. Melanii Parczewskiej w ówczesnej Królewskiej Hucie (dziś Chorzów). Odbywał liczne podróże po świecie, między innymi do Egiptu, która to wyprawa stanowiła podstawę późniejszej relacji pt. W ojczyźnie faraonów[1].
2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[2]. Honorowy obywatel Królewskiej Huty[3].
Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (Kwatera 179, Rząd 1, Miejsce 11/12)[4].
Dzieła wybrane
[edytuj | edytuj kod]- Karol Miarka : Kartka z dziejów Górnego Szlązka, Warszawa 1880
- Jeden miesiąc w Norwegii, Warszawa 1880
- Dziesięć lat pracy na kresach Kartka z dziejów Śląska austriackiego, Warszawa, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1883
- Holandya, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1894
- W kraju tysiąca jezior: z podróży i przechadzek po Finlandyi, Warszawa: Gebethner i Wolff 1896
- W Górach Olbrzymich, Kraków, Gebethner i Wolff, 1898
- Na Szląsku polskim (wrażenia i spostrzeżenia), Kraków, G. Gebethner i Spółka 1890
- Listy z Sycylii, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1900
- My czy oni na Szląsku polskim?, Warszawa, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1902
- Lądem i morzem, Kraków, G. Gebethner i Spółka 1904
- Mickiewicz jako najszczytniejsze wcielenie miłości kraju (konferencya wygłoszona w Filharmonii w Warszawie w dniach 26 i 27 listopada 1906 na Koncertach Miczkiewiczowskich), Warszawa, Kraków, Poznań, G. Gebethner i Spółka 1907
- Być, Albo Nie Być "To be, or not to be" (mój głos w sprawie żydowskiej), Warszawa, księgarnia Wendego i ski 1913
- Śląsk polski. Pamiątkowa księga Wielkiego Tygodnia Górnośląskiego, Warszawa 1920
- Echa Szwajcarji, Warszawa 1927
- W Ojczyźnie Bohatera, Warszawa, Kraków, Poznań, G. Gebethner i Spółka 1905
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Śliwa 2019 ↓, s. 14.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 32.
- ↑ Kronika osób pochowanych. Grażyna Bełza. Cmentarz rzymskokatolicki parafii pw. św. Mikołaja. [dostęp 2020-06-29].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Józef Bełza, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-03-21] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Witold Bełza, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 412. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0
- Joachim Śliwa, Starożytny Egipt oczami Polaków. Słownik biograficzny egiptologów, archeologów i badaczy pokrewnych dziedzin, podróżników i kolekcjonerów oraz literatów i malarzy zafascynowanych przeszłością i teraźniejszością Egiptu, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2019, s. 14, ISBN 978-83-7676-301-9 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dzieła Stanisława Bełzy w bibliotece Polona
- Honorowi obywatele Chorzowa
- Ludzie urodzeni w Warszawie (Królestwo Kongresowe)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Pisarze związani z Chorzowem
- Pisarze związani z Warszawą
- Polscy adwokaci
- Polscy pisarze XIX wieku
- Polscy pisarze XX wieku
- Polscy podróżnicy i odkrywcy
- Urodzeni w 1849
- Zmarli w 1929