Stana Tomašević

Stana Tomašević
Стана Томашевић
	; Stana Tomašević (1963)
Data i miejsce urodzenia	28 kwietnia 1921 ; Bar
Data i miejsce śmierci	1983 ; Belgrad
Zawód, zajęcie	nauczycielka, dyplomata
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stana Tomašević, Stana Tomašević-Arnesen (ur. 28 kwietnia 1921 w Barze, zm. 1983 w Belgradzie^[1]) – czarnogórska i jugosłowiańska nauczycielka, polityk i dyplomata.

Życiorys

Była córką Petara Tomaševicia. W 1929 wraz z rodziną przeniosła się do Kosowa, w ramach akcji osadniczej organizowanej przez władze jugosłowiańskie. Uczyła się w Kragujevacu, Cetinju i w Sarajewie^[1]. W 1940 rozpoczęła pracę nauczycielki we wsi Vrulja k. Pljevlji. Po agresji niemieckiej na Jugosławię w kwietniu 1941 porzuciła pracę w szkole i razem z bratem Dušanem wstąpiła do partyzantki komunistycznej^[2]. Walczyła w batalionie Jovan Tomašević, a następnie w 4 brygadzie uderzeniowej^[2]. Od lipca 1941 członkini Komunistycznej Partii Jugosławii. Była jedną z pierwszych kobiet w Jugosławii, które pełniły funkcję komisarza politycznego^[1]. W 1944, kiedy przebywała w Drvarze, brytyjski fotograf wojskowy John Talbot wykonał jej serię zdjęć, które były potem rozpowszechniane na ulotkach propagandowych, ukazując zaangażowanie kobiet w ruchu oporu^[2]. W czasie wojny straciła brata Dušana, który poległ w czasie walk w Bośni. Dwukrotnie ranna, zakończyła wojnę w szpitalu partyzanckim, w randze pułkownika^[1]. Pełniła funkcję członka Komitetu Centralnej Związku Komunistycznej Młodzieży Jugosławii. W latach 1949–1959 zajmowała się edukacją w wydziale propagandy Komitetu Centralnego KPJ^[1]. W 1954 ukończyła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Belgradzkiego.

Od 1963 w służbie dyplomatycznej, podobnie jak jej brat Nebojša Bata Tomašević. Była pierwszą w historii Jugosławii kobietą-ambasadorem^[2]. W latach 1963–1967 pełniła tę funkcję w Norwegii i w Islandii, a w latach 1974–1978 w Kopenhadze (Dania). W Norwegii poznała reżysera Eugena Arnesena, za którego wyszła za mąż. Zmarła na chorobę nowotworową.

Odznaczona Medalem Pamiątkowym Partyzantów 1941 i Orderem Braterstwa i Jedności 1 kl. Jej imię nosi jedna z ulic w Podgoricy. Pochowana w Belgradzie.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Stana Tomašević Arnesen - prva zena komesar i prva ambasadorka u Crnoj Gori. = 2020-01-15 [online], muzejzena.me .
↑ ^a ^b ^c ^d Милиони иза Броза. = 2020-01-15 [online], novosti.rs, 26 września 2003 [zarchiwizowane z adresu 2020-01-15] .

Bibliografia

Stana Tomašević Arnesen - prva zena komesar i prva ambasadorka u Crnoj Gori. = 2020-01-15 [online], muzejzena.me .

[muzej-1] Stana Tomašević Arnesen - prva zena komesar i prva ambasadorka u Crnoj Gori. = 2020-01-15 [online], muzejzena.me .

[novosti-2] Милиони иза Броза. = 2020-01-15 [online], novosti.rs, 26 września 2003 [zarchiwizowane z adresu 2020-01-15] .

[1]

[2]