Przejdź do zawartości

Spider-Man 3

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy filmu. Zobacz też: inne znaczenie tego słowa.
Spider-Man 3
Ilustracja
Logo filmu
Gatunek

superbohaterski
fantastyka naukowa
akcja

Rok produkcji

2007

Data premiery

16 kwietnia 2007
4 maja 2007 (Polska)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

139 minut[1]

Reżyseria

Sam Raimi

Scenariusz

Sam Raimi
Ivan Raimi
Alvin Sargent

Główne role

Tobey Maguire
Kirsten Dunst
James Franco
Thomas Haden Church
Topher Grace
Bryce Dallas Howard
James Cromwell
Rosemary Harris
J.K. Simmons

Muzyka

Christopher Young

Zdjęcia

Bill Pope

Scenografia

J. Michael Riva
Neil Spisak

Kostiumy

James Acheson

Montaż

Bob Murawski

Produkcja

Laura Ziskin
Avi Arad
Grant Curtis

Wytwórnia

Columbia Pictures
Marvel Studios
Laura Ziskin Productions

Dystrybucja

Sony Pictures Releasing

Budżet

258 000 000 USD

Przychody brutto

894 983 373 USD

Poprzednik

Spider-Man 2 (2004)

Strona internetowa

Spider-Man 3 – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2007 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym pseudonimie wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Sam Raimi, który napisał scenariusz wspólnie z Ivanem Raimim i Alvinem Sargentem. Tytułową rolę zagrał Tobey Maguire, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Kirsten Dunst, James Franco, Thomas Haden Church, Topher Grace, Bryce Dallas Howard, James Cromwell, Rosemary Harris i J.K. Simmons.

Dalsza historia Petera Parkera, który planuje przyszłość z Mary Jane Watson. Łączy się z pozaziemskim symbiontem, który uwalnia w nim agresję wobec przeciwników.

Światowa premiera filmu miała miejsce 16 kwietnia 2007 roku w Tokio. W Polsce zadebiutował 4 maja tego samego roku. Film przy budżecie 258 milionów dolarów zarobił ponad 890 milionów. Otrzymał mieszane oceny od krytyków. Film ten jest kontynuacją Spider-Man z 2002 i Spider-Man 2 z 2004 roku. Planowana była również czwarta część oraz spin-off o Venomie, jednak oba projekty zostały anulowane. Zamiast tego studio nakręciło reboot serii zapoczątkowany filmem Niesamowity Spider-Man z 2012 roku z Andrew Garfieldem w głównej roli. Po drugim filmie studio zdecydowało się na drugi reboot jako część franczyzy Filmowego Uniwersum Marvela z Tomem Hollandem w roli Spider-Mana.

Streszczenie fabuły

[edytuj | edytuj kod]

Kilka miesięcy po śmierci Doktora Octopusa Peter Parker planuje oświadczyć się Mary Jane Watson, która właśnie zadebiutowała na Broadwayu. Pewnego dnia meteoryt ląduje w Central Parku, a pozaziemski symbiont podąża za Parkerem do jego mieszkania i przyczepia się do jego motocykla. Harry Osborn decyduje się użyć na sobie substancji zwiększającej wydajność i szukając zemsty za śmierć ojca, atakuje Parkera z użyciem technologii swojego ojca jako Nowy Goblin. Bitwa kończy się, kiedy Harry upada. Traci pamięć, w tym wiedzę, że to Parker jest Spider-Manem. W tym czasie policja ściga zbiegłego skazańca Flinta Marko, który odwiedza swoją żonę i chorą córkę, po czym ponownie ucieka. Wpadając w eksperymentalny akcelerator cząstek, który łączy jego DNA z otaczającym piaskiem, przekształca się w Sandmana, który może kontrolować piasek i reformować swoje ciało[2][3].

Podczas festiwalu na cześć Spider-Mana zorganizowanego za uratowanie życia Gwen Stacy, Parker całuje Gwen doprowadzając Mary Jane do złości. W tym czasie Marko okrada opancerzoną ciężarówkę i pokonuje Parkera podczas ucieczki. Kapitan policji George Stacy, ojciec Gwen, informuje Parkera i jego ciotkę May, że to Marko był prawdziwym zabójcą wuja Bena, a zmarły Dennis Carradine był wspólnikiem Marko. W swoim mieszkaniu, kiedy Parker śpi w kostiumie czekając na Marko, symbiont łączy się z nim. Parker budzi się na szczycie budynku i odkrywa, że jego kostium się zmienił, a jego moce zostały wzmocnione. Okazuje się też, że symbiont wydobywa jego mroczną stronę. Parker odnajduje Marko i walczy z nim w tunelu metra. Kiedy odkrywa, że woda jest jego słabością, otwiera zawór, a wydobywająca się woda zamienia Marko w błoto i go zmywa[2][3].

Zmieniony pod wpływem symbiontu Parker odpycha od siebie Mary Jane, której kariera rozpada się po wyrzuceniu z teatru. Mary Jane próbuje znaleźć pocieszenie u Harry’ego, ale ma wyrzuty sumienia. Kiedy Harry zaczyna być ponaglany przez halucynacje ojca, zaczyna odzyskiwać pamięć i wymusza na Mary Jane, by zerwała z Parkerem. Po tym, jak Mary Jane mówi Parkerowi, że kocha kogoś innego, Harry spotyka się z nim i wyznaje, że to on jest tą osobą. Parker konfrontuje się z Harrym i mówi mu, że jego ojciec nigdy go nie kochał. Dochodzi do walki, w której Harry rzuca bombę dyniową w Parkera, który jednak odbija ją w kierunku Harry’ego, zniekształcając mu twarz[2][3].

W Daily Bugle Parker demaskuje rywalizującego z nim fotografa Eddiego Brocka, który przedstawił fałszywe zdjęcia Spider-Mana. Redaktor naczelny J. Jonah Jameson zwalnia Brocka i zatrudnia Parkera na etat jako fotografa. Później Parker zabiera Gwen do klubu jazzowego, w którym obecnie pracuje Mary Jane. Gwen opuszcza klub, a Peter atakuje ochroniarzy i przypadkowo uderza Mary Jane. Parker zaczyna sobie zdawać sprawę z negatywnego wpływu symbiontu i kiedy znajduje się na dzwonnicy kościoła, odkrywa, że wysokie dźwięki osłabiają symbiont oraz ostatecznie oddzielają go od niego. Symbiont łączy się z Brockiem i przekształca go w Venoma. Brock odnajduje Marko i przekonuje go, aby połączyli siły przeciwko Spider-Manowi[2][3].

Brock porywa Mary Jane i przetrzymuje jako zakładnika wysoko na placu budowy, a Marko trzyma policję na dystans. Po tym, jak Harry odmawia pomocy Parkerowi, dowiaduje się prawdy o śmierci ojca od swojego lokaja. Kiedy Parker walczy z Brockiem i Marko, Harry przybywa mu na pomoc jako Nowy Goblin. Brock próbuje przebić Parkera ślizgaczem Harry’ego, ale Harry skacze i sam zostaje przebity. Parker, przy użyciu metalowych rur, atakuje falami dźwiękowymi, by osłabić Venoma i oddzielić Brocka od symbionta. Aktywuje bombę dyniową z szybowca Harry’ego i rzuca nią w symbionta. Jednak Brock, który uzależnił się od jego wpływu, rzuca się mu na ratunek i ginie razem z nim[2][3].

Później Marko wyjaśnia Parkerowi, że śmierć jego wuja była wypadkiem, który nie daje mu spokoju. Parker mu wybacza, a Marko odchodzi. Parkerowi udaje się pojednać z Harrym tuż przed jego śmiercią. Później Parker godzi się z Mary Jane[2][3].

Obsada

[edytuj | edytuj kod]
  • Tobey Maguire jako Peter Parker / Spider-Man, superbohater, genialny student fizyki na Uniwersytecie Columbia i fotograf dla Daily Bugle, któremu pozaziemski symbiont przyczepia się do kostiumu, wpływając negatywnie na jego zachowania[4].
  • Kirsten Dunst jako Mary Jane Watson, dziewczyna Petera Parkera i aktorka na Broadwayu, w której zakochany jest od dzieciństwa[5].
  • James Franco jako Harry Osborn / Nowy Goblin, syn Normana Osborna i najlepszy przyjaciel Parkera, który uważa, że Spider-Man zamordował jego ojca. Kiedy dowiedział się, że Parker jest Spider-Manem, a jego ojciec był Zielonym Goblinem, Harry staje się Nowym Goblinem, by zmierzyć się ze swoim dawnym przyjacielem[1].
  • Thomas Haden Church jako Flint Marko / Sandman, drobny złodziej, który ma żonę i chorą córkę dla których kradnie pieniądze, by pomóc w leczeniu. Zmienia się w Sandmana po dziwnym wypadku i trafia na Parkera, kiedy ten dowiaduje się, że to Marko był prawdziwym zabójcą jego wuja Bena[1].
  • Topher Grace jako Eddie Brock / Venom, rywal Parkera w Daily Bugle, który został zdemaskowany przez niego za stworzenie fałszywego, obciążającego wizerunku Spider-Mana za co planuje się zemścić po połączeniu z pozaziemskim symbiontem[1].
  • Bryce Dallas Howard jako Gwen Stacy, córka George’a Stacy i koleżanka Parkera z laboratorium, którą zaprasza na randkę będąc pod wpływem symbiontu, by zdenerwować Watson[1].
  • James Cromwell jako George Stacy, ojciec Gwen i kapitan nowojorskiej policji[1].
  • Rosemary Harris jako May Parker, ciotka Petera Parkera i wdowa po Benie Parkerze[1].
  • J.K. Simmons jako J. Jonah Jameson, redaktor naczelny Daily Bugle, który nie lubi Spider-Mana i uważa go za kryminalistę[1].

Swoje role z poprzednich filmów powtórzyli: Dylan Baker jako Curt Connors, profesor fizyki na uczelni Parkera; Willem Dafoe jako Norman Osborn / Zielony Goblin, nieżyjący ojciec Harry’ego, który pojawia się w halucynacjach syna; Cliff Robertson jako Ben Parker, zamordowany wujek Parkera; Bill Nunn i Ted Raimi jako Joseph Robertson i Ted Hoffman, pracownicy Daily Bugle[1]; John Paxton jako Bernard Houseman, lokaj rodziny Osbornów[6]; Elizabeth Banks jako Betty Brant, recepcjonistka w Daily Bugle[1]; Michael Papajohn jako Dennis Carradine, złodziej samochodów, który uważany był za zabójcę Bena Parkera[7]; Elya Baskin jako pan Ditkovitch, właściciel, od którego Parker wynajmuje mieszkanie[8]; Mageina Tovah jako Ursula, jego córka[9] oraz Joe Manganiello jako Flash Thompson[10].

W roli cameo pojawił się Stan Lee, twórca komiksów Marvel Comics[11].

Tobey Maguire
(Peter Parker / Spider-Man)
Kirsten Dunst
(Mary Jane Watson)
James Franco
(Harry Osborn)
Thomas Haden Church
(Flint Marco / Sandman)
Topher Grace
(Eddie Brock / Venom)
Bryce Dallas Howard
(Gwen Stacy)
James Cromwell
(George Stacy)
Rosemary Harris
(May Parker)
J.K. Simmons
(J. Jonah Jameson)

Produkcja

[edytuj | edytuj kod]

Rozwój projektu

[edytuj | edytuj kod]
Sam Raimi, reżyser filmu

W marcu 2004 roku Sony Pictures potwierdziło, że planowana jest trzecia część z prawdopodobną datą premiery w 2007 roku. Pojawiły się też wtedy doniesienia, że Sam Raimi powróci na stanowisko reżysera[4]. W lipcu data amerykańskiej premiery została ustalona na maj 2007 roku[12]. Zaraz po premierze drugiej części Ivan Raimi rozpoczął pracę nad scenariuszem[13]. W styczniu 2005 roku studio podpisało umowę z Alvinem Sargentem na napisanie scenariusza do filmu z opcją stworzenia również scenariusza do czwartej części[14].

Casting

[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec lipca 2000 roku Tobey Maguire został obsadzony w tytułowej roli[15], w grudniu Kirsten Dunst jako Mary Jane Watson[16]. Zarówno Maguire, jak i Dunst podpisali kontrakty na trzy filmy[17]. W marcu 2004 potwierdzono, że Maguire powróci w trzeciej części[4]. W czerwcu Dunst poinformowała, że ten film będzie jej ostatnim[5]. W listopadzie James Franco ujawnił, że powróci jako Harry Osborn[18].

W marcu 2005 roku Thomas Haden Church dołączył do obsady jako jeden ze złoczyńców[19]. W maju poinformowano, że w filmie wystąpi Topher Grace[20]. W styczniu 2006 roku ujawniono, że Bryce Dallas Howard negocjuje rolę Gwen Stacy[21], a miesiąc później do obsady dołączył James Cromwell jako George Stacy, ojciec Gwen[22]. Później ujawniono, że Church i Grace zagrają odpowiednio Flinta Marko i Eddiego Brocka[1].

W 2007 roku ujawniono, że Ben Kingsley negocjował rolę Adriana Toomesa / Vulture’a, jednak postać ta ostatecznie została usunięta ze scenariusza[13].

Zdjęcia i postprodukcja

[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia trwały od 16 stycznia do 1 lipca 2006 roku. Znaczna część zdjęć zrealizowana została w studiach w Culver City w Kalifornii[23]. Za zdjęcia odpowiadał Bill Pope, scenografią zajęli się J. Michael Riva i Neil Spisak, a kostiumy zaprojektował James Acheson[1].

Montażem zajął się Bob Murawski. Efekty specjalne przygotowało studio Sony Pictures Imageworks, a odpowiadał za nie Scott Stokdyk[1].

Muzyka

[edytuj | edytuj kod]

W listopadzie 2005 roku do skomponowania muzyki do filmu zatrudniony został Christopher Young, który zastąpił Danny’ego Elfmana, pracującego nad ścieżką dźwiękową do poprzednich filmów serii[24]. Album Music from and Inspired by Spider-Man 3 został wydany 1 maja 2007 roku[25].

Music from and Inspired by Spider-Man 3 – 2007
NrTytuł utworuWykonawcaDługość
1.„Signal Fire”Snow Patrol4:26
2.„Move Away”The Killers3:52
3.„Sealings”Yeah Yeah Yeahs4:32
4.„Pleased to Meet You”Wolfmother4:44
5.„Red River”The Walkmen2:53
6.„Stay Free”Black Mountain4:28
7.„The Supreme Being Teaches Spider-Man How to Be in Love”The Flaming Lips3:25
8.„Scared of Myself”Simon Dawes4:54
9.„The Twist”Chubby Checker2:35
10.„Sight Lines”Rogue Wave3:39
11.„Summer Day”Coconut Records2:05
12.„Falling Star”Jet3:35
13.„Portrait of a Summer Thief”Sounds Under Radio4:15
14.„A Letter from St. Jude”The Wasted Youth Orchestra4:12
15.„Small Parts”The Oohlas3:39
57:14

Wydanie

[edytuj | edytuj kod]

Światowa premiera filmu Spider-Man 3 miała miejsce 16 kwietnia 2007 roku w Tokio[26]. Brytyjska uroczysta premiera odbyła się 23 kwietnia w Londynie[27], a amerykańska 30 kwietnia podczas Tribeca Film Festival w Queens w Nowym Jorku[28]. Premierom tym towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych[26][28].

1 maja film zadebiutował w 16 krajach, między innymi w Japonii[29][30]. W Chinach miał swoją premierę 3 maja[31]. Dla szerszej publiczności w Stanach Zjednoczonych i w Polsce zadebiutował 4 maja tego samego roku[32][33]. Do 6 maja film dostępny był w 107 krajach na świecie[29].

Odbiór

[edytuj | edytuj kod]

Box office

[edytuj | edytuj kod]

Film przy budżecie 258 milionów dolarów zarobił ponad 890 milionów, z czego ponad 336 milionów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[34]. Na świecie zajął trzecie miejsce wśród najbardziej dochodowych filmów 2007 roku i stał się najlepiej zarabiającym filmem wśród całej trylogii filmów o Spider-Manie Sama Raimiego oraz najbardziej dochodowym filmem studia do 2012 roku, kiedy został zdetronizowany przez Skyfall[35].

Do największych rynków poza Stanami Zjednoczonymi należały: Wielka Brytania (67,9 miliona), Japonia (58,3 miliona), Francja (54,6 miliona), Meksyk (36,8 miliona), Korea Południowa (34 miliony) i Niemcy (29,5 miliona). W Polsce film zarobił prawie 1,5 miliona dolarów[34].

Krytyka w mediach

[edytuj | edytuj kod]

Przewaga pozytywnych recenzji filmu nad negatywnymi była niewielka. W serwisie Rotten Tomatoes 63% z 261 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,2 na 10[36]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 40 recenzji wyniosła 59 punktów na 100[37]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę B w skali od F do A [38].

Michael Rechtshaffen z „The Hollywood Reporter” napisał, że „po trzech latach oczekiwania, arachnofile na całym świecie wreszcie mają powód do świętowania”[39]. Peter Travers z „Rolling Stone” stwierdził, że „w Spider-Manie 3 jest mnóstwo smakowitych kawałków dla tych, którzy chcą go obejrzeć”[40]. Chris Hewitt z „Empire Magazine” ocenił film jako „nadal inteligentny, nadal ekscytujący i nadal pełen akcji. Szkoda tylko, że po obietnicach wielkości, jedynym, czego Spider-Man 3 dostarcza jest satysfakcja”[41]. Todd McCarthy z „Variety” napisał, że „po znacznej poprawie drugiej części w stosunku do pierwszej, nowe otwarcie stanowi mniej więcej równomierny spadek jakości i przyjemności”[1]. Roger Ebert z „Chicago Sun-Times” stwierdził, że w filmie jest „zbyt wielu złoczyńców, zbyt wiele bladych wątków fabularnych, zbyt wiele romantycznych nieporozumień, zbyt wiele rozmów”, co zdaniem krytyka wprawia widzów w dezorientację[42]. Joe Morgenstern z „The Wall Street Journal” ocenił, że „po dwóch zasłużenie udanych epizodach, najnowsza odsłona waha się między intensywnymi sekwencjami akcji a niezrozumiale nudnymi przerywnikami dramatycznymi”[43]. Marcin Kamiński z portalu Filmweb natomiast twierdził, że „Spider-Man 3 to rozbudowana, niemalże epicka historia, ale również spora dawka humoru. Sam Raimi doskonale miesza ze sobą akcenty komediowe z dramatycznymi”[44].

Nagrody i nominacje

[edytuj | edytuj kod]
Rok Ceremonia Kategoria Nominowani Rezultat Przypis
2007 Golden Trailer Awards Najlepszy letni blockbuster Spider-Man 3 Wygrana [45]
Teen Choice Awards Ulubiony film akcji Spider-Man 3 Nominacja [46]
Ulubiona aktorka filmu akcji Kirsten Dunst Nominacja
Ulubiona scena taneczna Tobey Maguire Nominacja
Ulubiony aktor filmu akcji Tobey Maguire Nominacja
Ulubiony czarny charakter Topher Grace Nominacja
Ulubiony filmowy łomot James Franco, Thomas Haden Church, Tobey Maguire, Topher Grace Nominacja
Ulubiony pocałunek Kirsten Dunst, Tobey Maguire Nominacja
National Movie Awards Najlepszy film familijny Spider-Man 3 Nominacja [47]
Najlepsza rola kobieca Kirsten Dunst Nominacja
Najlepsza rola męska Tobey Maguire Nominacja
2008 People’s Choice Awards Ulubiona trzecia część filmu Spider-Man 3 Nominacja [48]
Ulubione ekranowe dopasowanie Kirsten Dunst, Tobey Maguire Nominacja
Annie Awards Najlepsze efekty animowane Ryan Laney Nominacja [49]
Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepsze efekty specjalne Scott Stokdyk, Peter Nofz, Kee-Suk Ken Hahn, Spencer Cook Nominacja [50]
VES Awards Najlepszy pojedynczy efekt specjalny Scott Stokdyk, Terry Clotiaux, Spencer Cook, Douglas Bloom Nominacja [51]
Najlepsza animacja postaci w filmie aktorskim Chris Y. Yang, Bernd Angerer, Dominick Cecere, Remington Scott Nominacja
Najlepsze makiety i modele w filmie aktorskim Ian Hunter, Scott Beverly, Forest P. Fischer, Ray Moore Nominacja
Najlepsze efekty specjalnie w filmie, gdzie efekty odgrywają główną rolę Scott Stokdyk, Terry Clotiaux, Peter Nofz, Spencer Cook Nominacja
Kids’ Choice Awards Ulubiona aktorka filmowa Kirsten Dunst Nominacja [52]
MTV Movie Awards Najlepszy czarny charakter Topher Grace Nominacja [53]
Najlepsza scena walki James Franco, Tobey Maguire Nominacja
Saturn Awards Najlepszy film fantasy Spider-Man 3 Nominacja [54]
Najlepszy aktor drugoplanowy James Franco Nominacja
Najlepsza reżyseria Sam Raimi Nominacja
Najlepsze efekty specjalne Scott Stokdyk, Peter Nofz, Spencer Cook, John Frazier Nominacja

Wpływ

[edytuj | edytuj kod]

Po mieszanych recenzjach krytyków Spider-Man 3 stał się przedmiotem memów internetowych w mediach społecznościowych, do czego przyczyniła się między innymi szeroko dyskutowana scena tańca Petera Parkera (pod wpływem symbionta Venoma)[55][56]. Osobowość Parkera, wśród fanów nazywana „Bully Maguire” lub „Emo Peter Parker”, stała się popularna wśród pokoleń Y i Z[57][58][59].

Anulowana kontynuacja i spin-off

[edytuj | edytuj kod]

W 2008 roku rozpoczęto przygotowania do produkcji Spider-Man 4, a Sam Raimi miał powrócić na stanowisko reżysera[60]. Tobey Maguire[60] i Kirsten Dunst mieli powtórzyć swoje role z poprzednich części[61]. Amerykańska data premiery została zapowiedziana na 6 maja 2011 roku[61]. W październiku tego samego roku James Vanderbilt został zatrudniony do napisania scenariusza[60]. Nad scenariuszem pracowali również David Lindsay-Abaire i Gary Ross[62], natomiast Vanderbilt został zobowiązany przez studio do napisania scenariusza do kolejnych filmów, Spider-Man 5 i Spider-Man 6[60].

W grudniu 2009 roku poinformowano, że John Malkovich negocjuje rolę Adriana Toomesa / Vulture’a, a Anne Hathaway ma zagrać Felicję Hardy[63]. W styczniu 2010 roku Sony Pictures ogłosiło, że studio anulowało dalszą produkcję czwartej części z powodu odejścia Raimiego. Raimi według doniesień zrezygnował z projektu z powodu niemożności dotrzymania planowanej amerykańskiej premiery filmu w 2011 roku. Reżyserowi również nie odpowiadał żaden z czterech zaproponowanych scenariuszy[64].

W lipcu 2007 roku poinformowano, że planowany jest spin-off trylogii Raimiego skoncentrowanego wokół postaci Eddiego Brocka / Vemoma z Topherem Grace’em w głównej roli[65]. Jacob Aaron Estes został zatrudniony do napisania scenariusza[66]. W grudniu 2008 roku zastąpili go Rhett Reese i Paul Wernick. Reżyserią miał zająć się Gary Ross. Jednak projekt w takiej wersji został anulowany. Studio podejmowało różne próby powrotu do niego[67]. Ostatecznie w 2018 roku premierę miał film Venom w reżyserii Rubena Fleischera i ze scenariuszem Scotta Rosenberga, Jeffa Pinknera, Kelly Marcel i Willa Bealla, który nie jest powiązany z żadnym filmem o Spider-Manie. W tytułowej roli wystąpił Tom Hardy[68][69].

Reboot: Niesamowity Spider-Man

[edytuj | edytuj kod]
 Osobne artykuły: Niesamowity Spider-Man i Niesamowity Spider-Man 2.

W styczniu 2010 roku poinformowano, że Sony Pictures planuje reboot serii z nowym aktorem w tytułowej roli z premierą w 2012 roku[64]. Andrew Garfield został obsadzony w tytułowej roli[70]. Głównym złoczyńcą filmu został Curt Connors / Jaszczur, którego zagrał Rhys Ifans[71]. Niesamowity Spider-Man został wyreżyserowany przez Marka Webba, a za scenariusz odpowiadali James Vanderbilt, Alvin Sargent i Steve Kloves[72]. W sierpniu 2011 roku Sony Pictures wyznaczyło datę premiery sequela[73]. Niesamowity Spider-Man 2 miał premierę w 2014 roku. Przeciwnikami Spider-Mana byli Max Dillon / Electro zagrany przez Jamiego Foxxa oraz Harry Osborn / Zielony Goblin, w tę rolę wcielił się Dane DeHaan[74]. Webb ponownie zajął się reżyserią, a scenariusz napisali Alex Kurtzman, Roberto Orci i Jeff Pinkner[75].

W 2013 roku studio poinformowało, że Niesamowity Spider-Man 3 będzie miał premierę w 2016 roku. Kurtzman, Orci i Pinkner ponownie mieli zająć się scenariuszem. Na 2018 rok wyznaczona została również data czwartej części[76]. Rozpoczęto pracę także nad tworzeniem spin-offów serii. Film Sinister Six miał datę premiery zaplanowaną na 2016 rok, a stanowisko reżysera i scenarzysty objął Drew Goddard. Kurtzman, Orci i Ed Solomon zostali zatrudnieni do napisania scenariusza do Venoma. Kurtzman miał zająć się również jego reżyserią[77][67]. We wstępnej fazie rozwoju były też filmy o Felicji Hardy / Black Cat ze scenariuszem Lisy Joy Nolan oraz Spider-Man 2099 z zaplanowaną datą premiery na koniec 2017 roku. Film o Venomie początkowo był planowany jako spin-off filmu Spider-Man 3 Sama Raimiego[65].

Początkowo studio przełożyło datę premiery trzeciej części na 2018 roku bez ustalania daty dla czwartej[78]. Ostatecznie kontynuacje i spin-offy w planowanej wersji zostały anulowane[79].

Reboot: Filmowe Uniwersum Marvela

[edytuj | edytuj kod]
 Osobne artykuły: Spider-Man: Homecoming, Spider-Man: Daleko od domu i Spider-Man: Bez drogi do domu.

W 2014 roku po ataku hackerskim do opinii publicznej wyciekły maile z Sony Pictures, w którym studio rozważało powrót Sama Raimiego na stanowisko reżysera, jak i nową serię w porozumieniu z Marvel Studios oraz włączeniu postaci do franczyzy Filmowego Uniwersum Marvela[80]. W 2015 roku porozumienie między studiami zostało osiągnięte i w lutym oficjalnie poinformowano, że Spider-Man zostanie włączony do MCU[79][81]. W roli Petera Parkera został obsadzony Tom Holland[82]. Postać pojawiła się po raz pierwszy w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów[83]. W 2017 roku premierę miał Spider-Man: Homecoming w reżyserii Jona Wattsa. Głównym przeciwnikiem Spider-Mana został Michael Keaton jako Adrian Toomes / Vulture. W filmie pojawiły się postacie przedstawione w innych filmach franczyzy: Jon Favreau jako Happy Hogan, Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts, Chris Evans jako Steve Rogers / Kapitan Ameryka, Martin Starr jako Roger Harrington i Robert Downey Jr. jako Tony Stark / Iron Man[84]. Holland później powtórzył swoją rolę w Avengers: Wojna bez granic z 2018[85] i Avengers: Koniec gry z 2019 roku[86].

W 2019 roku premierę miał drugi film z serii, Spider-Man: Daleko od domu, ponownie w reżyserii Wattsa. Antagonistą w filmie był Quentin Beck / Mysterio, którego zagrał Jake Gyllenhaal. Podobnie jak w pierwszej części pojawiły się też inne postacie z franczyzy. Ponownie pojawili się Favreau i Starr, ale wystąpili również: Samuel L. Jackson jako Nick Fury, Cobie Smulders jako Maria Hill, Ben Mendelsohn jako Talos i Sharon Blynn jako Soren[87]. W sierpniu 2019 roku studia zakończyły współpracę wskutek braku porozumienia, ale miesiąc późnej Disney i Sony doszły do nowego porozumienia dotyczącego trzeciej części i jednego dodatkowego filmu, obu jako część MCU[88]. Premiera trzeciej części, Spider-Man: Bez drogi do domu, odbyła się pod koniec 2021 roku. Holland powrócił w tytułowej roli, a Watts na stanowisko reżysera. Favreau i Starr oraz Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange i Benedict Wong jako Wong powtórzyli swoje role z poprzednich filmów Filmowego Uniwersum Marvela. Ponadto w filmie pojawili się Tobey Maguire i Andrew Garfield w alternatywnych wersjach Petera Parkera, powtarzając swoje role z wcześniejszych filmów o Spider-Manie. Obok nich z tych filmów powrócili: Willem Dafoe jako Norman Osborn / Green Goblin, Alfred Molina jako Otto Octavius / Doktor Octopus, Jamie Foxx jako Max Dillon / Electro, Rhys Ifans jako Curt Connors / Jaszczur i Thomas Haden Church jako Flint Marko / Sandman[89].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Todd McCarthy: Spider-Man 3 review. Variety, 2007-04-26. [dostęp 2022-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-08)]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f Sam Raimi, Spider-Man 3, Sony Pictures Releasing.
  3. ↑ a b c d e f Muir 2008 ↓, s. 47.
  4. ↑ a b c Nicole LaPorte: Spidey spins web for a third time. Variety, 2004-03-02. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-05)]. (ang.).
  5. ↑ a b Bob Gough: Kirsten Dunst: Spider-Man 3 Is Her Last. Comic Book Movie, 2004-06-18. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-17)]. (ang.).
  6. ↑ John Paxton. Brytyjski Instytut Filmowy. [dostęp 2020-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-23)]. (ang.).
  7. ↑ Jim Vejvoda: A Spidey Villain Returns?. IGN, 2009-06-22. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-12)]. (ang.).
  8. ↑ Elya Baskin. Brytyjski Instytut Filmowy. [dostęp 2020-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-14)]. (ang.).
  9. ↑ Mageina Tovah. Brytyjski Instytut Filmowy. [dostęp 2020-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-17)]. (ang.).
  10. ↑ 10 Weirdest Cameos In Spider-Man Movies. What Culture. [dostęp 2019-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-10)]. (ang.).
  11. ↑ Rachel Yang: Here’s Every Single Stan Lee Marvel Cameo. Variety. [dostęp 2018-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-13)]. (ang.).
  12. ↑ Gabriel Snyder: Spidey swings to new heights. Variety, 2004-07-05. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-07)]. (ang.).
  13. ↑ a b Steve Daly: World Wide Web. Entertainment Weekly, 2007-04-17. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  14. ↑ Nicole LaPorte: Sargent to spin more Spidey tales. Variety, 2005-01-12. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-07)]. (ang.).
  15. ↑ Michael Fleming, Claude Brodesser: Maguire spins ‘Spider-Man’. Variety, 2000-07-31. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  16. ↑ Kirsten Dunst beats American Beauty to Spider-Man. The Guardian, 2000-12-13. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-01)]. (ang.).
  17. ↑ Spider-Man 2 (2004). Yahoo, 2007-04-29. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  18. ↑ Bob Gough: Franco Talks Hobgoblinish. Comic Book Movie, 2004-11-11. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-17)]. (ang.).
  19. ↑ Church Cast As Villain In 'Spider-Man 3'. Toy News International, 2005-03-22. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-17)]. (ang.).
  20. ↑ Larry Carroll: Topher Grace joins cast of 'Spider-Man 2' ... But as who?. MTV, 2005-05-19. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-17)]. (ang.).
  21. ↑ Brian B: Bryce Dallas Howard Joins Spider-man 3. Movie Web, 2006-01-19. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-17)]. (ang.).
  22. ↑ James Cromwell Joins Spider-Man 3. Superhero Hype, 2006-02-05. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-17)]. (ang.).
  23. ↑ Grant Curtis: Grant Curtis – Welcome back. Sony Pictures, 2006-07-28. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  24. ↑ New composer found for Spider-Man. Empire, 2005-11-18. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (ang.).
  25. ↑ Spider-Man 3 (2007). soundtrackinfo.com. [dostęp 2020-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-15)]. (ang.).
  26. ↑ a b Sophie Hardach: „Spider-Man 3" shows soul-searching superhero. Reuters, 2007-04-16. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-13)]. (ang.).
  27. ↑ Forthcoming events in Westminster. westminster.gov.uk, 2007-03-29. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  28. ↑ a b Spider-Man 3 Premiere to Take Place in Queens. Coming Soon, 2007-04-04. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-12)]. (ang.).
  29. ↑ a b Hy Hollinger: 'Spider-Man 3' snares web of first-day records. The Hollywood Reporter, 2007-05-03. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  30. ↑ Mark Schilling, Dave McNary: Spider-Man 3 to premiere May 1. Variety, 2007-03-04. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-27)]. (ang.).
  31. ↑ Jonathan Landreth: 'Spider-Man 3' will land in China before N. America. The Hollywood Reporter, 2007-03-30. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  32. ↑ Ian Mohr: 'Spider-Man 3' sets records. Variety, 2007-05-01. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  33. ↑ „Spider-Man 4" za cztery lata. Wp.pl, 2007-04-24. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  34. ↑ a b Spider-Man 3. Box Office Mojo. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
  35. ↑ Box Office Results: Skyfall Becomes Sony’s Highest-Grossing Film Ever. Coming Soon. [dostęp 2012-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-29)]. (ang.).
  36. ↑ Spider-Man 3. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
  37. ↑ Spider-Man 3. Metacritic. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
  38. ↑ CinemaScore. CinemaScore. [dostęp 2020-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  39. ↑ Michael Rechtshaffen: "Spider-Man 3" an astonishing crowd pleaser. Reuters, 2007-04-21. [dostęp 2022-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-24)]. (ang.).
  40. ↑ Peter Travers: Spider-Man 3. Rolling Stone, 2007-05-04. [dostęp 2022-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-14)]. (ang.).
  41. ↑ Chris Hewitt: Spider-Man 3 Review. VarietyEmpire Magazine, 2007-04-27. [dostęp 2022-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-06)]. (ang.).
  42. ↑ Roger Ebert: Too old to dangle. RogerEbert.com, 2007-11-15. [dostęp 2022-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  43. ↑ Joe Morgenstern: 'Spider-Man 3' Ups the Villains, Flubs the Drama. The Wall Street Journal, 2007-05-04. [dostęp 2022-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-15)]. (ang.).
  44. ↑ Marcin Kamiński: Cierpienia młodego superbohatera. Filmweb. [dostęp 2022-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-14)]. (pol.).
  45. ↑ GTA 8 Nominee Summer 2007 Blockbuster. Golden Trailer Awards. [dostęp 2020-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  46. ↑ Adam Finley: Teen Choice nominees announced. AOL TV, 2007-07-03. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-25)]. (ang.).
  47. ↑ Daniel Kilkelly: National Movie Awards nominees revealed. Digital Spy, 2007-08-21. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-26)]. (ang.).
  48. ↑ People’s Choice Awards 2008. E! Entertainment. [dostęp 2020-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-27)]. (ang.).
  49. ↑ Marion Cotillard & Daniel Day-Lewis British Award Winners Joel & Ethan Coen Thriller Tops WGA Awards. Alt Film Guide, 2008-02-09. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-31)]. (ang.).
  50. ↑ Sadie Grey: The 2008 BAFTA nominations in full. The Sunday Times, 2008-01-16. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-21)]. (ang.).
  51. ↑ 6th Annual VES Awards. Visual Effects Society Awards. [dostęp 2020-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  52. ↑ 2008 Kids’ Choice Awards nominees. Variety, 2008-03-26. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-03)]. (ang.).
  53. ↑ 2008 MTV Movie Awards: Winners. MTV. [dostęp 2020-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  54. ↑ Scott Weinberg: 2007 Saturn Award Nominees Have Landed. Moviefone, 2008-02-20. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  55. ↑ Corey Chichizola, Spider-Man 3’s Sam Raimi Explains The Infamous Peter Parker Dance Scene [online], CinemaBlend, 5 maja 2022 [dostęp 2022-09-26] (ang.).
  56. ↑ Renaldo Matadeen, Sam Raimi's Spider-Man 3 Still Tops the MCU in One Hilarious Way [online], CBR, 19 września 2022 [dostęp 2022-09-26] (ang.).
  57. ↑ Tim Kenneally: It’s National Pie Day: Here Are 5 Infamous Pie Scenes to Sink Your Teeth Into (Video). The Wrap. [dostęp 2018-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-13)]. (ang.).
  58. ↑ Bri Constantino: Spider-Man 3's 'Bully Maguire' Replaces Luke Skywalker in Wacky The Mandalorian Finale Video. Epic Stream. [dostęp 2021-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-09)]. (ang.).
  59. ↑ Jo Craig: Who is Bully Maguire? Emo Peter Parker meme explained. HITC. [dostęp 2021-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-10)]. (ang.).
  60. ↑ a b c d Shawn Adler: Tobey Maguire, Sam Raimi Sign On For 'Spider-Man 4': Report. MTV, 2008-09-05. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  61. ↑ a b Rodrigo Perez: EXCLUSIVE: Sam Raimi ‘Can’t Imagine’ Doing ‘Spider-Man 4’ Without Kirsten Dunst, Only Working On Fourth Film. MTV, 2009-03-15. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  62. ↑ Michael Fleming: Sony sets writer to spin ‘Spider-Man’. Variety, 2009-08-16. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-19)]. (ang.).
  63. ↑ Kyle Buchanan: EXCLUSIVE: Spider-Man 4 Circling John Malkovich, Anne Hathaway. Movie Line, 2009-12-08. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  64. ↑ a b Exclusive: 'Spider-Man 4' Scrapped; Sam Raimi & Tobey Maquaire & cast out; Franchise Reboot for 2012. Variety, 2010-07-31. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  65. ↑ a b Paul Fischer: Avi Arad for “Bratz”. darkhorizons.com, 2007-07-24. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-02)]. (ang.).
  66. ↑ Steven Zeitchik: Sony may spin Spidey foe ‘Venom’. The Hollywood Reporter, 2008-07-31. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-17)]. (ang.).
  67. ↑ a b Dominic Patten: Sony Sets Spider-Man Spinoffs ‘Venom,’ ‘Sinister Six’ With New “Franchise Brain Trust”. Deadline Hollywood, 2013-12-13. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-04)]. (ang.).
  68. ↑ Anita Busch: Tom Hardy Is ‘Venom’ In New Sony Marvel Film To Be Directed By Ruben Fleischer. Deadline Hollywood. [dostęp 2017-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-04)]. (ang.).
  69. ↑ Cooper Hood: Venom Movie Reportedly Set by Sony for 2018 Release [Updated]. Screen Rant. [dostęp 2017-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-20)]. (ang.).
  70. ↑ It’s Official! Andrew Garfield to Play Spider-Man!. Coming Soon, 2010-07-01. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  71. ↑ Jeff Sneider: Exclusive: Sony’s New ‘Spider-Man’ Villain Is … The Lizard!. The Wrap, 2010-10-13. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-30)]. (ang.).
  72. ↑ Boyd van Hoeji: The Amazing Spider-Man. Variety, 2012-06-21. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-14)]. (ang.).
  73. ↑ Ben Kendrick: Sony Schedules 'The Amazing Spider-Man 2' Release Date. Screen Rant, 2011-08-05. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-17)]. (ang.).
  74. ↑ Guy Lodge: Film Review: ‘The Amazing Spider-Man 2’. Variety, 2014-04-08. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-08)]. (ang.).
  75. ↑ Tatiana Siegel: Andrew Garfield and Director Marc Webb to Return for ‘Amazing Spider-Man’ Sequel. The Hollywood Reporter, 2012-09-28. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-26)]. (ang.).
  76. ↑ Pamela McClintock: Sony Sets Release Dates for Third and Fourth ‘Amazing Spider-Man’ Films. The Hollywood Reporter, 2013-06-17. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-04)]. (ang.).
  77. ↑ Simon Brew: EXCLUSIVE: Sinister Six and Venom Movies Will Arrive Before Amazing Spider-Man 4. Den of Geek, 2014-04-10. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-25)]. (ang.).
  78. ↑ Dave McNary: Sony Pushes Back ‘Spider-Man 3’ to 2018, Dates ‘Sinister Six’ for 2016. Variety, 2014-07-23. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-17)]. (ang.).
  79. ↑ a b Marc Graser, Brent Lang: Spider-Man: How Sony, Marvel Will Benefit from Unique Deal (EXCLUSIVE). Variety. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-09)]. (ang.).
  80. ↑ Angie Han: Sony Leak Reveals Studio Considering Lord/Miller Spider-Man Comedy, Marvel Crossover. /Film, 2014-12-09. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-21)]. (ang.).
  81. ↑ Marvel: Sony Pictures Entertainment Brings Marvel Studios Into The Amazing World Of Spider-Man. marvel.com. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-26)]. (ang.).
  82. ↑ Marvel: Sony Pictures and Marvel Studios Find Their ‘Spider-Man’ Star and Director. marvel.com. [dostęp 2015-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-09)]. (ang.).
  83. ↑ Justin Chang: Film Review: ‘Captain America: Civil War’. Variety. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-27)]. (ang.).
  84. ↑ Owen Gleiberman: Film Review: ‘Spider-Man: Homecoming’. Variety. [dostęp 2017-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-21)]. (ang.).
  85. ↑ Owen Gleiberman: Film Review: ‘Avengers: Infinity War’. Variety. [dostęp 2018-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-30)]. (ang.).
  86. ↑ Peter Debruge: Film Review: ‘Avengers: Endgame’. Variety. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).
  87. ↑ Owen Gleiberman: Film Review: ‘Spider-Man: Far From Home’. Variety. [dostęp 2019-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-07)]. (ang.).
  88. ↑ Brent Lang: Spider-Man Will Stay in the Marvel Cinematic Universe. Variety. [dostęp 2019-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  89. ↑ Peter Debruge: ‘Spider-Man: No Way Home’ Review: Tom Holland Cleans Out the Cobwebs of Sprawling Franchise With Multiverse Super-Battle. Variety. [dostęp 2021-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-14)]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Filmy w reżyserii Sama Raimiego
1980-89
1990-99
2000-09
2010-19
2020-29

Filmy fabularne na podstawie publikacji Marvel Comics
Pojedyncze
filmy
Ant-Man
Avengers
Blade
Czarna Pantera
Doktor Strange
Kapitan Ameryka
Kapitan Marvel
Deadpool
Fantastyczna Czwórka
Ghost Rider
Hulk
Iron Man
Punisher
Spider-Man
Strażnicy Galaktyki
Thor
Venom
Wolverine
X-Men
Na podstawie
imprintów
Faceci w czerni
Kick-Ass
Kingsman
Spider-Man
Filmy aktorskie
Filmy Sama Raimi
Filmy Marca Webba
Filmowe Uniwersum Marvela
Sony’s Spider-Man Universe
Filmy animowane
Seria Spider-Verse
Seriale aktorskie
Seriale animowane
Komiksy
Postacie
Twórcy
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Spider-Man_3&oldid=73432167”