Sosręb
Sosręb, sosrąb, siestrzan, tragarz, stragarz, podciąg – główna belka w stropie drewnianym. Biegnie w kierunku poprzecznym pod belkami stropowymi[1]. Zazwyczaj ma większy przekrój.
W przeszłości sosręb często pełnił funkcję ozdobną. Umieszczano na nim datę wzniesienia budynku, opatrywano go gmerkiem cieśli, lub nazwiskiem właściciela, bywał też pokryty ornamentem albo zdobiony sentencjami i życzeniami[2][1]. Do dzisiaj występuje w drewnianym budownictwie regionalnym, zwłaszcza na terenie Karpat (m.in. Podhala) i ich pogórza.
Liczba tragarzy – w budownictwie drewnianym krakowiaków zachodnich – zawsze była nieparzysta, co miało zapewnić domostwu szczęście. W większej izbie powała opierała się na pięciu tragarzach, w kuchni na trzech a w sieni na jednym[3].
Przykład inskrypcji w domu z Przegini Duchownej. Dom został przeniesiony do Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego w Wygiełzowie[3].
pobłogosław Boze tomoie Mieszkanie zachoway Ognia Swięty Floryanie d 25 Lipca 1862 Roku Dałes mi Boze ztwoiey
Opatrzności dayze itemu Którymi zazdrosci. Umar Jezus NaKrzyżu tak bardzo zranio ny Dlaciebie Grzesniku zebys był zbawiony.
Kto w tem Domu będziez Mieszkalnikiem fonDaToRoWie Mikołay I Maryjanna Marchewkowie Pamientay abys był Matky Bosky milosnikiem
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Szolginia 1982 ↓, s. 364.
- ↑ Kubalska-Sulkiewicz, Bielska-Łach i Manteuffel-Szarota 2007 ↓, s. 385.
- ↑ a b Grabski i in. 2017 ↓, s. 209.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Witold Szolginia: Architektura i budownictwo. 1982.
- Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-12365-9..
- Marek Grabski, Agnieszka Oczkowska, Andrzej Siwek, Tomasz Woźniak, Izabela Okręglicka: Budownictwo drewniane krakowiaków zachodnich. 2017.
