Smażyno
54°29′03″N 18°06′34″E/54,484167 18,109444| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
231[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
84-217[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GWE |
| SIMC |
0165675 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Linia  | |
| 54°29′03″N 18°06′34″E/54,484167 18,109444[1]
| |
Smażyno (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Smażëno) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Linia[4].
Wieś leży nad rzeką Bolszewką.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Najstarsze ślady osadnictwa szacuje się na ok. 1200 r. p.n.e. Pierwsze źródła pisane, uwzględniające wieś pochodzą z 1348 roku. Najstarsza wzmianka o nazwie pochodzi z 1407 r[5]. W 1862 r. powstała parafia ewangelicka. Na pierwszego pastora powołano pochodzącego z Bartoszyc Wilhelma Fischera[6]. Dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki w Parafii św. Antoniego, wybudowany został w 1865 r.
24 czerwca 1864 roku miało miejsce uroczyste otwarcie szkoły w Smażynie w obecności Królewskiego Radcy Krajowego[7]. Działała tu gorzelnia parowa i młyn wodny.
Podczas zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę niemiecką Smasin[5]. Podczas okupacji niemieckiej nazwa Smasin w 1942 została przez nazistowskich propagandystów niemieckich (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Mühlental[8].
Wieś królewska w starostwie mirachowskim w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku[9]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
W miejscowości znajduje się jedna z 13 figur szlaku turystycznego „Poczuj kaszubskiego ducha" - wykonana przez Jana Redźko na podstawie opracowania "Bogowie i duchy naszych przodków. Przyczynek do kaszubskiej mitologii" Aleksandra Labudy rzeźba, przedstawiająca patronkę lasów i żyjących w nich zwierząt, Borową Ciotkę (Bòrowô Cotka) z koszem i kosturem.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Kościół z 1864 roku.
- XIX-wieczny dworek szlachecki, obecnie ośrodek terapii uzależnień.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 125111
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-06-01].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1163 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b Andrzej Janusz, Smak kaszubskiego ducha - Smażyno, „Pomerania” (3), 2022, s. 38, ISSN 0238-9045.
- ↑ Andrzej Janusz, Szkoła w Smażynie, „Pomerania” (9), 2021, s. 28, ISSN 0238-9045.
- ↑ Andrzej Janusz, Szkoła w Smażynie, „Pomerania” (9), 2021, s. 29, ISSN 0238-9045.
- ↑ Familienforschung in Westpreußen. [dostęp 2015-08-15]. (niem.).
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 94.
