Slavko Kvaternik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1878 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 czerwca 1947 |
| Zawód, zajęcie |
wojskowy, polityk |
| Odznaczenia | |
   
| |
Slavko Kvaternik (ur. 1878 w Zagrzebiu, zm. 7 czerwca 1947 tamże) – chorwacki działacz polityczny, jeden z przywódców ruchu ustaszy, minister obrony i naczelny dowódca Chorwackich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej, odpowiedzialny za masowe mordy na Żydach, Serbach, Romach i antyfaszystowskich Chorwatach, twórca obozów koncentracyjnych wzorowanych na nazistowskich obozach śmierci[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył akademię wojskową, a następnie służył jako oficer sztabowy w armii austro-węgierskiej. Brał udział w I wojnie światowej; był adiutantem marszałka polowego Svetozara Boroevicia von Bojna w stopniu podpułkownika. Został odznaczony Żelaznym Krzyżem 1 klasy. Po zakończeniu działań wojennych 11 listopada 1918 r., wstąpił do nowo formowanych sił zbrojnych Narodowej Rady Słoweńców, Chorwatów i Serbów, zostając ich szefem sztabu w stopniu pułkownika. Pod koniec 1918 r. z powodzeniem dowodził chorwackimi oddziałami w rejonie Međimurje, wyrzucając stamtąd okupacyjne wojska węgierskie. W 1921 r. odszedł z armii jugosłowiańskiej w stan spoczynku. Zaangażował się wówczas w działalność polityczną w Partii Prawa, a następnie ruchu ustaszy.
Po agresji Niemiec na Jugosławię, 10 kwietnia 1941 r. oficjalnie proklamował w Zagrzebiu powstanie Niepodległego Państwa Chorwackiego (NDH) i utworzył tymczasowy rząd[2]. Następnie objął stanowisko ministra armii i jednocześnie głównodowodzącego Chorwackimi Siłami Zbrojnymi w stopniu marszałka. Był odznaczony Wojskowym Orderem Żelaznej Koniczyny 1 klasy, otrzymując także honorowy tytuł vitez (rycerz). Przybierający na sile konflikt z poglavnikiem Ante Paveliciem doprowadził do usunięcia go 4 stycznia 1943 r. z dotychczasowych stanowisk. Przeniósł się wówczas do Styrii. Wiosną tego roku wyjechał do Simmering, a pod koniec wojny do Bad Gastein, gdzie został aresztowany przez Amerykanów. We wrześniu 1946 r. przekazano go władzom jugosłowiańskim. Po procesie i skazaniu na karę śmierci został rozstrzelany 13 czerwca 1947 r.
Jego syn Dido Kvaternik także był członkiem ruchu ustaszy.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ History of the Holocaust, Yugoslavia, edited by Menachem sent, Yad Vashem, PEI, s. 139.
- ↑ Stanisław Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, s. 234, ISBN 978-83-63795-77-1.