Skomack Wielki

Skomack Wielki
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ełcki
Gmina	Stare Juchy
Strefa numeracyjna	87
Kod pocztowy	19-324
Tablice rejestracyjne	NEL
SIMC	0768698
	Położenie na mapie gminy Stare Juchy Skomack Wielki
	Położenie na mapie Polski Skomack Wielki
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Skomack Wielki
	Położenie na mapie powiatu ełckiego Skomack Wielki
	53°51′06″N 22°05′51″E/53,851667 22,097500

Skomack Wielki (niem. do 1938 Skomatzko, od 1938 Dippelsee^[3]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Stare Juchy^[4].

Postacie związane ze Skomackiem Wielkim

Skomand (Skumand) - wódz jaćwieskiego plemienia Sudawów
Michał Kajka (1858–1940) – poeta mazurski, urodzony w Skomacku Wielkim

Historia

Na zachód od wsi zachowały się pozostałości grodziska Jaćwingów, którzy mieli tu jeden ze swoich grodów zabezpieczających ich kraj od zachodu^[5]. Wieś powstała w 1499 roku. Rudolf von Tippelskirchen, komtur ryński, nadał 30 listopada 1499 roku Janowi Grabnikowi 68 włók na prawie chełmińskim celem założenia wsi czynszowej Skomack (Skomantken) nad jeziorami Czarne, Tałto, Milusze i Druglin. Nazwa wywodzi się od imienia wodza Jaćwingów Skomanda, który po klęsce Jaćwieży przeszedł na służbę do Krzyżaków. W 1517 roku istniały tam dwie karczmy i młyn, w 1525 potwierdzono przywilej założycielski. Spis z 1539 wykazał zamieszkiwanie wsi wyłącznie przez ludność polską^[6]. W 1938 zmieniono nazwę miejscowości na Dippelsee. W 1939 roku wieś liczyła 815 mieszkańców.

W latach 1954-1972 wieś była siedzibą gromady Skomack Wielki, następnie do 30 czerwca 1976 roku siedzibą gminy Różyńsk. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Turystyka

We wsi znajduje się zabytkowy magazyn z polnego kamienia przy głównej drodze, który stanowi część zabudowań folwarczno parkowych z okolic XIX wieku. Budynek byłej szkoły, który stanowił niegdyś dwór. Kawałek dalej ukryte w zaroślach ruiny krochmalni. Ze względu na atrakcyjne położenie nad dwoma jeziorami Orzysz i Mleczówka Duża wieś stała się miejscem wypoczynku turystów.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 123682
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1172 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Badania wykopaliskowe w Skomacku Wielkim – Archeologia Jaćwieży [online], www.archeologiajacwiezy.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 199

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 123682

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1172 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[MP-3] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[R2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[5] Badania wykopaliskowe w Skomacku Wielkim – Archeologia Jaćwieży [online], www.archeologiajacwiezy.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).

[6] Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 199

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]