Siparunaceae
 Siparuna cauliflora | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
Siparunaceae |
| Nazwa systematyczna | |
| Siparunaceae Schodde Taxon 19: 325. 29 Jun 1970[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
Siparunaceae – rodzina drzew, krzewów i pnączy z rzędu wawrzynowców (Laurales). Należą niej dwa rodzaje – monotypowy Glossocalyx z zachodniej Afryki i Siparuna z 53[5]–74[2] gatunkami występującymi na obszarze od Meksyku po Peru, Boliwię i Paragwaj[6][5]. Rośliny te rosną głównie w wilgotnych lasach tropikalnych. Po ścięciu lub rozgnieceniu wydzielają charakterystyczny, cytrynowy aromat[6]. Kwiaty zapylane są przez pryszczarkowate, które składają jaja w kwiatach męskich, ale w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca do ich złożenia odwiedzają kwiaty obu płci dokonując zapylenia[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Niewielkie drzewa, krzewy i, rzadziej, pnącza[7].
- Liście
- Wieczniezielone, naprzeciwległe lub wyrastające w okółkach po trzy[6]. U rodzaju Glossocalyx z dwóch liści wyrastających w parze, jeden zredukowany jest do żyłki centralnej[7]. Pojedyncze, całobrzegie, rzadziej ząbkowane, bez przylistków[6].
- Kwiaty
- Drobne, jednopłciowe, wyrastają w niewielkich kwiatostanach w kątach liści, na starszych drzewach także z pnia (kaulifloria)[6]. Okwiat składa się z 4–6 listków o barwie kremowej lub żółtawej[6], są zrośnięte, u niektórych gatunków silnie zredukowane[7]. Kwiaty męskie mają od 1 do 72 pręcików[6] wyrastających z wgłębionego dna kwiatowego[7]. Kwiaty żeńskie mają górne słupkowie tworzone przez 3–30 wolnych owocolistków[6], z szyjkami wolnymi na końcach, ale zrośniętymi u dołu[7].
- Owoce
- Pestkowce tworzące owoc zbiorowy zagłębiony w rozrastającym się dnie kwiatowym, rozpadającym się po dojrzeniu[7].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]
| wawrzynowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział na rodzaje[4]
- Siparuna Aubl.
- Glossocalyx Benth.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland, 2010. [dostęp 2010-12-28]. (ang.).
- ↑ a b Siparunaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ a b Siparunaceae Schodde, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-10-02].
- ↑ a b c d e f g h Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 304-305. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ a b c d e f g Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 108. ISBN 978-1-842466346.