Silna
52°27′25″N 15°50′29″E/52,456944 15,841389| wieś | |
 Budynek OSP w Silnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2005) |
332[2] |
| Strefa numeracyjna |
95 |
| Kod pocztowy |
66-330[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FMI |
| SIMC |
0186128 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego  | |
Położenie na mapie gminy Pszczew  | |
| 52°27′25″N 15°50′29″E/52,456944 15,841389[1]
| |
Silna – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Pszczew[4][5].
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0186134 | Wrony | przysiółek |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od początku XV wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym po łacinie z 1475 jako "Szyedlnya", 1508 "Szyedlna", 1509 "Szyeldna!", 1520 "Syedlna", 1521 "Sielna", 1535 "Szedlna", 1563 "Silna", 1564 "Sidlna"[6].
Okolice miejscowości były jednak zasiedlone wcześniej niż podają to źródła piśmienne. Około 500 metrów na północny wschód od wsi, w pobliżu dawnej drogi poznańsko-lubuskiej, odnaleziono ślady osady z VI-IX wieku, a w trakcie badań powierzchniowych z 1957 znaleziono tam fragmenty ręcznie lepionych, niezdobionych naczyń, ponadto niewielkie wytopki oraz żużle żelazne świadczące o lokalnej obróbce żelaza[6].
Nazwa miejscowości pochodzi od słowa siedlnia oznaczającego obszar zasiedlony. Najstarsze wzmianki o Silnej pochodzą z XV wieku. Ulokowano ją na starym piastowskim szlaku handlowym (droga frankfurcka), którym w roku 1000 cesarz Otton III z orszakiem pielgrzymował do grobu św. Wojciecha. W 1475 miejscowość należała do powiatu poznańskiego Korony Królestwa Polskiego, a w 1508 do parafii Pczew[6].
W 1475 wieś odnotowano w wykazie zaległości podatkowych z powiatu poznańskiego. W 1508 odnotowano pobór od 12 półłanków i 1/4 łana, od młyna płacono wiardunek, od karczmy 6 groszy. W 1535 odbył się pobór od 0,5 łana. W 1564 odnotowano we wsi 2 łany sołtysie, z których z tytułu służby płacono 2 złoty 4 grosze. We wsi było wówczas także 11,5 łanów osiadłych, z których chłopi dawali po 18 groszy czynszu, 1 ćwiertnię owsa, 2 kapłony, 15 jaj. Sześć łanów było wówczas opustoszałych. W sumie z Silnej płacono 8 grzywien 14 groszy, 11,5 ćwiertni owsa, 23 kapłony, 2,5 kopy jaj i dodatkowo 20 jaj. W 1580 miał miejsce pobór od 7,5 łana, od 8 komorników, od młyna dorocznego o jednym kole.[6].
W czasie potopu szwedzkiego, w pobliżu wsi rozegrała się jedna z większych, zwycięskich dla polskiego pospolitego ruszenia, bitew. Należąca do pszczewskiego klucza dóbr biskupów poznańskich Silna zamieszkiwana była aż do XVIII wieku wyłącznie przez katolików. W 1743 roku biskup Teodor Czartoryski lokował w pobliżu wsi osadę olęderską – Nowosileńskie Olędry (dzisiejsza Silna Nowa).
W XVI wieku miejscowość była wsią duchowną o nazwie Silna (Szeydlna), własnością biskupa poznańskiego w kluczu Pczew i położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W 1660 nastąpiło rozgraniczenie dóbr biskupa poznańskiego w Pczewie i Silnej z wsiami Rybojady, Jabłonka i Siercz należących do szlacheckiego rodu Opalińskich oraz Lewicami Adama i Wojciecha Brezów[7].
W wyniku II rozbioru Polski Silna znalazła się w zaborze pruskim w granicach Królestwa Prus. W XIX wieku prowadziła tędy trasa dyliżansu z Poznania do Berlina, a w silnieńskiej stacji przeprzęgowej w 1828 roku dwukrotnie gościł Fryderyk Chopin. Po I wojnie światowej Silna znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej.
W 1926 roku erygowano tu parafię pw. św. Józefa, a w 1927 roku wzniesiono kościół pw. św. Józefa. W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Silna”[8] i Komisariat Straży Granicznej.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
W Silnej zachowały się: budynek stacji przeprzęgowej i karczmy, cmentarze: katolicki i ewangelicki, oraz liczne kapliczki przydrożne.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122715
- ↑ [http://bip.pszczew.pl/cms_inc/cms_pobierz_dokument.php?id=800&dok_id=1254 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY PSZCZEW NA LATA 2007 – 2013]. 29 marca 2007. s. 13. [dostęp 2010-04-23].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1152 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b c d Gąsiorowski 2001 ↓.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 27.
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 22. ISBN 83-87424-77-3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. IV, (R – S), zeszyt 1, hasło „Silna”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2001, s. 445-446.
