Saros
Saros (gr. σάρος, arab. powtórzenie[1]) – w astronomii okres, po którym Ziemia, Słońce i Księżyc powracają do prawie takiego samego położenia względem siebie, a cykle zaćmień Słońca i Księżyca zaczynają się powtarzać[1][2].
Saros wynosi 6585,3211 dni, czyli 18 lat 11 dni i 8 godzin. Przykładowo – zaćmienie Słońca z 30 czerwca 1973 powtórzyło się 11 lipca 1991 prawie na tej samej szerokości geograficznej i trwało niemal tak samo długo.
Powtarzalność cyklu zaćmień wynika z tego, że saros jest całkowitą wielokrotnością zarówno miesiąca synodycznego, jak i (z dużą dokładnością) miesiąca anomalistycznego i miesiąca smoczego. Jeden saros to zarazem 223 miesiące synodyczne, 242 smocze i 239 anomalistycznych.
Ponieważ względne położenie ciał niebieskich zmienia się nieco po każdym okresie saros, cykl zaćmień kończy się po pewnej liczbie okresów saros – ok. 71 dla zaćmień Słońca i 48 dla zaćmień Księżyca. Każdy okres składa się z około 43 zaćmień Słońca i 28 zaćmień Księżyca.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Cykl saros znany był już w starożytnym Babilonie, był również później opisany przez Hipparcha, Pliniusza (Naturalis Historia II.10[56]) oraz Ptolemeusza (Almagest IV.2). Nazwy „Saros” na określenie cyklu zaćmień słonecznych jako pierwszy użył Edmond Halley.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Jan Flis: Szkolny słownik geograficzny. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985, s. 25. ISBN 83-02-00870-2. OCLC 37645138.
- ↑ saros, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-09-21].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Fred Espenak: Eclipses and the Saros. NASA. [dostęp 2015-04-26]. (ang.).
- Maurycy Pius Rudzki, Astronomia teoretyczna t. 2 rozdział 22 Zaćmienia, s. 231 - 284
- Ludwik Zajdler, Saros oraz inne cykle i okresy cz. 1 w: Urania 6/1977 s. 171 - 180, cz. 2 w : Urania 6/1977 s. 202 - 210.