Przejdź do zawartości

Samocice

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Samocice
wieś
Ilustracja
Kanał Zyblikiewicz w Samocicach
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

dąbrowski

Gmina

Bolesław

Liczba ludności (2008)

689[2]

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

33-220[3]

Tablice rejestracyjne

KDA

SIMC

0813252

Położenie na mapie gminy Bolesław
Mapa konturowa gminy Bolesław, po lewej znajduje się punkt z opisem „Samocice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Samocice”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Samocice”
Położenie na mapie powiatu dąbrowskiego
Mapa konturowa powiatu dąbrowskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Samocice”
Ziemia50°16′02″N 20°51′01″E/50,267222 20,850278[1]
Samocice Górki
Wisła w Samocicach

Samocicewieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Bolesław.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego. Integralne części miejscowości: Górki, Łęka od Kanny, Łęka Wiślana, Macoszyn, Nowa Wieś, Rynek, Ulica, Ulica Rybacka, Wielkie Błonie[4].

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Wieś położona na prawobrzeżnym Powiślu – części Niziny Sandomierskiej, w województwie małopolskim, powiecie dąbrowskim, w gminie Bolesław. Od północnej strony wsi rzeka Wisła stanowi jej naturalną granicę z województwem świętokrzyskim (wieś Łęka i Podraje w gminie Nowy Korczyn). Najbliższe drogowe połączenie wsi z lewobrzeżną Wisłą znajduje się:
w górę biegu Wisły we wsi Borusowa (około 6 km) – most (do 14 grudnia 2020 połączenie promowe),
w dół biegu Wisły w Szczucinie (około 23 km) – most.
Około 2 km na zachód od centrum wsi przebiega droga wojewódzka nr 973 z Tarnowa do Buska-Zdroju. Przez wieś przepływa Kanał Zyblikiewicza.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Założenie osady nastąpiło najprawdopodobniej w XIII wieku. Wzmianki o istnieniu wsi Samocice pojawiają się za czasów Jana Długosza. W XV wieku wieś nosiła nazwę Samoczyce. Według przekazów, nazwa Samocice związana jest z rzeką Wisłą, która przepływa na granicy wsi, a w przeszłości przepływała przez jej tereny i pochodzi od słów; sama/samo-cice/ciece/ciecze, opisujących swobodny przepływ wody w tej rzece. W 1424 roku Samocice otrzymały prawa niemieckie. W połowie XV wieku Samocice, jako własność królewska, miały pięć majątków, z których pleban w Bolesławiu pobierał kolędę, a dziesięcinę snopową płacono biskupowi krakowskiemu. W końcowych latach XIX wieku, Samocice liczyły 172 domostwa i ok. 974 mieszkańców. W okresie tym największa posiadłość ziemska należała do hrabiego Potockiego. Aktualnie wieś jest nadal największą wsią pod względem liczby mieszkańców gminy Bolesław, i liczy ok. 700 mieszkańców.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5].

  • Dom grodzki.

We wsi istnieje szkoła podstawowa, której powstanie, najpierw jako szkoły jednoklasowej datuje się na rok 1888. Wcześniej, w latach 1882–1884 i jeszcze później w roku 1886 działała tutaj tzw. szkółka zimowa, usytuowana w budynku, który stał na miejscu dzisiejszej plebanii. W owej szkółce miejscowe dzieci nauczał podówczas Jakub Bojko. Działa tutaj również OSP[6], która swoje 100-lecie obchodziła 7 lipca 2008 roku. Wieś tworzy własną parafię pod wezwaniem św. Bartłomieja, jako jedną z dwóch w gminie (istnieje również parafia w Bolesławiu), wraz z własnym cmentarzem, usytuowanym w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120617
  2. Strategia Rozwoju Gminy Bolesław [online], Urząd Gminy Bolesław, 2008, s. 7 [dostęp 2010-06-18].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1148 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. GUS. Rejestr TERYT.
  5. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-21].
  6. Jednostki OSP [online], Komenda Powiatowa PSP w Dąbrowie Tarnowskiej [dostęp 2018-06-13].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
dane geograficzne
dane historyczne
  • Jan Długosz: Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae
  • Jan Długosz: Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis
dane inne