Sadykierz (powiat pułtuski)
52°42′03″N 21°17′34″E/52,700833 21,292778| wieś | |
 kościół Św. Rocha | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
29 |
| Kod pocztowy |
07-215[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WPU |
| SIMC |
0515419[5] |
Położenie na mapie gminy Obryte  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu pułtuskiego  | |
| 52°42′03″N 21°17′34″E/52,700833 21,292778[1]
| |
Sadykierz – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Obryte[5][6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa miejscowości wskazuje na osadę umiejscowioną w lesie, gdyż kierz to krzak[7].
Wieś Sadykierz została lokowana przez biskupa Pawła Giżyckiego w dobrach biskupstwa płockiego w 1443[7]. W 1449 została przekazana na uposażenie kapituły pułtuskiej[8]. Jako prywatna wieś duchowna w drugiej połowie XVI wieku leżała w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego[9]. W XVIII wieku był wsią pańszczyźnianą[7].
Po utworzeniu Królestwa Polskiego Sadykierz wchodził w skład dóbr narodowych Obryte[10]. Około 1836 wieś została nadana rosyjskiemu właścicielowi trudniącemu się hodowlą owiec[7]. Folwark istniał jeszcze przed II wojną światową, funkcjonował na działce naprzeciw kościoła[11]. Drewniany dwór kryty strzechą notowano około 2000. Został rozebrany, a z materiałów pochodzących z rozbiórki wybudowano drewnianą chatę[7][8].
We wsi znajduje się drewniany kościół pw. św. Rocha filialny w parafii św. Jana Chrzciciela w Obrytem. Obecny kościół został wzniesiony w 2003 na miejscu poprzedniego, pochodzącego z 1812[7][10], który spłonął w noc z 26 na 27 września 2003[12]. Obok kościoła stoi dzwonnica z 1812[8][13]. Dzwonnica i cmentarz przykościelny są wpisane do rejestru zabytków (A-341 z 2.04.1962)[14]. Na cmentarzu znajduje się nagrobek żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. – Adama Sienkiewicza z 68 Pułku Piechoty oraz Jana Iwaszkiewicza, ułana z 13 Pułku Ułanów Wileńskich[7][8].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego[7].
Miejsce urodzenia biskupa włocławskiego Jana Zaręby[7].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120339
- ↑ [Portal polskawliczbach.pl] [dostęp 2020-01-29].
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1131 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b c d e f g h i Lechosław Herz, Puszcze Kamieniecka i Biała: przewodnik krajoznawczy w formie opowieści napisany, a po magicznych i egzotycznych miejscach znanych i nieznanych prowadzący, Przewodnik dla Dociekliwych, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2005, s. 240, ISBN 978-83-89188-35-9 [dostęp 2024-09-21].
- ↑ a b c d Małgorzata Omilanowska, Jakub Sito (red.), Pułtusk i okolice, Katalog zabytków sztuki w Polsce / red. nacz. Maria Kałamajska-Saeed, Jerzy Łoziński, Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1999, s. 100–101, ISBN 978-83-85938-38-5 [dostęp 2024-10-26].
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
- ↑ a b Radosław Lolo, Lech Chybowski, Grzegorz Hubert Gerek (red.), Gmina Obryte: serce Kurpi Białych, Wydanie I, Obryte ; Pułtusk: Aga Press Agencja Wydawniczo Reklamowa, 2010, s. 14, ISBN 978-83-926217-9-9 [dostęp 2024-09-21].
- ↑ Mapa WIG Pas 38 Słup 32 „PUŁTUSK” z 1936 r.
- ↑ Sadykierz: kościół filialny ustanowiony sanktuarium św. Rocha | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 19 października 2020 [dostęp 2024-09-20].
- ↑ Plan Odnowy miejscowości Sadykierz, załącznik do Uchwały Nr XXXVI/212/2010 r. Rady Gminy Obryte z dnia 26 października 2010 roku.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 132.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Sadykierz 1(6), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 207.