Słodziczka
 Słodziczka gwiaździsta | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
słodziczka |
| Nazwa systematyczna | |
| Rhagadiolus A.L. Jussieu Gen. Pl.: 168 (1789)[3][4] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
R. edulis J. Gaertner[4] | |
Słodziczka (Rhagadiolus Juss.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje dwa gatunki[3]. Oba rozprzestrzenione są w basenie Morza Śródziemnego – w południowej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji[3]. Słodziczka gwiaździsta R. stellatus rośnie też zawleczona w Kalifornii oraz Europie Środkowej, przy czym w Polsce ma status tylko przejściowo dziczejącej (efemerofita)[5]. Rośliny te rosną na terenach kamienistych, w widnych zaroślach garigu, na gruntach uprawianych i odłogowanych. Kwitną od marca do czerwca[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny jednoroczne[7][8], osiągające od kilku do ponad 60 cm wysokości[8]. Rośliny z korzeniem palowym, z pojedynczą, wzniesioną i w górze rozgałęzioną łodygą. Rośliny są nagie[8] lub szorstko owłosione[6].
- Liście
- Odziomkowe i łodygowe, te pierwsze siedzące lub ogonkowe[8], łodygowe siedzące lub krótkoogonkowe u R. stellatus i ogonkowe u R. edulis[6]. Blaszka ma kształt od równowąskiego do jajowatolancetowatego, jest całobrzega, ząbkowana, czasem pierzasto klapowana[8], u R. edulis zawsze z największą klapą na szczycie liścia[6].
- Kwiaty
- Zebrane w koszyczki, zebrane w złożone kwiatostany w formie podbaldachów. Szypuły nie są rozdęte. Okrywy są walcowate lub dzwonkowate, o średnicy od 2 do ponad 4 mm. Tworzone są przez 5–8 listków wyrastających w jednym rzędzie. Listki są równowąskie, wszystkie podobnej długości, zaostrzone na szczycie. Dno kwiatostanu jest płaskie, nagie, czasem dołeczkowane. Kwiatów w koszyczkach jest od 5–6 do kilkunastu. Korony są żółte[8].
- Owoce
- Niełupki są brązowe, wydłużone, walcowate lub nieco wrzecionowate, środkowe są zwykle proste, brzeżne często łukowate. Owoce pozbawione są dzióbków, żeber, są nagie lub przylegająco owłosione, nie mają też puchu kielichowego[8]. U R. stellatus jest ich 7–8, u R. edulis 5–6[6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z podplemienia Crepidinae, plemienia Cichorieae podrodziny Cichorioideae w obrębie rodziny astrowatych (Asteraceae)[9].
- Wykaz gatunków[3]
- Rhagadiolus edulis Gaertn.
- Rhagadiolus stellatus (L.) Gaertn. – słodziczka gwiaździsta
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-01-05] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-01-05] (ang.).
- ↑ a b c d Rhagadiolus Juss.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-05].
- ↑ a b Rhagadiolus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-01-05].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 147, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ a b c d e Marjorie Blamey, Christopher Grey-Wilson, Wild flowers of the Mediterranean, London: A & C Black, 2004, s. 461, ISBN 0-7136-7015-0, OCLC 56888046.
- ↑ J.W. Kadereit, Charles Jeffrey (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 197, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805.
- ↑ a b c d e f g John L. Strother: Rhagadiolus Jussieu. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2023-01-05].
- ↑ Genus: Rhagadiolus Juss.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA. [dostęp 2023-01-05].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):