Rysunki naskalne w Tanum

Rysunki naskalne w Tanum^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
	; Płaska skała Vitlycke
Państwo	Szwecja
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, III, IV
Numer ref.	557rev
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1994; na 18. sesji
	Położenie na mapie Szwecji Rysunki naskalne w Tanum
	58°42′04″N 11°20′28″E/58,701111 11,341111
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Sztuka naskalna z Tanum – zespół petroglifów datowanych na epokę brązu, położony w gminie Tanum w zachodniej Szwecji w prowincji historycznej (landskap) Bohuslän.

Obszar występowania petroglifów, rozciągający się w rejonie miejscowości Tanumshede, został w 1994 r. wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO^[1].

Największa w Skandynawii płaska skała z petroglifami z nordyckiej epoki brązu, Vitlyckehäll, położona jest na południe od Tanumshede. Została odkryta w 1972 r. przez Age Nilsena, który pierwotnie zamierzał rozsadzić ją przy użyciu materiałów wybuchowych podczas prac konstrukcyjnych.

Znanych jest w sumie około 3000 petroglifów z Tanum, rozmieszczonych w stu grupach. Koncentrują się one w pięciu wyraźnych skupiskach rozrzuconych na długości 25 km, w miejscu gdzie w epoce brązu przebiegała linia brzegowa fiordu. W sumie obszar występowania petroglifów ma powierzchnię 51 hektarów.

Ludzie z nordyckiej epoki brązu oraz z epoki żelaza byli wprawni w obróbce drewna, byli też niezłymi żeglarzami. (Datowanie epok zależy od regionu, w Skandynawii epoka brązu przypada na okres 1800 - 600 p.n.e.) Niektóre ryty skalne ukazują długie łodzie zwane "hjortspring", zdolne do transportu tuzina pasażerów. Wyryto również wozy czy też furmanki.

Jeden z rytów przedstawia myśliwego z łukiem, na innych również znajdują się sceny polowań. Niektóre przedstawione sceny dotyczą zajęć rolniczych. Jest przedstawiony człowiek przy pługu ciągniętym przez dwa woły, trzymający coś co może być konarem z wieloma gałęziami.

Ryty skalne mogą być zagrożone erozją z powodu zanieczyszczenia środowiska. Wbrew protestom części archeologów, zostały pomalowane na czerwono, by uczynić je lepiej widocznymi dla turystów.

Petroglify z Tanumshede

Smutna Kobieta
Ptaki
Łódź pogrzebowa
Zaprzęg
Wąż

Przypisy

↑ Polski Komitet ds. UNESCO: Dziedzictwo kulturowe. Szwecja. [dostęp 2014-05-31]. (pol.).

Bibliografia

Coles, John, And On They Went ... Processions in Scandinavian Bronze Age rock carvings, Acta Archaeologica 74 (2003), 211–250. [1]

Linki zewnętrzne

Tanum na stronie UNESCO

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[3] Polski Komitet ds. UNESCO: Dziedzictwo kulturowe. Szwecja. [dostęp 2014-05-31]. (pol.).

[:1-4] Wspólnie z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Mołdawią, Norwegią, Rosją, Ukrainą.

[:2-5] Wspólnie z Finlandią.

[a]

[b]

[1]

[A]

[B]

Kulturowe	Osady wikingów w Birka i Hovgården Rezydencja królewska Drottningholm Odlewnia żelaza w Ängelsbergu Miasto-kościół Gammelstad w Luleå Port morski w Karlskronie Kopalnia w Falun Krajobraz rolniczy południowej Olandii Cmentarz leśny Skogskyrkogården Południk Struvego^[A] Radiostacja Varberg w Grimeton Rysunki naskalne w Tanum Hanzeatyckie miasto Visby Zdobione domy wiejskie w Hälsinglandzie
Przyrodnicze	Pobrzeże Zachodniobotnickie wraz z archipelagiem Kvarken Północny^[B]
Kulturowo–przyrodnicze	Kraina Laponii