Rybołówka atolowa
| Anous minutus[1] | |||
| F. Boie, 1844 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
rybołówka atolowa | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym poza sezonem lęgowym | |||
Rybołówka atolowa[3] (Anous minutus) – gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rodziny mewowatych (Laridae). Wyglądem podobna do rybołówki cienkodziobej – rybołówka atolowa ma jednak ciemniejsze upierzenie. Nie jest zagrożona wyginięciem.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Friedrich Boie w 1844. Jako miejsce typowe wskazał Nową Holandię[4] (tj. Australię), co później uściślono do Raine Island[5]. Nazwa rodzajowa Anous ze starogreki oznacza „głupi”[6], a nazwa gatunkowa minutus z łaciny oznacza „mały”[7]. Wyróżnia się 7 podgatunków[8]:
- A. m. americanus (Mathews, 1912) – wyspy na Morzu Karaibskim, w tym Archipelag Los Roques,
- A. m. melanogenys Gray, 1846 – Hawaje,
- A. m. diamesus (Heller & Snodgrass, 1901) – Wyspa Clippertona (na południowy zachód od zachodnich wybrzeży Meksyku), Wyspa Kokosowa (na południowy zachód od wybrzeża Kostaryki),
- A. m. worcesteri (McGregor, 1911) – wyspa Cavili i rafy Tubbataha (Morze Sulu, południowo-zachodnie Filipiny),
- A. m. minutus Boie, 1844 – wysepki Ashmore Reef, wschodni Queensland (północno-wschodnia Australia), wyspy u północno-wschodnich i południowo-wschodnich wybrzeży Nowej Gwinei, Lord Howe, Norfolk przez Melanezję do Pitcairn,
- A. m. marcusi (Bryan, 1903) – Minami Tori-shima i Wake przez Mikronezję po Karoliny,
- A. m. atlanticus (Mathews, 1912) – tropikalne wyspy południowego Atlantyku – St. Paul, Fernando de Noronha, Martim Vaz, Wyspa Wniebowstąpienia, Wyspa Świętej Heleny, wyspy w Zatoce Gwinejskiej.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 35–39 cm, rozpiętość skrzydeł 66–72 cm, masa ciała 98–144 g[9]. Upierzenie ptaka w większości jest ciemnoszare, z jaśniejszym ciemieniem. Oko otacza niekompletna biała obrączka. Skrzydła długie i ostro zakończone, ogon krótki. Dziób czarny, cienki i ostry. Nogi czarne u większości podgatunków oprócz podgatunku melanogenys, u którego nogi są pomarańczowe.
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rybołówka atolowa jest szeroko rozpowszechniona na Oceanie Spokojnym. Występuje również na Karaibach, obszarach okołorównikowych Oceanu Atlantyckiego i w północno-wschodniej części Oceanu Indyjskiego[2][9].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]
Pożywienie stanowią głównie niewielkie ryby (zwłaszcza z rodziny aterynowatych) i kalmary, rzadziej skorupiaki[9]. Swe ofiary zbiera, lecąc nisko nad powierzchnią wody.
Gniazda budowane są na gałęziach drzew lub w zaroślach. Gniazdo to zwykle platforma zbudowana z wodorostów i/lub gałązek i liści, sklejonych odchodami. Tam gdzie nie ma drzew, buduje gniazdo na półce skalnej na morskim klifie. Samica składa w sezonie lęgowym jedno jajo. Okres inkubacji trwa 30–37 dni, pisklęta są w pełni opierzone po około 48–60 dniach od wyklucia[9].
Status zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Przez IUCN gatunek klasyfikowany jest jako najmniejszej troski (LC, Least Concern). W 2019 organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji na około 1,3 miliona dorosłych osobników, a jej trend oceniała jako lekko spadkowy[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Anous minutus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Anous minutus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Anoinae Bonaparte, 1854 – rybołówki (wersja: 2024-09-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-01].
- ↑ F. Boie, Familie Sternidae, „Isis von Oken”, 37 (3), 1844, s. 188 (niem.).
- ↑ D. Lepage, Black Noddy Anous minutus, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-01-01] (ang.).
- ↑ Anous, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2025-01-01] (ang.).
- ↑ minutus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2025-01-01] (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2025-01-01]. (ang.).
- ↑ a b c d J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 665. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).