Rybikowate
| Lepismatidae | |||
| Latreille, 1802 | |||
| Okres istnienia: kreda–dziś | |||
 Rybik cukrowy (Lepisma saccharina) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina |
rybikowate | ||
| Synonimy | |||
| |||
Rybikowate[2] (Lepismatidae) – rodzina owadów z rzędu rybików i infrarzędu Euzygentoma.
Owady te mają zarys ciała zbliżony do odwróconej kropli, szerszej z przodu i węższej z tyłu, przy czym ciało może być od wydłużonego po krótkie i szerokie. Oskórek obok szczecinek może być również pokryty łuskami[3]. Głowę mają prognatyczną, pozbawioną przyoczek, zaopatrzoną w oczy złożone, o słabo zaznaczonym podziale pomiędzy wargą górną a nadustkiem. Liczba członów stóp wynosi cztery[4]. Odwłok zaopatrzony jest zwykle w 1–3 pary wyrostków rylcowych, rzadko mogą być one całkiem nieobecne lub występować w większej liczbie. Brak jest na odwłoku wynicowywalnych woreczków[3].
Takson kosmopolityczny, znany ze wszystkich kontynentów[1], z Antarktydą włącznie[3], jednak preferujący klimat ciepły[5]. Najliczniej reprezentowany, bo przez co najmniej 40 gatunków, jest na pustyni Namib[3]. W Polsce występują tylko synantropijne: rybik cukrowy i być może rybik piekarniczy (oznaczenie niepewne)[1].
Należy tu sześć podrodzin[6]:
Najstarsze szczątki przedstawicieli tego infrarzędu zostały odnalezione w datowanym na alb birmańskim bursztynie i należą do Burmalepisma cretacicum[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Jan Stach: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. III–V Pierwogonki – Protura, Widłogonki – Diplura, Szczeciogonki – Thysanura. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1955.
- ↑ Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000.
- ↑ a b c d Robert G. Foottit, Peter H. Adler: Insect Biodiversity: Science and Society. Willey Blackwell, 2018. ISBN 978-1-118-94557-5.
- ↑ Michael S. Engel. A note on the relic silverfish Tricholepidion gertschi (Zygentoma). „Transactions of the Kansas Academy of Science”. 109 (3/4), s. 236–238, 2006. DOI: [236:ANOTRS2.0.CO;2 10.1660/0022-8443(2006)109[236:ANOTRS]2.0.CO;2].
- ↑ rząd: rybiki – Zygentoma. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 116–122.
- ↑ L.F. Mendes: On the phylogeny of the genera of Lepismatidae (Insecta: Zygentoma). W: Advances in Management and Conservation of Soil Fauna. G.K. Veeresh, D. Rajagopal, C.A. Viraktamath. New Delhi: Oxford & IBH Publishing Co. Pty Ltd., 1991, s. 3–13.
- ↑ Luis F. Mendes, George Poinar Jr. Description of two new fossil Zygentoma from Mexico and the Dominican Republic. „Soil Organisms”. 85 (1), 2013. Senckenberg Museum of Natural History Görlitz. ISSN 1864-6417.