Gołąbek jasnożółty
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gołąbek jasnożółty |
| Nazwa systematyczna | |
| Russula claroflava Grove Midland Naturalist: 265 (1888) | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
| Zasięg | |
 Zasięg gatunku w Europie | |
.JPG)
Gołąbek jasnożółty (Russula claroflava Grove) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[2].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].
Po raz pierwszy opisał go w 1888 r. William Bywater Grove i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[2]. Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]:
- Russula constans Britzelm. 1885
- Russula decolorans var. constans (Britzelm.) P. Karst. 1926
- Russula flava Romell,
- Russula ochroleuca var. claroflava 1890
Polską nazwę podała Alina Skirgiełło w 1991 r.[4]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnicy 5–10 cm, za młodu półkulisty z podwiniętym brzegiem, potem płaski, z wgłębieniem pośrodku, twardy i mięsisty. Powierzchnia lśniąca, jednobarwna, cytrynowożółta do chromowożółtej. Skórkę można zdjąć do połowy kapelusza[5].
Grube i dosyć rzadkie, czasami rozwidlone lub tworzące anastomozy. Przy brzegu są zaokrąglone, przy trzonie zwężone, wolne, lub nieco zbiegające ząbkiem. Początkowo są białe, później żółtoochrowe[6].
Wysokość 4–7 cm, grubość 1,5–2,5 cm, walcowaty, czasami nieco rozszerzony na środku, najpierw pełny, potem watowaty. Powierzchnia biała, czasami lekko cytrynowa, niemal gładka lub zamszowata. Po dotknięciu szarzeje[6].
Gruby i jędrny, barwy białej. Przecięty zmienia barwę na czarniawosiwą. W smaku początkowo jest cierpki, później łagodny i słodkawy. Zapach słaby[5].
Ochrowy[6].
- Cechy mikroskopowe
W korze trzonu liczne występują przewody mleczne. Zarodniki szeroko elipsoidalne, o rozmiarach 8,5–12 × 6–9 μm. Powierzchnia brodawkowato-siateczkowata, brodawki stożkowate, średniej wielkości, siateczka bardzo delikatna. Podstawki o rozmiarach 35–50 × 10–12 μm. Cystydy występują licznie, są wrzecionowate, tępo zakończone i mają rozmiar 50–80 × 8–12 μm. Dermatocystyd brak[6].
- Gatunki podobne
- gołąbek płowiejący (Russula decolorans), zwłaszcza formy o żółtych odcieniach. Zawsze jednak mają bardziej pomarańczowy kapelusz i rosną w lasach świerkowych[5],
- gołąbek brudnożółty (Russula ochroleuca) nie zmienia barwy na czarniawosiwą i rośnie w lasach iglastych,
- gołąbek żółciowy (Russula fellea). Ma piekący smak[5].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Japonii[7]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym opisany na licznych stanowiskach. Prawdopodobnie nie jest rzadki[4].
Naziemny grzyb mykoryzowy[4]. Rośnie w wilgotnych i ciemnych lasach liściastych z pojedynczymi brzozami lub na podmokłych brzezinach, czasami także na torfowiskach. Owocniki wytwarza od lipca do października[5].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Russula claroflava, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 599, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 31, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d Alina Skirgiełło, Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 153, ISBN 83-01-09137-1.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-01].