Rudawa (rzeka)
Rudawa w Krakowie | |||||||||||||||||||||||||
Kontynent | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Państwo | |||||||||||||||||||||||||
Województwo | |||||||||||||||||||||||||
Rzeka | |||||||||||||||||||||||||
Długość | 35,8 km | ||||||||||||||||||||||||
Powierzchnia zlewni |
318,3 km² | ||||||||||||||||||||||||
Średni przepływ |
2,5 m³/s | ||||||||||||||||||||||||
Źródło | |||||||||||||||||||||||||
Miejsce | połączenie Krzeszówki i Rudawki w Rudawie | ||||||||||||||||||||||||
Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||
Ujście | |||||||||||||||||||||||||
Recypient | Wisła | ||||||||||||||||||||||||
Miejsce | |||||||||||||||||||||||||
Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego |
Rudawa – rzeka w województwie małopolskim, lewy dopływ Wisły, do której uchodzi w 75,4 km biegu Wisły, przy bulwarze Rodła w Krakowie. Stanowi jedno ze źródeł wody pitnej dla Krakowa (ujęcie w Mydlnikach).
Przebieg
[edytuj | edytuj kod]Rudawa powstaje z połączenia potoków Dulówki, Krzeszówki i Rudawki, wypływających z Wyżyny Olkuskiej w okolicach Trzebini, Krzeszowic i na południowo-zachodnich krańcach wsi Rudawa, następnie płynie przez Rów Krzeszowicki, gdzie przepływa przez Niegoszowice, Kochanów i Zabierzów, pod Szczyglicami przedziera się przez Garb Tenczyński i uchodzi w Krakowie między Półwsiem Zwierzynieckim a Zwierzyńcem koło klasztoru Norbertanek. Rzeka przepływa przez piękne krajobrazowo i ciekawe geologicznie i przyrodniczo obszary Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. W miejscu, gdzie przełamuje Garb Tenczyński, znajduje się rezerwat przyrody Skała Kmity.
Na terenie Krakowa Rudawa poprowadzona jest sztucznym korytem obwałowanym wraz z bulwarami. U ujścia co roku organizuje się wielkanocny festyn zwany Emausem. Po obu stronach rzeki, począwszy od Salwatora, wzdłuż Błoń ku Mydlnikom ciągną się bulwary. Wiodą nimi asfaltowe alejki spacerowe oraz drogi rowerowe. W dalszej części Rudawa i jej bulwary przebiegają pośród ogródków działkowych i bujnej zieleni Woli Justowskiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przed uregulowaniem rzeki w latach 1910–1912 Rudawa przepływała przez Kraków kilkoma odnogami. Rozlewiska na obszarze Błoń nazywano wówczas Niecieczą ze względu na brak głównego nurtu. Północną odnogą była Młynówka Królewska. Południowa prowadziła do klasztoru Norbertanek w miejscu współczesnego przekopu.
Do XIX wieku Rudawa przepływająca przez teren krakowskich błoń wylewała co roku wiosną, zamieniając je w grzęzawisko, na wysepkach którego w latach epidemii cholery pozostawiano umierających.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Rudawa w Rudawie
-
Rudawa w Zabierzowie
-
Rudawa w Krakowie
-
Rudawa w Krakowie-Zwierzyńcu
-
Rudawa w Krakowie-Woli Justowskiej
-
Rudawa przy ul. Emaus w Krakowie
-
Ujście przy klasztorze Norbertanek
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Prądnik (Białucha)
- Rzeki Polski
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia Krakowa, PWN, ISBN 83-01-13325-2 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Lokalny serwis informacyjny. Zabierzów oczami Jana Sas Zubrzyckiego: Rudawa–odwieczne zagrożenie. Autor tekstu Józef Olchawa.
- Gospodarcza rola Młynówki Królewskiej w Krakowie
- Rudawa na zdjęciach archiwalnych
- Olszanicki Potok, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 500 .