Rezerwat przyrody Bukowica (województwo małopolskie)
50°04′37″N 19°24′18″E/50,076944 19,405000 Skały w rezerwacie przyrody Bukowica | |
| rezerwat leśny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1987 |
| Akt prawny |
M.P. z 1987 r. nr 7, poz. 55, § 7; M.P. z 1989 r. nr 17, poz. 119, § 22 |
| Powierzchnia |
22,76 ha |
| Ochrona |
częściowa |
Położenie na mapie gminy Babice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu chrzanowskiego  | |
| 50°04′37″N 19°24′18″E/50,076944 19,405000
| |
Rezerwat przyrody Bukowica – leśny rezerwat przyrody w gminie Babice, w powiecie chrzanowskim, w województwie małopolskim[2]. Realizowana jest w nim ochrona częściowa.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Rezerwat zajmuje powierzchnię 22,76 ha[2]. Obejmuje szczytowe partie dwuwierzchołkowego wzgórza (361 m n.p.m.), stanowiącego zachodnie zakończenie Garbu Tenczyńskiego[3]. Leży pomiędzy miejscowościami Wygiełzów (na południowym wschodzie) i Zagórze (na północy). Teren rezerwatu, leżącego niespełna 1 km na północ od drogi nr 780 biegnącej z Chełmka do Krakowa, podlega Nadleśnictwu Chrzanów[4]. Rezerwat leży w granicach Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Rezerwat został powołany 19 lutego 1987 roku.
Geologia
[edytuj | edytuj kod]Wzgórze, na którym leży rezerwat, zbudowane jest ze skał triasowych o dużym zróżnicowaniu litologicznym. Występuje tu kilka typów wapieni marglistych i dolomitowych z cienkimi wkładkami łupków (wapienie pelityczne o przełomie muszlowym oraz wapienie drobnodetrytyczne, gruzełkowate i krynoidowe). Na litej warstwie dolomitowej wykształciła się gleba zbudowana z lessu naskalnego o grubości 0,5 – 1 m[5]. Atrakcją rezerwatu jest mająca długość kilkunastu metrów wychodnia – ściana skalna z triasowych wapieni, w której widoczne są liczne otwory niewielkich jaskiń[3][4].
Flora
[edytuj | edytuj kod]Szata roślinna rezerwatu ma charakter naturalny i prezentuje wysokie walory przyrodnicze na tle znacznie zdegradowanych formacji roślinności tego znacznie uprzemysłowionego regionu. W rezerwacie stwierdzono 171 gatunków roślin naczyniowych. Szczególnie cenny jest dobrze wykształcony zespół żyznej buczyny karpackiej z licznymi starymi bukami o wymiarach pomnikowych i dobrze wykształconym runem[6]. Niektóre płaty swoimi zestawami gatunków nawiązują do ciepłolubnej buczyny storczykowej i buczyny pomorskiej. W drzewostanach występują łącznie 22 gatunki drzew i krzewów. Dominuje buk w całej szerokości skali wiekowej, a towarzyszą mu m.in. grab, brzoza, klon pospolity, sosna, świerk, leszczyna i bez czarny[5].
Według danych z 1977 r. wśród roślin naczyniowych rezerwatu było 13 gatunków objętych całkowitą ochroną i 5 podległych ochronie częściowej[a], w tym 6 gatunków storczykowatych: buławnik czerwony, buławnik wielkokwiatowy, żłobik koralowy, gnieźnik leśny, kruszczyk szerokolistny, kruszczyk rdzawoczerwony, przy czym trzy pierwsze wymienione gatunki zamieszczone są na czerwonej liście roślin zagrożonych w Polsce (o różnym statusie zagrożenia). Spośród innych gatunków podlegających ochronie lub szczególnie cennych należy wymienić: m.in. bodziszka żałobnego, lilię złotogłów, kalinę koralową, konwalię majową, miodownika melisowatego, orlika pospolitego, paprotkę zwyczajną, perłówkę jednokwiatową, pokrzyk wilczą jagodę, przytulię wonną, wawrzynka wilczełyko[3].
We florze rezerwatu stwierdzono 13 gatunków górskich. Występują tu m.in. buk pospolity, dziki bez koralowy, gęsiówka Hallera, jodła pospolita, klon jawor, lepiężnik biały, przetacznik górski i śnieżyczka przebiśnieg.
Występują tu również dość rzadko spotykane kwitnące okazy bluszczu, które wspinają się po sosnach na wysokość do 10 m[5].
Fauna
[edytuj | edytuj kod]W faunie rezerwatu należy wyróżnić zwłaszcza ok. 30 gatunków ptaków; w przeważającej większości są to gatunki leśne. Najliczniej występują: zięba, pokrzewka czarnołbista, pokrzewka ogrodowa, rudzik, pierwiosnek, świstunka leśna, sikora bogatka i sikora modra, muchołówka szara i żałobna i dzięcioł duży. Wśród gatunków rzadziej spotykanych należy wymienić muchołówkę małą, gołębia siniaka oraz dzięcioły: czarnego i średniego[5].
Cel ochrony
[edytuj | edytuj kod]Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie fragmentu buczyny karpackiej ze starodrzewem bukowym oraz swoistych cech krajobrazu[2].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Przez teren rezerwatu wiodą dwa znakowane szlaki turystyczne (zielony 
i żółty 
), których śladem prowadzi okrężna ścieżka dydaktyczna okolic Babic i Wygiezłowa.
Około 2 km na wschód znajduje się rezerwat Lipowiec z ruinami zamku Lipowiec.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W następnych latach status części gatunków ulegał zmianom.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 256. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ a b c Rezerwat przyrody Bukowica. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-05-09].
- ↑ a b c d Ochrona przyrody. [w:] Tenczyński Park Krajobrazowy [on-line]. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. [dostęp 2019-05-09].
- ↑ a b Rezerwaty przyrody. Nadleśnictwo Chrzanów – Lasy Państwowe. [dostęp 2019-05-09].
- ↑ a b c d Katarzyna Rostańska: 10 lat rezerwatu „Bukowica” [w:] „Przyroda Górnego Śląska” nr 9, jesień 1977 (wkładka pt. „Jubileusze naszych rezerwatów”)
- ↑ Barbara Tokarska-Guzik: Rezerwat "Bukowica" [w:] "Przyroda województwa katowickiego" (pod red. Krzysztofa Rostańskiego), wydawnictwo KUBAJAK, Krzeszowice 1997, ISBN 83-907008-4-0, s. 90