Przejdź do zawartości

Px29

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wp29 (Px29)
Ilustracja
Px29-1708 w Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie
Producent

WSABP

Lata budowy

1929

Układ osi

D

Wymiary
Masa pustego parowozu

19,7 t

Masa służbowa

21,8 t

Długość

7000 mm

Długość z tendrem

12 805 mm

Szerokość

2180 mm

Wysokość

3100 mm

Średnica kół napędnych

750 mm

Napęd
Trakcja

parowa

Typ tendra

Ptx29[1]

Ciśnienie w kotle

13 at

Powierzchnia ogrzewalna kotła

51,4 m²

Powierzchnia przegrzewacza

12,8 m²

Powierzchnia rusztu

1,08 m²

Średnica cylindra

320 mm

Skok tłoka

360 mm

Pojemność skrzyni węglowej

4 m³

Pojemność skrzyni wodnej

6 m³

Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa

180 KM

Prędkość konstrukcyjna

35 km/h

Parametry użytkowe
Rozstaw szyn

750, 760 mm

Szwedzki Px29-1710 pod parą

Px29, przed 1945 rokiem Wp29 (typ Wilno) – polski parowóz wąskotorowy z 1929 roku, na tor szerokości 750 mm.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Parowóz Wp29 został skonstruowany w Warszawskiej Spółce Akcyjnej Budowy Parowozów, na zlecenie Ministerstwa Kolei Żelaznych. Typ ten nazwany został Wilno[2]. Pierwszy egzemplarz wyprodukowano w drugiej połowie 1929 roku (numer fabryczny 154, numer na PKP: Wp29-1730). Parowóz ten okazał się udaną konstrukcją. Był lubiany za równą jazdę i łatwość obsługi; jedynie na początku problemem była skłonność do wykolejania, lecz wkrótce ją wyeliminowano[2]. Zbudowano 21 sztuk. W większości lokomotywy te były przystosowane do toru szerokości 750 mm, jedynie parowóz dla dyrekcji lwowskiej był przystosowany do toru 760 mm, dla kolei ŁupkówCisna.

Parowóz mógł ciągnąć pociąg o masie 300 t z prędkością 25 km/h i wpisywał się w łuki o promieniu 35 m[2].

Na podstawie dokumentacji parowozu Px29, skonstruowano po wojnie parowóz Px48[3].

Użycie

[edytuj | edytuj kod]

Ze zbudowanych 21 lokomotyw, 13 było przeznaczonych dla warszawskiej dyrekcji PKP, 4 dla radomskiej, 3 dla wileńskiej i 1 dla lwowskiej[4].

Po II wojnie światowej w Polsce znalazło się 11 parowozów, które otrzymały nowe oznaczenia Px29 z numerami od 1701 do 1711. Eksploatowane były do 1978 roku[4]. Obecnie zachowane są w Polsce dwa parowozy Px29-1704 i Px29-1708, w Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, z czego pierwszy jest czynny i prowadzi wycieczkowe pociągi na Sochaczewskiej Kolei Muzealnej[5]. Od 2011 roku był odstawiony, lecz po naprawie głównej w 2017 ponownie wszedł do eksploatacji[6].

Po wybuchu II wojny światowej, 10 parowozów zostało przejętych przez ZSRR, gdzie zostały oznaczone serią T14 (1 w indeksie górnym i 4 w dolnym). Używane były głównie w państwach bałtyckich, oraz na Ukrainie i Białorusi. W 1940 doszły do tej liczby jeszcze trzy lokomotywy, po aneksji Litwy, a w toku wojny radziecko-niemieckiej dwie dalsze, oznaczone serią T-4 (numery 154 i 155). Dwa zostały później przekazane Łotewskiej Republice Radzieckiej, gdzie je oznaczono Rp-770 i 771 (Рп-770/771). W ZSRR używane były do lat 60[2].

Pod koniec lat 70. cztery parowozy Px29-1701, 1702, 1705 i 1710 sprzedano do celów muzealnych do Szwecji (ten ostatni jest czynny)[7].

Parowóz Px29-1704 po zakończeniu służby w Werbkowicach wystąpił w serialu „Alternatywy 4"[8]

Parowóz wąskotorowy o układzie osi D, z doczepnym tendrem o układzie osi 2'2 i silnikami bliźniaczymi na parę przegrzaną. Budka maszynisty otwarta od tyłu. Kocioł ze stojakiem półpromienistym i miedzianą skrzynią ogniową. Na kotle umieszczony zbieralnik pary, piasecznica o napędzie ręcznym i komin z odiskrownikiem Rihoseka oraz gwizdawka. Kocioł miał przegrzewacz[4].

Ostoja belkowa o konstrukcji ażurowej. Koła drugiej osi miały zwężone obrzeża, a czwarta oś możliwość przesuwu[4].

Bliźniacze silniki parowe z suwakami tłokowymi. Mechanizm napędowy napędzał trzecią oś, pozostałe były wiązane. Mechanizm parorozdzielczy Heusingera[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. (wg przepisów WM-11 powinno być Pt6x29, ukł. osi 2'2).
  2. a b c d Паровоз Wp29.
  3. Bogdan Pokropiński, Polskie parowozy eksportowe, Warszawa, 1993 (brak ISBN), s. 73.
  4. a b c d e B. Pokropiński w: Stare...
  5. serwis Wciąż pod parą...
  6. Marek Barszcz, Łukasz Popowski. Remont parowozu Px29-1704, „Stalowe Szlaki” nr 3/2018(135), s. 37–39.
  7. serwis Wciąż pod parą...
  8. Tomasz Karolak, Wielki powrót parowozu Px29-1704 do Sochaczewa! [online], Sochaczew Portal i gazeta powiatu sochaczewskiego, 11 lipca 2017 [dostęp 2022-01-02].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bogdan Pokropiński w: Zdenek Bauer, Stare parowozy, Warszawa, 1986, ISBN 83-217-2574-0, s. 172
  • Паровоз Wp29 (ros.) w serwisie Детские железные дороги (Dietskie żelieznyje dorogi)