Pustułka rdzawa

Pustułka rdzawa

Falco alopex
(Heuglin, 1861)
Pustułka rdzawa u dołu
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	sokołowe
Rodzina	sokołowate
Podrodzina	sokoły
Plemię	Falconini
Rodzaj	Falco
Gatunek	pustułka rdzawa
Synonimy
Tinnunculus alopex Heuglin, 1861
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski

Pustułka rdzawa (Falco alopex) – gatunek średniej wielkości ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych (Falconidae). Spotyka się go na suchych obszarach Afryki. Nie wyróżnia się podgatunków.

Charakterystyka

To duża, wysmukła pustułka z długimi, wąskimi skrzydłami i ogonem. Ma 32–38 cm długości z rozpiętością skrzydeł 76–86 cm i waży 250–300 gramów. Samica jest o 3% większa od samca. Ubarwienie jest ciemnorude (stąd angielska nazwa tego ptaka to pustułka lisia) od góry i z czarnym prążkowaniem od dołu. Ogon posiada wąskie, czarne paski, podczas gdy lotki u skrzydeł są ciemne i nie mają pasków. Spodnia część pokrywy skrzydłowej jest jasna, co kontrastuje z ciemniejszym ciałem. Oczy mają żółto-brązową barwę, choć podobna pustułka stepowa ma białawe oczy, bardziej blade ubarwienie, prążkowane lotki i szary ogon.

Osobnik młodociany ma wyraźniejsze smużenie niż ptaki dorosłe i jaśniejsze prążkowanie na ogonie.

Pustułki rdzawe wydają wysokie, skrzekliwe okrzyki, ale poza okresem lęgowym przeważnie ptaki te się nie odzywają.

Występowanie i siedlisko

Gnieździ się na sawannach na południe od Sahary od południowego Mali i Wybrzeża Kości Słoniowej na wschód aż po Sudan, wybrzeże Erytrei, Etiopię, północno-zachodnią i środkową Kenię. Rzadziej zalatuje na zachód do Senegalu, Gambii i Gwinei, a na południe do Demokratycznej Republiki Konga. Większość ptaków jest osiadła, choć niektóre osobniki wykazują ruchy migracyjne w trakcie pory wilgotnej na północy areału i na południu w czasie pory suchej. Pustułki rdzawe widuje się również w pobliżu klifów i kamienistych wzniesień. Zamieszkuje tereny od poziomu morza po 2200 m n.p.m., choć najczęściej poniżej 1000 m n.p.m. Zajmuje szeroki zasięg sięgający około 4 milionów km², ale jest tam zwykle ptakiem rzadko spotykanym.

Zachowanie

Rzadko zawisa w powietrzu. Zwykle poluje w trakcie czatowania z wysoko ustawionego obiektu, np. drzewa lub skały. Żywi się owadami, jaszczurkami i małymi ssakami. Ogólnie łapie zdobycz na ziemi, ale również zdarza się jej chwytać ptaki w locie, gdy uciekają z płonącej trawy.

Zachowania związane z wydawaniem na świat potomstwa są słabo poznane. Gniazdo tej pustułki znajduje się w dziurze lub szczelinie na klifie lub półce skalnej. Nie wykorzystuje żadnych materiałów do jego budowy. W lęgu znajduje się zwykle 2–3 jaja. Czasem ptaki rozmnażają się w luźnych koloniach liczących do 20 par.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje pustułkę rdzawą za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji szacuje się na 670–6700 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny.

Bibliografia

• Ferguson-Lees, James & Christie, David A.(2001) Raptors of the World, Christopher Helm, London.
• Global Raptor Information Network (2007) Species account: Fox Kestrel Falco alopex. Pobrano http://www.globalraptors.org 2 sierpnia 2007.
• Sinclair, Ian & Ryan, Peter (2003) Birds of Africa south of the Sahara, Struik, Cape Town.
• Zimmerman, Dale A.; Turner, Donald A. & Pearson, David J. (1999) Birds of Kenya & Northern Tanzania, Christopher Helm, London.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
• Fox Kestrel (Falco alopex) pictures – galeria zdjęć. kestreling.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-08)].
• Oppy, M.: Falco alopex. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2019. [dostęp 2020-09-02]. (ang.).