Gruczoł krokowy
Gruczoł krokowy, stercz, prostata (łac. prostata, od starogreckiego προστάτης prostátēs, strażnik[1]) – nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy będący częścią męskiego układu płciowego[2]. Wydzielina prostaty to mętna, biaława ciecz o charakterystycznym zapachu (to ona nadaje zapach spermie), stanowiąca nośnik plemników. Odczyn wydzieliny jest, w zależności od badań, podawany jako lekko kwasowy (pH 6,1- 6,5) albo lekko zasadowy (pH 7,31)[3].
Składa się z dwóch płatów: lewego i prawego, połączonych węziną. Niestale występuje płat środkowy[4]. Kształt prostaty jest porównywany do kształtu kasztana jadalnego (spłaszczony stożek). Gruczoł ten jest otoczony mocną torebką z mięśni gładkich, które kurczą się podczas ejakulacji.
Stercz znajduje się poniżej pęcherza moczowego w miednicy mniejszej. Przez jego miąższ przebiega część sterczowa cewki moczowej, dlatego gdy dochodzi do jego rozrostu, wskutek mechanicznego ucisku cewki moczowej pojawiają się problemy z oddawaniem moczu oraz inkontynencja.
Tylna część stercza przylega bezpośrednio do odbytnicy. Silny ucisk w tej okolicy wywołuje gwałtowne uczucie parcia na mocz oraz niekiedy pieczenie w okolicy żołędzi. Masaż prostaty wykonywany zarówno ze względów lekarskich (badanie per rectum), jak i erotycznych, prowadzi do czasowego podwyższenia stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA), co może skutkować oznaczeniem nieprawidłowego poziomu w badaniu laboratoryjnym.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Online Etymology Dictionary [online], etymonline.com [dostęp 2017-07-10] (ang.).
- ↑ krokowy gruczoł, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2010-10-22].
- ↑ W.R. Fair, J.J. Cordonnier, The pH of prostatic fluid: a reappraisal and therapeutic implications, „The Journal of Urology”, 120 (6), 1978, s. 695–698, DOI: 10.1016/s0022-5347(17)57333-4, ISSN 0022-5347, PMID: 32404 [dostęp 2019-07-13].
- ↑ Zygmunt Urbanowicz: Mała encyklopedia anatomii człowieka. Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2003, s. 553. ISBN 83-89309-09-2.
