Prikazy

Ten artykuł należy dopracować:

od 2023-05 → zweryfikować treść i dodać przypisy,
od 2023-05 → poprawić błędy językowe lub stylistyczne (pomoc: powszechne błędy językowe),
od 2023-05 → poprawić tłumaczenie fragmentów tekstu/pojęć (uwaga! nie należy używać automatycznych translatorów bez sprawdzenia uzyskanego dzięki nim tłumaczenia).
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Prikazy (ros. Приказы) – dawne państwowe urzędy centralne w Rosji, podporządkowane carowi, działające od XV do XVIII wieku, będące odpowiednikami współczesnych ministerstw. Na czele prikazów stali bojarzy^[1]. Każdy prikaz miał swoją kancelarię kierowaną przez diaka, któremu podlegało do 50 poddiaków zajmujących się biurokracją. Znaczny rozwój prikazów miał miejsce w XVI i XVII wieku. W ramach reform Piotra I z lat 1717–1720 zostały zastąpione przez kolegia.

Rodzaje prikazów

Prikaz Spraw Wojskowych (razriadnyj) – przeprowadzał rekrutację do wojska, ewidencjonował żołnierzy, dokonywał przeglądów oddziałów oraz aktualizował wykazy ludzi udających się na wyprawy z carem;
Prikaz Dóbr Ziemskich (pomiestnyj) – zajmował się rozdawaniem majątków ziemskich w ramach nagrody za służbę, prowadził wykaz rozdanych majątków, nadzorował działalność gospodarczą szlachty w nadanych posiadłościach, ściągał podatki z włości oddanych w użytkowanie, jak i rozstrzygał spory o ziemie;
Prikaz Skarbowy (kazionnyj) – kierował ściąganiem danin od poddanych, zapewnianiem pensji pracownikom, uzyskiwaniem pieniędzy na wyprawy wojenne oraz reformami pieniężnymi;
Prikaz Poselski (posolskij) – zajmował się zatwierdzaniem projektów ustaw, reform i nowych praw oraz kształtowaniem polityki zagranicznej;
Suplik (czełobitiennyj);
Prikaz Wielkiego Dworu (bolszowo dworca);
Prikazy Arsenalski, Uzbrojenia, Puszkarski, Spraw Kamiennych – zajmowały się zaopatrywaniem wojska w broń, jej produkcją oraz zarządzaniem fortyfikacjami;
Prikaz do Spraw Rozbojów – nadzorował pracę starostów, zajmował się przestępstwami. Później wyodrębniano w nim także Prikazy Ziemski, Chołopi, Moskiewski i Włodzimierski (dwa ostatnie miały charakter sądowy).

Przypisy

↑ MichałM. Sczaniecki MichałM., KatarzynaK. Sójka-Zielińska KatarzynaK., Powszechna historia państwa i prawa, Wyd. 7 zm, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 196, ISBN 978-83-01-11441-1 [dostęp 2023-09-14] .

Bibliografia

prikazy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-11-20] .

[1] MichałM. Sczaniecki MichałM., KatarzynaK. Sójka-Zielińska KatarzynaK., Powszechna historia państwa i prawa, Wyd. 7 zm, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 196, ISBN 978-83-01-11441-1 [dostęp 2023-09-14] .

[1]