Powleczka podkorowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
powleczka podkorowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Vuilleminia comedens (Nees) Maire Bull. Soc. mycol. Fr. 18(suppl.): 81 (1902) | |
_Maire_224961.jpg)
Powleczka podkorowa (Vuilleminia comedens (Nees) Maire) – gatunek grzybów z rodziny Vuilleminiaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Vuilleminia, Vuilleminiaceae, Corticiales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1816 r. Christian Gottfried Daniel Nees von Esenbeck, nadając mu nazwę Thelephora comedens[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu René Charles Maire w 1902 r.[1]
Ma 17 synonimów. Niektóre z nich:
- Vuilleminia comedens f. raduloides Zmitr. 2006
- Vuilleminia comedens subsp. nigrescens (Schrad.) Bourdot & Galzin 1928[2].
W 1896 r. Franciszek Błoński nadał mu polską nazwę powłocznik toczący, Władysław Wojewoda w 1973 r. zmienił ją na powłoczka tocząca, a w 2003 r. na powleczka podkorowa[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Owocnik rozpostarty, ściśle przylegający, gładki lub nieco nieregularnie bulwiasty, rozwijający się pod korą i powodujący jej pękanie i odrywanie się, szklisty, galaretowaty o barwie białawej[4], słabo mięsistej lub szarawej i liliowej[5], proszkowaty do błoniastego. Brzeg nie strzępiasty. System strzępkowy monomityczny, wszystkie strzępki ze sprzążkami, cienkościenne. Podstawki długie, maczugowate, często rozwijające się z probazydium, z częstymi współistniejącymi proliferacjami, zmienne, z czterema grubymi sterygmami i sprzążką bazalną. Brak cystyd. Bazydiospory duże, kiełbaskowate[4], cylindryczne, lekko wysklepione, gładkie, szkliste, 15–19 × 5,5–6 µm. Strzępki o szerokości 1,5 µm, septowane[5].
Morfologicznie powleczki podkorowej nie można odróżnić od Vuilleminia alni, która przez niektórych mykologów uważana jest za jej synonim. Bardzo podobna jest również Vuilleminia coryli[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Podano występowanie powłoczki podkorowej na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy i Afryki. Najliczniejsze stanowiska podano w Europie, jest tutaj rozprzestrzeniona na całym obszarze[6]. W Polsce w 2003 r. W. Wojewoda przytoczył liczne stanowiska z uwagą, że jest to gatunek bardzo pospolity[3].
Występuje w różnego typu lasach i w parkach, na martwych lub obumierających drzewach i gałęziach, zarówno na leżących na ziemi, jak i na żywych drzewach. Występuje na drewnie drzew liściastych, zwłaszcza na dębach, grabach, czeremchach, bukach, leszczynie. W Polsce owocniki notowane od stycznia do października[3]. Powoduje złuszczanie się kory drzew[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Masoomeh Ghobad-Nejhad, Phylogeny and taxonomy of the genus Vuilleminia (Basidiomycota) based on molecular and morphological evidence, with new insights into Corticiales, „Taxon”, 59 (5), październik 2010, s. 1519–1534 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ a b c Vuilleminia comedens(Nees) Maire (1902) [online], Base de donneés mycologicue [dostęp 2022-11-12] (fr.).
- ↑ Występowanie Vuilleminia comedens na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-12] (ang.).