Pomatoschistus
| Pomatoschistus[1] | |||
| Gill, 1863 | |||
 Przedstawiciel rodzaju – Pomatoschistus minutus | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Pomatoschistus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Gobius minutus Pallas, 1770 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Pomatoschistus – rodzaj ryb okoniokształtnych z rodziny babkowatych (Gobiidae) i podrodziny Gobionellinae[2]. Są to babki małe (przeważnie poniżej 10 cm[3]) i krótko żyjące, zazwyczaj 1–2 lata[4]. Dojrzałość płciową osiągają już po pierwszej zimie[5].
Tam, gdzie występują, stanowią ważny element ekosystemu. Żywią się głównie mejobentosem, same zaś padają ofiarą innych, większych ryb[6], np. parposza czy kurka czerwonego (m.in. P. microps i P. minutus) lub ptaków wodnych, np. perkoza dwuczubego (m.in. P. microps i P. minutus)[7][8]. U P. minutus znane są przypadki kanibalizmu[8].
Rodzaj został wprowadzony w 1863 przez amerykańskiego ichtiologia Theodore’a Gilla (1837–1914). Gatunek typowy – Gobius minutus[2].
Poszczególne gatunki rodzaju Pomatoschistus są trudne do rozróżnienia ze względu na znaczne podobieństwo w wyglądzie i zasiedlanie podobnych ekosystemów[3]. W obrębie rodzaju występuje specyficzny kompleks gatunkowy o różnym stopniu pokrewieństwa i pokrywających się niszach ekologicznych, nazwany kompleksem Pomatoschistus minutus, który tworzą – oprócz P. minutus – P. norvegicus i P. lozanoi. P. lozanoi wykazuje morfologiczną pośredniość w stosunku do pozostałych dwóch gatunków. Możliwe jest krzyżowanie się P. lozanoi z P. minutus lub P. norvegicus w ich środowisku naturalnym. Krzyżowanie wsteczne jednak nie występuje[6][9][3].
Babki tego rodzaju licznie występują w przybrzeżnych wodach Europy (wschodni Atlantyk, Morze Północne, Bałtyckie, Śródziemne)[10][6]. Są to gatunki słonowodne. Jedynie P. microps, szeroko rozprzestrzeniony w zachodniej i północnej Europie, jest gatunkiem katadromicznym[10]. Do 2018 w rodzaju umieszczone były również wyłącznie słodkowodny, endemiczny dla Jeziora Szkoderskiego P. montenegrensis i endemiczny dla zlewiska Morza Adriatyckiego, zdolny do stałego przebywania w wodach słodkich P. canestrinii. Oba zostały jednak przeniesione przez Thackera i innych do rodzaju Ninnigobius[10][2].
W Polsce obecne są trzy gatunki tego rodzaju – babka czarnoplamka, babka mała i babka piaskowa[11].
Klasyfikacja
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju zalicza się 14 gatunków (stan na 2018)[2]:
- Pomatoschistus adriaticus
- Pomatoschistus anatoliae
- Pomatoschistus bathi
- Pomatoschistus flavescens – babka czarnoplamka[12]
- Pomatoschistus knerii
- Pomatoschistus lozanoi
- Pomatoschistus marmoratus
- Pomatoschistus microps – babka piaskowa[13][14]
- Pomatoschistus minutus – babka mała[13][15]
- Pomatoschistus nanus
- Pomatoschistus norvegicus
- Pomatoschistus pictus – babka pisana[5]
- Pomatoschistus quagga
- Pomatoschistus tortonesei
Galeria
[edytuj | edytuj kod]
_(15496722789).jpg){kind=small}
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pomatoschistus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2018-11-09] (ang.).
- ↑ a b c d R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2018-10-31]. (ang.).
- ↑ a b c Thomas Knebelsberger, Ralf Thiel. Identification of gobies (Teleostei: Perciformes: Gobiidae) from the North and Baltic Seas combining morphological analysis and DNA barcoding. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 172, s. 831–845, 2014. The Linnean Society of London. DOI: 10.1111/zoj.12189. (ang.).
- ↑ Serge Morand, Boris R. Krasnov, D. Timithy J. Littlewood (red.): Parasite Diversity and Diversification: Evolutionary Ecology Meets Phylogenetics. Cambrogde: Cambridge University Press, 2015, s. 407. ISBN 978-1-107-03765-6. [dostęp 2018-11-09].
- ↑ a b Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach (red.): Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiesław Wiśniewolski (tłum.). Warszawa: Muza, 1994, s. 312. ISBN 83-7079-317-7.
- ↑ a b c Jan-Bart Calewaert, Frank Maes (red.): Science and sustainable Management of the North Sea: Belgian case studies. Gent: Academia Press, 2007, s. 44. ISBN 978-90-382-1085-8.
- ↑ Pomatoschistus minutus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 10 listopada 2018]
- ↑ a b Pomatoschistus microps. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 10 listopada 2018]
- ↑ C.J. Webb, Systematics of the Pomatoschistus minutus complex (Teleostei: Gobioidei), The Royal Society, 1980, DOI: 10.1098/rstb.1980.0132, ISSN 1471-2970 (ang.).
- ↑ a b c Robert Patzner, James Tassell, Marcelo Kovačić, B. Kapoor (red.): The Biology of Gobies. Boca Raton: CRC Press, 2012, s. 285. ISBN 978-1-4398-6233-9. [dostęp 2018-07-26].
- ↑ Przemysław Czerniejewski, Robert Czerniawski: Ryby morskie i słodkowodne Polski. Warszawa: FREL, 2016, s. 21. ISBN 978-83-64691-34-8.
- ↑ Zbigniew Chrzanowski (red.): Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 17.
- ↑ a b Zbigniew Chrzanowski (red.): Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 18.
- ↑ Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Henryk Grabarczyk, Eligiusz Nowakowski, Jacek Wagner (tłum.). Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 200, seria: Leksykon przyrodniczy. ISBN 83-7129-441-7.
- ↑ Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach (red.): Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiesław Wiśniewolski (tłum.). Warszawa: Muza, 1994, s. 311. ISBN 83-7079-317-7.