Podcast
Podcast, podcasting, spolszczone: podkast[1][2]– forma internetowej publikacji dźwiękowej lub filmowej, najczęściej w postaci regularnych odcinków.
Geneza
[edytuj | edytuj kod]Nazwa wzięła się z połączenia słów iPod (odtwarzacz muzyczny firmy Apple) i broadcast (z ang. „transmisja, przekaz”)[3]. Według innych źródeł nazwa pochodzi od skrótu określenia „Personal On Demand”[4].
Początki podkastingu sięgają 2000, kiedy to pojawił się pierwszy szkic dotyczący użycia technologii RSS do publikowania treści audio i wideo[5]. Gwałtowny wzrost zainteresowania podkastingiem nastąpił na przełomie lat 2004 i 2005. O ile jeszcze pod koniec września 2004 liczba przypadków znajdowanych przez wyszukiwarkę Google oscylowała w granicach 500, to rok później było to ponad 100 mln. Google Trends datuje pierwsze zapytania dotyczące słowa „podcast” na koniec września 2004[6]
Do słuchania podkastów wystarczy komputer odtwarzający cyfrowe pliki dźwiękowe (np. w formacie MP3) lub pliki wideo w przypadku podkastu wideo (tzw. videocastu) oraz oprogramowanie pobierające i katalogujące transmisje na podstawie informacji zawartych w publikowanych razem z podkastami plikach RSS.
Podkast może mieć formę nieformalnego bloga, profesjonalnej audycji radiowej, kursu językowego lub hobbystycznego albo odcinków historii czytanej przez lektora.
Wiele powieści było najpierw publikowanych w odcinkach w postaci podkastów (Earthcore, Ancestor i Infection Scotta Singlera, Déjà Vu Iana Hockinga, Tom Corven Paula Story), a inne są rozpowszechniane jako podkast, aby zwiększyć popularność wersji drukowanej i ułatwić publikację kolejnych części (Brave Men Run Matthew Wayne Selznicka). Prezydent USA George W. Bush publikował swoje sobotnie przemówienia w formie podkastów; autorskie podkasty publikują wielkie korporacje medialne, takie jak CNN oraz BBC. Uczelnie Berkeley i Stanford udostępniają w formie podkastów wybrane wykłady, muzykę i audycje radia studenckiego.
Rozwój
[edytuj | edytuj kod]Według raportu Podcast Research Edison już w 2012 prawie 30% Amerykanów słuchało podkastów[7].
Podkasting w Polsce
[edytuj | edytuj kod]W Polsce zjawisko podkastingu pojawiło się na początku 2005, a za pierwszy podkast uznawana jest audycja „Warsaw calling”, prowadzona przez dwóch Włochów – Pierluigiego i Leonardo[8], która zaczęła publikację odcinków w lutym 2005. Za pierwszego polskiego podkastera uważa się Jacka Artymiaka[9]. Wśród podkasterów, którzy w tamtym czasie również rozpoczęli nadawanie, są m.in. Martin Lechowicz, Borys Kozielski, Filip Dawidziński.
Polska pisownia
[edytuj | edytuj kod]Pisownia spolszczona – przez „k” – jest coraz częściej spotykana, mimo że wielu podkasterów preferuje pisownię przez „c”. Normatywista Jan Grzenia zauważa, że wyraz ten ugruntował się w języku polskim, o czym świadczy jego odmienność w praktyce językowej i istnienie spolszczonej formy ortograficznej. Lingwista przewiduje możliwość pełnego spolszczenia tego słowa poprzez konsekwentne stosowanie zapisu „podkast” we wszystkich przypadkach gramatycznych[10].
Polacy w European Podcast Award
[edytuj | edytuj kod]W latach 2009–2012 organizowany był europejski konkurs na najlepszy podkast – European Podcast Award. Polacy brali w nim udział od edycji 2010. W jury konkursu od 2011 r. zasiadali także polscy zwycięzcy z lat ubiegłych. Po śmierci informatyka obsługującego strony głosowania organizatorzy zaprzestali prac na kolejnymi edycjami.[potrzebny przypis]
Zwycięzcy EPA 2010 dla Polski[11]
[edytuj | edytuj kod]- kategoria Personality: Polskie Detroit
- kategoria Non-profit: Pozytywne Zacisze
- kategoria Business: Podcasty Deloitte
- kategoria Professional: Myszka.org
Zwycięzcy EPA 2011 dla Polski[12]
[edytuj | edytuj kod]- kategoria Personality: K-pok Podcast
- kategoria Non-profit: Tyflopodcast
- kategoria Business: nagrody nie przyznano ze względu na zbyt małą liczbę zgłoszeń
- kategoria Professional: Radio 9 Lubin
Zwycięzcy EPA 2012 dla Polski[13]
[edytuj | edytuj kod]- kategoria Personality: Podcast BEZ NAZWY!
- kategoria Non-profit: nagrody nie przyznano ze względu na zbyt małą liczbę zgłoszeń
- kategoria Business: nagrody nie przyznano ze względu na zbyt małą liczbę zgłoszeń
- kategoria Professional: Mój odtwarzacz – My Pocket Player
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Adam Wolański: podcast albo podkast. [w:] Poradnia językowa PWN [on-line]. 2021-07-11. [dostęp 2023-11-07].
- ↑ Mirosław Bańko: screencast i webcast. [w:] Poradnia językowa PWN [on-line]. 2010-12-09. [dostęp 2019-01-06].
- ↑ Oxford University Press | Podcast.
- ↑ Definicja podkastingu na portalu Zencast.com (ang.).
- ↑ Louis, Tristan, 2000.10.13. Suggestion for RSS 0.92 specification.
- ↑ Google Trends.
- ↑ Podcasty to świetny kanał do promocji biznesu [online], MIT Sloan Management Review Polska, 27 czerwca 2019 [dostęp 2019-11-08] (pol.).
- ↑ Agnieszka Rasmus-Zgorzelska, Blogi na fali, „Ozon”, 21 kwietnia 2005, ISSN 1734-2279.
- ↑ Polski podcasting – raport niespecjalny, magazyn Podcastofon nr 2, s. 21.
- ↑ Jan Grzenia, podcast, [w:] Poradnia językowa PWN [online], 24 maja 2006 [dostęp 2012-12-03].
- ↑ Wyniki European Podcast Award 2010 dla Polski. blog.european-podcast-award.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)]..
- ↑ Wyniki European Podcast Award 2011 dla Polski na blogu konkursu.
- ↑ Wyniki European Podcast Award 2012 dla Polski na blogu konkursu.
|
Plik audio został utworzony na podstawie wersji z 22 marca 2016 i nie obejmuje późniejszych edycji. |
| Artykuły audio | |